قهرمان زندگیتان باشید نه قربانی آن
نویسندە: نورا افرون مترجم: آوا شاعری
اصطلاح «توانمندسازی زنان» به خودی خود نشان میدهد زنان به اندازهی کافی قدرتمند نیستند و نیاز دارند توانمند شوند. این حقیقت دردناک مدتهای طولانی است که وجود دارد و تنها چندسال است که اقدامات جدی برای بیرون آوردن زنان از سایهی بی اهمیتی و ناتوانی آغاز شده است. جامعهی مردسالار آزادی زنان سراسر جهان را سرکوب کرده است. زنان حق رای یا حتی حق اظهار نظر نداشتند وتمام عمر در خانه محبوس بودند. با گذشت زمان، زنان متوجه شدند که زندگی آنها بسیار بیشتر از خدمت در خانواده است. هرچه زنان بیشتر از موانع ساخته شده توسط بشر گذشتند، جامعهی جهانی شاهد ظهور آنها در عرصەهای مختلف شد. برخلاف مردان، زنان هرگز سعی در خفه کردن صدای مردان نداشتهاند و همیشه دست همهی افراد ستمدیده – چه زن و چه مرد - را گرفتهاند و تلاش کردهاند با بهبود زندگی خودشان به آنها نیز کمک کنند.
تاریخچهی توانمندسازی زنان
تاریخچەی توانمندسازی زنان آغاز دقیقی نداشته و فرآیندی است که در طول زمان به صورت فزایندەای شکل گرفته. با این حال، جنبشها، اعتراضات و انقلابهای خاصی همواره به قدرتمند شدن زنان سرعت بخشیدهاند.
از دوران باستان تا حتی گذشتهی نزدیک، زنان صدها کشور حق رای نداشتند. با گذشت زمان، آنها بیشتر و بیشتر متحد شدند و صدای خود را به گوش همه رساندند. کسب حق رای موقعیت زنان را در جامعه به طرز قابل توجهی ارتقا داد. جنبشهای حق رای بسیاری روزانه در حمایت از حقوق رای زنان فعالیت کردند. در ایالات متحده، افرادی مانند الیزابت استانتون و سازمانهایی مانند انجمن ملی حق رای زنان آمریکایی و حزب ملی زنان نقش کلیدی در کسب حق رای زنان ایفا کردند. همچنین در بریتانیا، اتحادیهی اجتماعی و سیاسی زنان به طور جدی برای حق رای زنان مبارزه کرد. تصور اینکه بسیاری از کشورها پس از مدتها به زنان حق رای دادند، برای جوامع مایهی شرمساری است. کویت، قطر، زئیر، بحرین، آندورا، جمهوری آفریقای مرکزی و غیره پس از نیمه دوم قرن بیستم به زنان حق رای دادند.
اگر زنان استقلال مالی نداشته باشند نمیتوانند توانمند شوند. دورانی که زنان مجبور بودند برای به دست آوردن چیزهایی که میخواستند به پدر یا شوهرشان تکیه کنند، گذشته است. از قرن بیستم به بعد، زنان فرصتهای بیشتری برای پیوستن به نیروی کار پیدا کردند. با این حال، هنوز بسیاری از زنان انگلستان مجبور به کار همزمان در محل کار و در خانه برای حمایت از خانواده بودند. پس از جنگ جهانی دوم، زنان به تنهایی پیوستن به نیروی کار را انتخاب کردند. امروزه شاهد ظهور مشاغل زیادی برای زنان هستیم و میبینیم که آنها همواره ثابت کردهاند شایستگی مقامهایی که به آنها اختصاص داده میشود را دارند.
هماکنون زنان در خانواده نیز از قدرت تصمیمگیری بیشتری برخوردار هستند. تصمیماتی مانند بچه دار شدن اکنون توسط مرد و زن با هم گرفته میشود و ابزارهایی مانند قرصهای بارداری زنان را در این زمینه بسیار توانمند کرده است. اکنون زنان بیشتری قادر هستند بدون مانع از زندگی و کارشان لذت ببرند.
توانمند سازی زنان موفق نخواهد شد اگر زنان طبقات پایین جامعه توانمند نباشند. پس از آغاز قرن بیست و یکم، زنان متعلق طبقات پایین جامعه، فرصتهای کاری حرفهای زیادی پیدا کردند، کارهایی که در گذشته فقط مختص مردان بود. امروزه تعداد زیادی سنگ تراش، راننده اتوبوس، متصدی پمپ بنزین و کشاورز زن مشغول به کارند. و همهی آنها کار خود را به خوبی انجام میدهند.
توانمندسازی زنان در هند
توانمندسازی زنان هندی را نمیتوان با کشورهای دیگر مقایسه کرد. زنان در اعصار ودایی بسیار مورد احترام بودند و بر آموزش آنان به درستی تمرکز میشد. کلمه «sahadharmini» به معنای «شریک برابر» از دوران ودایی در این نواحی مرسوم بود که نشاندهندهی احترامی است که زنان هندی در گذشته از آن برخوردار بودهاند.
با گذشت زمان فرهنگ هند به فرهنگ محافظه کار خاورمیانه و بریتانیا آلوده شد و در نتیجه، قدرت و احترامی که زنان از آن برخوردار بودند از بین رفت.
پس از استقلال جوامع، زنان به تدریج شروع به بازیابی قدرت از دست رفتهی خود کردند. امروزه زنان همه جا حضور دارند. این کشور نخست وزیر و رئیس جمهور زن داشت، ورزشکاران زن برجستهی زیادی مانند ساینا نهوال یا پی تی اوشا دارد و همچنین افتخار روجود زنان دانشمند با استعدادی مانندA. Chatterjee یا B Vijayalakshmi است. این زنان بدون تردید به نیروهای رزمی هند میپیوندند.
با این حال، بسیاری از زنان هند هنوز به سختی از چنگال مردسالاری میگریزند، به ویژه زنان روستایی. زنان توانمند باید از آنها بخواهند صدایشان را بلند کنند، اعتراض کنند و از مسئولان کمک بگیرند.
نابرابری و راه رو به جلو
امروزه زنان بیش از هر زمان دیگری آزادند و میتوانند مستقلا تصمیم بگیرند. با این حال، هنوز راه درازی در پیش است. زنان باید به سرکوبهای دینی اعتراض کنند. هنوز تمامی پست های نظامی برای آنها مجاز نیست. در صنعت سینما، ورزش و همچنین مشاغل عادی شکاف دستمزد دیده میشود. زنان باید از قدرتی که به سختی به دست آوردهاند برای از بین بردن بی عدالتیهایی که از قدیم الایام با آنها روبرو بودهاند استفاده کنند.
خلاصه
اصطلاح توانمندسازی زنان به برابری جنسیتی اشاره دارد و به ویژه از حقوق زنان حمایت میکند.
توانمندسازی زنان به کلی به معنای توانمندسازی آنها برای اتخاذ تصمیمات مستقل برای توسعه اجتماعی و اقتصادی خود است. توانمندسازی زنان تمامی زنان را تشویق میکند در راه تحصیل و رسیدن به سبک زندگی مورد علاقهی خود ایستادگی کنند. مأموریت توانمندسازی زنان، آنها را تشویق میکند مستقل باشند و به خودشان تکیه کنند. عزت نفس داشته باشند و ظرفیت رقابت را در خود بالا ببرند تا قادر باشند به جایگاه دلخواهشان برسند. این آرمانها تنها در صورتی امکانپذیر خواهد شد که در جامعه فرصتهای برابر برای زنان فراهم شود. توانمندسازی زنان به معنای تشویق آنها برای توسعه اجتماعی-اقتصادی است. از قدیم الایام زنان در جوامع تحت آسیبهای بسیاری بودهاند. از حق استقلال و اموزش برابر محروم ماندهاند، فقط به کارهای خانگی محدود شدهاند و از آموزش و توسعه دور نگه داشته شدهاند. زنان نیمی از جمعیت هند را تشکیل میدهند، اما سهمشان در اقتصاد هند بسیار محدود است. این ثابت میکند در جامعه از فرصتهای برابر برخوردار نبوده و مسئولیتهای اجتماعی آنها هیچ نقشی در تولید ناخالص داخلی کشور نداشته است.
برای توسعهی هند در جهت تبدیل شدن به یک ابرقدرت، توسعهی زنان بسیار مهم و تاثیرگذار است. باید فرصت توسعهی شخصی به زنان داده شود. برای دستیابی به توسعه عمدتا باید بر آموزش دختران تمرکز شود و همچنین قوانینی وضع شود که زنان در ازای کار برابر، دستمزدی برابر با مردان دریافت کنند. هدف دیگری از توانمندسازی زنان، حذف کودک همسری و نظام مهریه از کل هند است. دولت هند همچنین در تلاش است در هند فضای مناسبی برای حضور زنان ایجاد کند تا قادر باشند از فرصتهای برابر برخوردار بوده و خود را رشد دهند. در همین راستا، دادگاه عالی هند امکان پذیرش در آکادمی دفاع ملی برای زنان را اجباری کرد. دولت هند همچنین اعلام کرد از این پس مدارس نظامی برای زنان مجاز است. پیروی از یک رویکرد اشتراکی میتواند راهحل قابل توجهی برای رسیدگی به این مشکلات باشد.