دستیابی به درصد برابر مشارکت زنان و مردان در زندگی سیاسی و عمومی، فاکتور ضروری و مهمی برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار تا سال ٢٠٣٠ است. با این وجود، بنابر داده‌های به دست آمده مشارکت زنان در تمامی سطوح تصمیم­‌گیری بسیار کمتر از مردان بوده و دستیابی به برابری جنسیتی در زندگی سیاسی بسیار دور از دسترس به نظر می‌­رسد.

 

زنان در مناصب اجرایی دولتی

طبق آمار به دست آمده از ١٩ سپتامبر ٢٠٢٢ تا کنون، ٣٠ زن در ٢٨ کشور جهان به عنوان روسای دولت مشغول به کار هستند. با در نظر گرفتن آمار کنونی، برابری جنسیتی در مناصب بالای قدرت تا ١٣٠ سال دیگر محقق نخواهد شد.

تنها در ١٣ کشور جهان یکی از روسای ایالت و در ١۵ کشور یکی از روسای دولت زن هستند.

همچنین تنها ٢١ درصد از وزرای دولت زن هستند و کابینەی ١۴ کشور در جهان را بیشتر از ۵٠ درصد زنان تشکیل می‌دهند. با در نظر گرفتن افزایش سالانه­‌ی ٠.۵٢ درصدی برابری جنسیتی در پست­‌های وزارتی، تا قبل از سال ٢٠٧٧ دستیابی به این هدف محقق نخواهد شد.

پنج پست متداولی که وزرای زن در آن خدمت می­‌کنند عبارتند از: وزیر خانواده/ کودکان/ جوانان/ سالمندان/ معلولان و به دنبال آن وزرای امور اجتماعی/ محیط زیست / منابع طبیعی/ انرژی/ اشتغال / کار/ آموزش حرفەای/ امور زنان و برابری جنسیتی متداول­ترین پست­‌های وزارت برای زنان هستند.

 

زنان در پارلمان­‌های ملی

تنها ٢۶ درصد از کل نمایندگان مجلس ملی زن هستند. این رقم در سال ١٩٩۵ ، ١١ درصد بود.

تنها پنج کشور دارای ۵٠ درصد یا بیشتر زنان در مجالس پایین هستند که عبارتند از: رواندا (۶١ درصد)، کوبا (۵٣ درصد)، نیکاراگوئه (۵١ درصد)، مکزیک (۵٠ درصد) و امارات متحده عربی. (۵٠ درصد)

از٢٧  کشور دیگری که این آمار در آنها به ۴٠ درصد یا بیشتر رسیده است، می‌­توان به ١۵ کشور اروپایی، پنج کشور آمریکای لاتین و کارائیب، پنج کشور آفریقا، یک کشور آسیایی و یک کشور اقیانوس آرام اشاره کرد.

بیش از دو سوم این کشورها با اعمال سهمیه­های جنسیتی اعم از سهمیه­‌های نامزد قانونی یا کرسی‌های رزرو شده، فضا را برای مشارکت سیاسی زنان در پارلمان­های ملی باز کرده­‌اند.

با در نظر گرفتن سرعت پیشرفت فعلی، برابری جنسیتی در نهادهای قانونگذاری ملی تا قبل از سال ٢٠۶٣ محقق نخواهد شد.

زنان بیش از ٣٠ درصد کرسی­‌های پارلمانی را در آمریکای لاتین، کارائیب، اروپا و آمریکای شمالی، در اختیار دارند. این آمار در جنوب صحرای آفریقا به حدود ٢۶ درصد می­‌رسد. در شرق و جنوب شرق آسیا، ٢٢ درصد و در شمال آفریقا و غرب آسیا ٢١ درصد زنان در پارلمان‌های ملی خدمت می­‌کنند.

 

زنان در حکومت محلی

داده‌های ١٣۶ کشور نشان می­دهد که زنان تقریباً ٣ میلیون (٣۴ درصد) از اعضای منتخب هیئت­‌های شورایی محلی را تشکیل می‌­دهند. این آمار تنها در دو کشور به ۵٠ درصد رسیده است و در ٢٠ کشور دیگر بین ۴٠ تا ۵٠ درصد است.

آمار منطقه‌ای نمایندگی زنان در هیئت‌های شورایی محلی از ژانویه ٢٠٢٢ تا کنون به شرح زیر است: آسیای مرکزی و جنوبی (۴١ درصد)، اروپا و آمریکای شمالی (٣۶ درصد)، اقیانوسیه (٣٢ درصد)، آسیای شرقی و جنوب شرقی (٢٨ درصد)، آمریکای لاتین و دریای کارائیب (٢۵ درصد)، کشورهای جنوب صحرای آفریقا (٢۵ درصد) و غرب آسیا و شمال آفریقا (١٨ درصد).

 

گسترش مشارکت

مشارکت سیاسی و تقسیم قدرت تصمیم­‌گیری به طور متوازن بین زنان و مردان، هدف مورد توافق جوامع بین‌الملل در اظهارنامه پکن و برنامه­‌ها­ی عملیاتی است. اکثر کشورهای جهان هنوز قادر به برقراری تعادل جنسیتی نبوده و تعداد کمی از آنها اهداف بلند پروازانەای را برای این هدف تعیین کرده یا به آنها دست یافته­‌اند.

طبق شواهد مثبت و رو به رشد به دست آمده می‌­توان ثابت کرد که رهبری زنان در فرآیندهای تصمیم گیری سیاسی، موجب بهبود این فرایندها می‌­شود. به عنوان مثال، تحقیقات روی پانچایات­‌ها (شوراهای محلی) هند نشان داد که تعداد پروژه‌های آب آشامیدنی در مناطقی که شوراهای آن توسط زنان اداره می­شود، ۶٢ درصد بیشتر از پروژه­های دارای شوراهای تحت رهبری مردان است. همچنین در نروژ، یک رابطه علی مستقیم بین حضور زنان در شوراهای شهر و پوشش‌های مراقبتی مربوط به کودکان قابل مشاهده است.

زنان از طرق کار در احزاب و گروه‌های زنان پارلمانی و با مبارزه در راه مسائل اصلی برابری جنسیتی، از جمله حذف خشونت مبتنی بر جنسیت، مرخصی والدین و مراقبت از کودکان، حقوق بازنشستگی و قوانین و اصلاحات انتخاباتی، توانایی خود را برای رهبری سیاسی- حتی در محیط‌های جنگ‌جویانه سیاسی- ثابت کرده‌اند.