شهلا محمدی

مرکز خبر- اولین سالگرد قتل حکومتی ژینا امینی و انقلاب «ژن ژیان آزادی» در حالی سپری شد کە جو امنیتی و ملیتاریزە شدید برتمام ایران و بە ویژە کوردستان و بلوچستان و حتی شمال ایران حاکم بود و بازداشت و تهدید روزنامەنگاران، فعالان سیاسی و مدنی، آزادیخواهان و خانوادەهای جانباختگان نیز برای جلوگیری از قیام، تشدید شد، در همین زمینە مهناز قزلو از فعالین حوزە رسانە و روزنامەنگار، جنبش زن زندگی آزادی و عدم آزادی خبرنگاران در ایران، نقش رسانەهای بین‌المللی و بە انحراف کشاندن انقلاب را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.  

 

«شعار زن زندگی آزادی شعار بسیار مترقی است که جهان را متوجه خود کرد»

مهناز قزلو با اشارە تداوم و پویایی خیزش انقلابی می‌گوید: یک جنبش کە شاخص آن در حال حاضر در کشور ایران جاری است جنبش «زن زندگی آزادی» است و سرمنشأ و تاریخچه روند آن جنبشی است که زنان خاستگاه و مطالبات‌شان پیوستە دربستر تاریخ بودە است و اگر برش تاریخی خاصی از ۵۷ به بعد را نگاه کنیم می‌بینیم که حتی یک  ماه پس از بهمن ۵۷ با توجه به اینکه خمینی بحث پوشش اجباری را مطرح کرد اما زنان در خیابان‌ها بودند، اعتراض کردند و این مطالبات و  خواستە‌‌های آزادیخواهی پیوسته و کماکان در روند پیشرفت جنبش‌ها و خیزش‌ها وجود داشتە است.

وی با اشارە بە  شعار زن زندگی آزادی، بیان کرد: این شعار بسیار مدرن مترقی جهان را متوجە خود کرد، به دلیل اینکه برای اولین بار در یک کشور خاورمیانه‌ای که با نظام مردسالارانه بسیار پیوند خورده و بافت‌های بسیار سنگینی  در آن لایه‌ها دارد می‌بینیم که این صرفا شعار نیست، شعارهایی که در خیزش‌های مردمی بیرون می‌آید در واقع از درون جوهره‌ی آن چیزی است که در وجود و مطالبات آن خیزش است و اینکه زنان در کشورهای خاورمیانه مانند ایران و به ویژه شهرهایی که هر چقدر از مرکز دورتر می‌شوند به دلیل بحث اینترسکیونالیتی تحت ستم مضاعف و تبعیض‌های متفاوت‌تر هستند و تبعیض‌های سخت‌تر و پیچیده‌تری را تجربه می‌کنند. با نگاە بە این خیزش می‌بینیم اگر در یک جامعه زنان آزاد باشند و رفع تبعیض باشد حق و حقوق مردان، آگاهی و دانش و حدود آزادی هم بیشتر است و علیرغم نقض شدید حقوق زنان، بازداشت و سرکوب آنها، مردان هم در کشور ما آزاد نیستند و آزادی حق بیان ندارند به عنوان خبرنگار یا به عنوان یک مدافع محیط زیست فعال مدنی همە در زندان هستند. آن چیزی که در واقع برای نظام جمهوری اسلامی که یک نظام تئوکراتیک، پدر سالار و مردسالارانه است پیوند با ایدئولوژی و شیعه بودن می‌باشد این پیوند بسیار محکمی‌ در برابر نقض حقوق بشر است.

 

«در کشور ما استقلال در رسانه و خبرنگاری وجود ندارد»

مهناز قزلو با تعریفی از رسانە و نقش آن در یک جامعە دموکرات و همچنین سرکوب فعالین مدنی، محیط‌زیست، خبرنگاران و تأثیر آنها بر اعتراضات ادامە داد: رسانه یکی از پایه‌های اصول دموکراسی و یک جامعه دموکرات است یک رسانه آزاد که ژورنالیست‌ها و خبرنگاران بتوانند آزادانه مسئولیت خود را انجام دهند اما در کشورهایی مثل ما که در واقع هم به لحاظ تئوری ایدئولوژیک مشکلات و محدودیت‌هایی داشتە و به دنبال یک امپراتوری خاصی است و ساختار دموکراتیک دموکراسی ندارد بحث رسانه آزاد، استقلال در رسانه و خبرنگاری وجود ندارد بنابراین بە خاطر اینکه نمی‌تواند جریان آزاد اطلاعات را تحمل کند این نظام دیکتاتوری و توتالیتر مانع از فعالیت آنها می‌شود، چون اگر این جریان سیال آزاد اطلاعات باشد نتیجه‌اش آگاهی مردم است چرا که از ابعاد مختلف در واقع رسانه یک سری وظایف و مسئولیت‌های خاصی به عهده دارد، اینکه در واقع بتواند جریان آزاد اطلاعات را در اختیار مردم بگذارد و بە صورت آزاد پژوهش تحقیق میدانی داشته باشد.

وی می‌گوید: در کشورهای مدرن آزاد در بدترین شرایط و حتی اعتراضات، خبرنگاران کاملا محفوظ هستند به هیچ وجه کسی حق ندارد جلو آنها را بگیرد و می‌توانند خبرها را پوشش دادە و فیلمبرداری کنند، این یکی از اصول دموکراسی است، اما در کشور ایران از ابتدای به قدرت رسیدن جمهوری اسلامی پیوسته سعی شد که جلوی جریان آزاد اخبار و رسانه‌ها گرفته شود. اما بعد از حدود ۴۴ سال که نە تنها بحث رسانه و به اصطلاح پیپر و کاغذ که میشە آن را لمس کرد ما بحث دیجیتال لزیشن شبکه‌های مجازی و انترنت را داریم، در تمامی شهرها جریان سیال اخبار را حتی توسط کسانی داریم که به شهروند خبرنگار موسوم هستند و کوچکترین رویدادها را نشر می‌دهند. بنابراین مردم در این رسانه‌ها حتی رسانه‌های موسوم بە رسانه‌های حکومتی کار می‌کنند، این نیست افرادی کە در این رسانەها فعالیت دارند لزوما با دیدگاه‌های چارچوب‌های نگاه و نگرش رژیم سازگار هستند، آنها هم وجدان دارند و رویدادها را می‌بینند.  

 

«پرسشگری حق شهروندی است خبرنگار  باید آگاهی ایجاد کردە و از مسئولین انتقاد کند»

مهناز قزلو در ادامە بیان کرد: فیلم‌‌ها و ویدیوها و اعترافات برخی از مقامات نشان داد کە آنها نیز مخالف سرکوب مردم بودند چون مقامات خودشان اعلام کردند که بسیاری از اعضای خانواده‌شان در میان این معترضین بودند، اوضاع احوال حکومت به کجا رسیده که نزدیکان‌شان هم جز معترضین هستند بە نافرمانی مدنی می‌پیوندند و حمایت می‌کنند. واقعیت این است که انسان‌ها می‌خواهند کار، شغل و زندگی داشته باشند اما یک جایی با تمام معیارهای اخلاقی فرد در تضاد می‌افتد و اینجاست که آنها افشاگری کردە، حقایق را بازگو می‌کنند و بهای آن را مانند بازداشت، زندان، شکنجه و حکم‌های زیاد را با جان می‌خرند.

وی  با اشارە بە بازداشت شماری از خبرنگاران تنها بە علت پوشش خبر و سوال در مورد نتیجە جنبش تأکید کرد: پرسشگری حق شهروندی است خبرنگار باید ایجاد پرسش کند باید ایجاد آگاهی کند پژوهش کند و از مسئولین انتقاد کند چون واقعیت این است که مسئولان وظایفی به عهده دارند که یا باید آنها را انجام بدهند یا اگر  نمی‌توانند کنار بروند که متاسفانه این خصلت از تعاریف مسئولین کشور ما گویا نیست.

مهناز قزلو با توجە بە مسئولیت و واکنش رسانەهای خارج از ایران در  خصوص جنبش زن زندگی آزادی اظهار کرد: واقعیت این است که همه چی درهم پیچیده است و تعاریف مشخص و استاندارد جهانی نسبت به آنچه که داریم فاقد آن هستیم، رسانه در کشور ما یا آن چیزی که مربوط به جامعه و فرهنگ استبدادزده ماست، پلتفرمی است آزاد و بی‌طرف و بە عنوان یک ژورنالیست واقعیت‌ها را بە مردم نشان دهد مردم شعور دارند و می‌فهمند و نظراتشان را بیان می‌کنند، اما اگر بخواهیم که با یک شعاع و زاویه خاص به مسئله نگاه کنیم یک طیفی طرفدار یک نگاه به خصوصی است و فقط می‌خواهد از آن طیف چیزی را نشان دهد، اگر ما واقعا آزادی را می‌خواهیم،  نظام جمهوری اسلامی هم برای خود آزادی می‌خواهد ولی برای دیگران نمی‌خواهد. اگر ما بخواهیم از همین الگو پیروی کنیم مثل آن می‌شویم، اسم تغییر می‌کند ولی همان روند و رویه را طی می‌کنیم اگر ما هم خمینی‌زده خمینیسم زدە یا یک ایدئولوژی خیلی جزمی را به صورت پراگماتیسم باور داشته باشیم و فقط بخواهیم از زاویه حمایت بە آن نگاه کنیم به راه غلط می‌افتیم و مردم را هم به گمراهی می‌کشانیم چون اینها پلتفرم‌هایی است که مردم از آنها ایده و آگاهی می‌گیرند.

وی در پایان سخنان خود گفت: ما سە چهار تا شاید بیشتر تلویزیون بین‌المللی یعنی خارج از کشور نداریم که  متأسفانه هر کدام دارای یک نقصان بزرگ هستند و هرکدام می‌خواهند جنبش را بە نام خود مصادرە کنند کە این ما را بە مقصد نمی‌رساند و البته وقتی که شما به جامعه ایران ارتباط ارگانیک داشته باشید می‌بینید که مردم کاملا آگاهند و همە چیز را بە آسانی نمی‌پذیرند و بە وضوح از شبکەها انتقاد می‌کنند، اما نباید زیاد خوشبین هم باشیم چون ممکن است این رسانەها با نشان دادن یک مسیر غلط، ابعاد و زوایای خاص جنبش را به انحراف ‌کشانند.