نسل‌کشی ایزدی‌ها و تاثیر معاملەهای منطقەای و فرا منطقەای در آن
دولت-ملت‌های خاورمیانە خود را حاکم می‌دانند نە مدیر و بە همین دلیل است کە عراق نیز در قبال نسل‌کشی شنگال سکوت کرد و حتی از مجازات عاملین آن نیز خودداری کرد.
شهلا محمدی
مرکز خبر- در هشتمین سالگرد قتل‌عام خلق ایزدی و بە ویژە قتل‌عام زنان ایزدی و بە بردگی کشاندن آنها و سکوت جامعەی جهانی و بە ویژە دولت عراق و حکومت اقلیم کوردستان در قبال آن خبرگزاری زن، دلایل این قتل‌عام، ریشەی تاریخی آن و همچنین عوامل سکوت جامعەی جهانی و بە ویژە دولت عراق در قبال این جنایات را با مریم فتحی از اعضای رهبری جامعەی زنان آزاد شرق کوردستان و فعال حقوق زنان مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
چرا در طول تاریخ و در همەی نسل‌کشی‌ها و بە ویژە در نسل‌کشی شنگال زنان قربانیان اصلی و نخست بودند؟
در هشتمین سالگرد قتل‌عام خلق ایزدی در شنگال قرار داریم کە در سال ٢٠١۴ مورد هجوم وحشیانەی داعش قرار گرفتند و نیروهای پیشمرگ اقلیم کوردستان و حزب دمکرات شهر را بدون شلیک یک گلولە بە داعش تحویل دادند و در این میان آنچە انجام گرفت هم یک نسل‌کشی دستە جمعی خلق ایزدی بود و هم اینکە یک قتل‌عام مخصوص زنان، بە بردگی کشاندن زنان، دزدیدن زنان و فروختن آنها بە عنوان بردەهای جنسی در بازارهای موصل و رقە و کشورهای دیگر بود.
این رفتار داعش در برابر زنان ایزدی بە سیستم مردسالارانەای برمی‌گردد کە هزاران سال است کە از دوران امپراطوری‌ها گرفتە تا کشف قارەها، از تسخیر سرزمین‌ها از سوی ارتش‌های متجاوز گرفتە کە همیشە بە زنان بە عنوان غنایم جنگی نگاە شدە بە عنوان بردەی جنسی دزدیدە شدن و فروختە شدن، همچنین حتی از بدن آنها برای تغییر دموگرافیای مناطق و از بین بردن بسیاری از اتنیک‌ها و مذاهب استفادە شدە و این برمی‌گردد بە این فرهنگ هزاران سالەی متجاوز. نسل‌کشی زنان ایزدی نمونەای است از هزاران قتل‌عام دیگری کە در برابر زنان دیگر انجام شدە، بە عنوان مثال جمهوری اسلامی در اوایل انقلاب زنان کورد را وقتی اعدام می‌کردند شب قبل بە آنها تجاوز می‌شد و روز بعد دستە گلی بە خانوادەشان تحویل می‌دادند و می‌گفتند دیروز دخترتان ازدواج کردە است و خانوادەها را از کشتە شدن دخترانشان مطلع می‌کردند. نمونەای است از تمام زنان سرخ پوستی کە در آمریکای شمالی توسط سفید پوستان قتل‌عام شدند و بە عنوان بردەهای جنسی و بردەهای کارگری تقدیم زنان و مردان سفید پوست شدند. این قتل‌عام‌ها برمی‌گردد بە تمام تجاوزها بە زنان هند و بە زنان کشورهایی کە در دوران کولونیالیزم شرقی در این سرزمین‌ها بە عنوان بردەی جنسی و بە عنوان کارگری جنسی از آنها استفادە می‌شد. مسئلەی زنان ایزدی مسئلەای بسیار عمیق است چرا کە اولین بار و دومین بار نیست و تاکنون ٧۴ بار کە در تاریخ ثبت شدە است این زنان مورد نسل‌کشی قرار گرفتەاند، از آنها بە عنوان بردەی جنسی استفادە شدە چرا چون در این حالت سرزمینی کە مغلوب شدە، بە عنوان یک سیستم دفاع زنان را در خانەها حبس می‌کند و بە این شیوە نە فقط زنان مورد نسل‌کشی قرار می‌گیرند، نە فقط زنان هویتشان و جنسیتشان و تمام هویت اتنیکی ملی-مذهبیشان و حتی بودن خود زن، تفکر زن، دفاع زن و جوهرەی بودن زن مورد تجاوز قرار می‌گیرد بلکە این زن‌ها از طرف خلق خودشان هم تحت عناوینی چون شرف و ناموس در چهار دیواری بە بردگی کشیدە می‌شوند، این باعث می‌شود این زنان تبعیض مضاعفی را بە دوش بکشند کە زنان ایزدی نمونەی بارزی از این مسئلە هستند در خاورمیانە کە در هفتادو چهارمین باری کە مورد نسل‌کشی و تجاوز قرار گرفتند هر دفعە زنان ایزدی قربانیان اصلی این تجاوز بودەاند.
سکوت دولت‌ها در این زمینە در چە راستایی بودە و چرا در سرزمینی کە زنان در این حد مورد تجاوز و نسل‌کشی قرار می‌گیرند شاهد چنین سکوتی هستیم در حالی کە دولت عراق برای جانباختن چند نفر کە در اثر بمباران دولت ترکیە جانباختند نە تنها سکوت نکرد بلکە در مجامع بین‌المللی و دستگاەهای قضایی بین‌المللی شکایت کرد، دلایل سکوت در قبال نسل‌کشی ایزدی‌ها چە بود؟
سیستم‌های دولت ملتی کە بر خاورمیانە حکم فرما هستند خود را تنها مسئول حفاظت از جان ملتی می‌دانند کە آن دولت ملت برای دادن امتیاز بە آن ساختە شدە. متاسفانە دولت ملت عراق نیز از این مسئلە مستثنی نیست، نە ایران نە ترکیە، نە سوریە و نە هیچ دولت ملتی کە در خاورمیانە است برای محافظت از خلق‌ها از زنان، از جوانان و از مردم ان كشور قدرت را بە دست نگرفتەاند، این دولت‌ها حاکم هستند مدیر نیستند. مدیریت با حاکمیت فرق می‌کند و این حاکمیت‌ها فقط بە دنبال قدرت هستند. الان دولت عراق کشوری است کە در جنگ و خونریزی قرار گرفتە و در تمام این مدت تمام سردمداران و تمام مردانی کە حکومت کردەاند چە در دولت مرکزی عراق و حتی چە در حکومت اقلیم کوردستان قدرت را بە دست گرفتەاند متاسفانە تنها مسئلەای کە برای آنها قابل اهمیت بودە تصاحب قدرت و تقسیم آن بین خودشان بودە است. نسل‌کشی شنگال تنها لکەی ننگی بر تاریخ ظهور داعش نیست بلکە یک لکەی ننگ بر تاریخ دولت عراق و حکومت اقلیم کوردستان هم هست، اولین وظیفەی آنها حفاظت از جان و مال مردمی است کە آنها ادعای مدیریت بر این مردم را دارند و حاکمیت می‌کنند، اما متاسفانە ما دیدیم شنگال نە از سوی دولت عراق بلکە از سوی حکومت اقلیم کوردستان هم کە اگر بخواهیم هویت ملی را بە چالش بکشیم محافظت نشد، راحت فروختە شد و این مردم مورد نسل‌کشی قرار گرفتند. دلیلش بە این سیستم دولت ملت و سیستم حاکمیت کلاسیکی کە امروز بر خاورمیانە حاکم هست بر می‌گردد، این سیستم تنها بە دنبال بهرەبرداری‌های شخصی و حکومتی است و در این میان معاملە کردن بر سر خلق‌ها برسر اتنیک‌ها و زنان معاملەای هست کە این دولت مردان و دولت-ملت‌ها در بین خود انجام می‌دهند. حتی بعد از آزادی شنگال و بعد از اینکە داعش توسط شروانان کورد و مبارزین کورد از عراق و سوریە هم نابود شد ولی ما می‌بینیم بعد از این سال‌ها هنوز کسانی کە فرمان بیرون رفتن پیشمرگ‌ها از شنگال را صادر کردند کسانی کە موصل را راحت تسلیم داعش کردند ارتشی کە فرار کرد، هیچ گاە مورد مواخذە قرار نگرفتند، آنها خودشان را در مقابل مردم پاسخگو نمی‌دانند و حتی اگر باز هم این نسل‌کشی انجام شود این اجازە را بە خود می‌دهند کە نە تنها مصببین این نسل‌کشی‌ها محاکمە نشوند بلکە اگر صدای مخالفی هم بلند شود و صدای اعتراضی بلند شود کە نیاز است اینها بە دادگاە کشاندە شوند در میان خودشان با معاملە آن را حل و فصل خواهند کرد. چون آنها دارند قدرت را بین خود تقسیم می‌کنند بنابراین اگر الان کسی در داخل حکومت اقلیم کوردستان دستی در این نسل‌کشی داشتە باشد با معاملە دولت مرکزی عراق از آن می‌گذرند و صورت مسئلە را پاک می‌کنند
این دولت ملت‌ها برای رفاە مردم ایجاد نشدەاند بلکە برای سرکوب مردم حاکمیت بر مردم و آسمیلاسیون فرهنگی، دینی و تاریخی بە وجود آمدەاند، دولت ملت‌ها بە وجود آمدەاند تا کم کم تمام ادیان و اتنیک‌ها و تنوعات هویتی کە در خاورمیانە و خصوصا در کشورهای مثل عراق، مثل ترکیە، ایران و سوریە را از بین ببرند اگر با آسمیلاسیون سفید نشد کە از راە آموزش و راەهای دیگر بە دست می‌آورند از راە مستقیم و جنگی وارد عمل می‌شوند، کە خلق ایزدی هموارە با آن روبرو است و می‌توان گفت این نسل‌کشی لکەی ننگی بر تاریخ قرن ٢١ است چون در این مدتی کە وارد قرن ٢١ شدەایم نسل‌کشی ایزدیان از وحشتناک‌ترین نسل‌کشی بودە کە در جهان اتفاق افتادە است برای همین مصببان دادگاهی نشدند و دولت‌ها سکوت کردند و حتی خودمدیریتی شنگال را بە رسمیت نمی‌شناسند بە این برمی‌گردد کە اینها حق فکر کردن و حق زندگی مردم برای شان قابل اهمیت نیست بلکە فقط سیستم‌های اقتدارگرایی هستند کە بە دنبال بهرەبرداری‌های شخصی، حزبی و سیاسی و دولتی خود هستند.
از طرفی ما شاهد این هستیم کە ملت کورد در مناطق دیگر نیز با نسل‌کشی مواجە می‌شوند و ما تاکنون واکنش آنچنانی از سوی جامعەی جهانی ندیدەایم در حالی کە می‌توان گفت بخشی از نزاع‌های کنونی خاورمیانە مربوط بە مسائل کوردستان است، نظر شما در این مورد چیە و چرا ما شاهد سکوت جهانی در قبال رویدادهای کوردستان هستیم؟
کلا سیتسم سرمایەداری جهانی وسیستم مردسالاری وارد یک دورەی بحرانی جدید شدە با مشکلات عدیدەی اکوسیستم، اقتصادی، تامین انرژی روبرو است و این در جنگ اوکراین خیلی آشکار می‌بینیم تاثیری کە بر قارەی اروپا گذاشتە و تاثیری کە بر روی خط انرژی کە از خلیج فارس تا دریای سیاە و دریای سفید را در برمی‌گیرد می‌بینیم کە کشورها، مجامع بین‌المللی و این دولت‌های امپریالیست جهانی چگونە بە دنبال تصاحب این خط انرژی هستند و با هم در رقابت می‌باشند. اگر در جنگ کوردستان کە سال‌ها است کوردها اعلام می‌کنند کە این جنگ جهانی سوم است کە بە مرکزیت کوردستان در حال انجام است اینها گوش شنوایی نداشتند در جنگ اوکراین کاملا برای حتی مردم دنیا هم مشخص شد کە سیستم سرمایەداری با چە بحران‌هایی دست و پنجە نرم می‌کند و برای نجات خود از این بحران از ملت‌ها بە عنوان یک کارت معاملە استفادە خواهد کرد.
مسئلەی پیوستن سوئد و فنلاند بە ناتو و قراردادی کە با ترکیە امضا گشت خود نشان از این است کە سرزمین کوردستان یک کولونیالیزم بین‌المللی است و هر چقدر هم این را تکرار کنیم کافی نیست تا مردم بفهمند کوردستان منطقەای است در قلب خاورمیانە کە مرکز توجە بهرەبرداری‌های ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک میان متحدین بین‌المللی است کە در این میان روسیە، ایالات متحدەی آمریکا وجود دارد و در این میان دولت ملت‌ها هم از این موقعیت استفادە می‌کنند با قدرت‌های جهانی به معاملە می‌نشینند و ملت‌ها هیچ اهمیتی برای قدرت‌های جهانی ندارند. بە همین دلیل است کە ملت کورد و همەی ادیان و مذاهب، اقلیت‌های جنسی و جنسیتی و تمام انسان‌هایی کە بستر جامعە را تشکیل می‌دهند مهم است کە خود خود را سازماندهی کنند چون این موضوع را مسئلەی شنگال کاملا روشن کرد.
اکنون برخی از کشورها مسئلەی شنگال را بە عنوان ژینوساید بە رسمیت شناختند ولی در برابر حملات دولت ترکیە بە شنگال و کشتار روسای بخش‌های مختلف خودمدیریتی شنگال توسط پهبادهای ترکیە سکوت اختیار کردەاند و این معاملەای را برای ما آشکار می‌کند کە این دولت‌ها با دولتی همچون ترکیە بە عنوان دومین عضو ناتو دارند.
سکوت دولت عراق نیز برمی‌گردد بە معاملەهایی کە با دولت ترکیە دارد، سکوت حکومت اقلیم کوردستان برمی‌گردد بە همین معاملەهایی کە با دولت ترکیە و ایران دارد. جنگ در خاورمیانە بە صورتی است کە جنگ مستقیم بین آمریکا و روسیە شکل نمی‌گیرد و اکنون در اوکراین جنگ انجام می‌شود عراق هم بە مرکز جنگ قدرت‌های منطقەای و فرا منطقەای تبدیل شدە و در این میان خلق ایزدی و اتنیک‌های گوناگونی کە در عراق موجود هستند قربانیان اصلی هستند و وقتی این چنین باشد کاملا نرمال و آشکار است کە زنان بە عنوان جنسی کە بە عنوان جنس دوم بە عنوان افرادی کە در یک سیستم مردسالار سرمایەدار زندگی می‌کنند قربانیان اصلی باشند، زنان بیسترین هزینە را در این جنگ‌ها پرداخت می‌کنند کە مسئلەی شنگال کاملا روشن است و بعد از اینکە هزاران زن ایزدی را بە بردگی کشاندند و فروختند و بعد از چندین سال هنوز از سرنوشت هزاران زن ایزدی اطلاعی در دست نیست می‌بینیم کە درون‌های ترکی راحت شنگال را بمباران می‌کنند و مقامات ترکیە در پی زندە ساختن میثاق ملی هستند و این نشان می‌دهد آنها تنها بە فکر بهرەبرداری‌های خود هستند و بە جان و مال مردم اهمیتی نمی‌دهند.