مراسم روز جهانی بهداشت، سالانه به عنوان فرصتی به منظور جلب توجه جهان به موضوع بهداشت جهانی در هفتم آوریل برگزار می‌شود، شعار امسال روز جهانی بهداشت در ۲۰۲۱، ''ایجاد جهانی عادلانه‌ و سالم برای همه'' عنوان شده است.

 

سارا ارومیه

بیماریها تا حدود ۳۹۰۰ سال قبل از مسیح، صرفاً بلای آسمانی به‌شمار می‌آمدند و کسی به درمان و رسیدگی به حال بیماران اقدام نمی‌کرد. با این وجود، مردم دوران باستان با توجه به تجربیات و نیز، اعتقادات مذهبی یا خرافی خود، به گونه‌ای از بیمار شدن جلوگیری می‌کردند.

در روم باستان، بهداشت به عنوان نماد سلامتی شناخته می‌شد. به همین منظور، حمام‌های عمومی متعددی در شهرهای مختلف ساخته می‌شدند، منشأ کلمه‌ی بهداشت نیز به همان دوره، و به الهه‌ی سلامتی و پاکیزگی، ''هیجیا دختر اسقلبیوس'' بازمی‌گردد.

در سال ۱۹۴۸، سازمان بهداشت جهانی اولین مجمع جهانی بهداشت را برگزار کرد، مجمع تصمیم گرفت که از سال ۱۹۵۰ به بعد، هفتم آوریل هر سال به عنوان روز جهانی بهداشت نامگذاری و تعیین شود.

روز جهانی بهداشت همراه با روز جهانی سل، هفته‌ی جهانی ایمن‌سازی، روز جهانی مالاریا، روز جهانی علیه توتون و تنباکو، روز جهانی ایدز، روز جهانی اهدای خون و روز جهانی هپاتیت، یکی از هشت کمپین رسمی سازمان بهداشت جهانی WHO است.

 

بهداشت و لزوم آن برای سلامت بشریت

سلامتی یکی از موضوعاتی است که به دغدغەی همه افراد در جامعه تبدیل شده است، رعایت بهداشت فردی و اجتماعی از موازینی است که می‌بایست به نحو احسن انجام بگیرد، چون کوتاهی در عدم رعایت بهداشت سبب ایجاد بیماری‌های گوناگونی می‌شود که زندگی مردم را به مخاطره می‌اندازد.

در قرنی بە‌سر می‌بریم که با وجود پیشرفتهای علمی و پزشکی ‌هنوز بسیاری از مردم در جهان به امکانات اولیەی بهداشتی دسترسی ندارند؛ وجود تضاد طبقاتی و تقسیم نابرابر ثروت سبب شده  برخی افراد دارای زندگی مرفه‌تر، خدمات بهداشتی بهتر و شرایط مناسب‌تری برای زندگی داشته باشند و عده‌ای دیگر از نظر درآمد، مسکن، امنیت غذایی، دسترسی به محیط سالم، آب‌وهوای تمیز و خدمات بهداشتی در سطح بسیار پایینی قرار بگیرند که این امر منجر به ابتلای این قشربه بیماری‌های مختلف و افزایش مرگ و میر در آنها ‌شود.

در سال جاری روز جهانی بهداشت، به منظور ایجاد کارزاری جدید برای ایجاد جهانی عادلانه و سالم برگزار خواهد شد با توجه به شعار انتخابی برای روز جهانی بهداشت در سال۲۰۲۱، نابرابری‌های بهداشتی نه تنها عادلانه نیست، بلکه پیشرفت‌های فعلی انجام‌شده تا این لحظه را نیز تهدید می‌کند و سبب عمیق‌ترشدن شکاف‌های عدالتی می‌شود.

 

شیوع کرونا مبحث مهم در روز جهانی بهداشت

مضامین تعیین‌‌شده برای روز جهانی بهداشت هر سال متفاوت است، از ریشه‌کن کردن فلج اطفال گرفته تا بیماری‌های جسمی و روانی، رسیدگی به سالمندان، مراقبت از مادر و فرزند، تغییرات آب‌وهوایی و حتی ایمنی جاده‌ها ازمهم‌ترین مسائلی است که هر سال با نامگذاری آن به مشکلات جامعه می‌پردازند.

با توجه به شیوع بیماری کووید -۱۹ و لطمه‌های سنگینی که این ویروس به پیکره‌‌ی جهان وارد کرده و تأثیر آن بر کشورهایی که پیش از این همه‌گیری جزو جوامع آسیب‌پذیر در دنیا محسوب می‌شدند، بسیار شدیدتر شده است. این جوامع بیشتر در معرض بیماری قرار دارند، به خدمات و مراقبت‌های بهداشتی مناسب دسترسی ندارند و در نتیجه در مهار ویروس کرونا با مشکلات عدیده‌ای مواجه شدەاند.

همه‌گیری کووید -۱۹ به شدت دستاوردهای بهداشتی را تحت تأثیرات منفی خود قرار دادە است،  افراد بیشتری به سمت فقر و فقدان امنیت غذایی سوق پیدا کردند و نابرابری‌های جنسیتی، اجتماعی و بهداشتی به شدت افزایش یافتە است.

  در سال جاری و با وجود فراگیری ویروسی کشندەی کرونا در سطح جهان، روز جهانی بهداشت بیشترین تمرکز خود را روی این امر قرار داده است، تا همه‌ی افراد از شرایط زندگی و کار مناسب برای داشتن سلامتی برخوردار باشند.

 

هدف برگزاری نشست روز جهانی بهداشت

 با توجه به شرایط ناگوار فعلی، برای اولین بار در طول ۲۰ سال اخیر، سطح فقر جهانی  بەشدت افزایش یافته و از سوی دیگر حدود ۶۰ درصد از ساکنان بعضی از کشورها فاقد پوشش خدمات بهداشتی ضروری هستند، بیش از یک‌میلیارد انسان در سکونت‌گاه‌های نامناسب حاشیه‌ی شهرها زندگی می‌کنند که این امر احتمال ابتلای آن‌ها را به ویروس کرونا افزایش داده و آمار انتقال آن را به شدت بالا برده است.

 فقط پنج‌میلیون و ۹۰۰ هزار کودک در مناطق آسیا و اقیانوسیه به دلیل اخلال‌های ایجاد شده در روند تحصیلی و همچنین تأثیرات اقتصادی منفی از حق ادامه‌ی تحصیل محروم مانده و ۵۲ درصد از ساکنان این مناطق هیچ‌گونه دسترسی به اینترنت ندارند.

هدف روز جهانی بهداشت در سال جاری این اصل قانون اساسی WHO را برجسته می‌کند که "برخورداری از بالاترین استاندارد بهداشتی، یکی از حقوق اساسی هر انسانی بدون تمایز نژاد، دین، عقاید سیاسی، شرایط اقتصادی یا اجتماعی است" ، به همین دلیل امسال، در هفتم آوریل ۲۰۲۱ از رهبران جهانی خواسته می‌شود که در سال‌های پیش رو جهانی سالم و برابری را برای تمامی ساکنان کره خاکی فراهم آورند.