مرکز خبر-  ویتامین D  یکی از ویتامین‌های لازم برای بدن و از ویتامین‌های محلول در چربی است، که به رشد و استحکام استخوان‌ها از طریق کنترل تعادل و افزایش میزان جذب کلسیم و فسفر و منیزیم کمک می‌کند.

نور خورشید ظهر (حدود ساعت ۱۰ تا ۳) منبع اصلی این ویتامین است که کوله کلسیفرول یا همان ویتامین دی۳ را در لایه‌های ژرف‎تر روپوست توسط یک واکنش شیمیایی وابسته به تابش خورشید، به‎ویژه پرتو فرابنفش بی UVB)  ) است می‎سازد.

مطالعات نشان داده، کمبود ویتامینD، در زنان باردار علاوه بر افزایش احتمال سقط، می‌تواند با اختلالات دیگری از جمله دردهای عضلانی، تعریق زیاد، مشکلات گوارشی، ضعف سیستم ایمنی بدن، دیابت و حتی برخی سرطان‌ها همراهی داشته باشد.

کمبود این ویتامین به غیر از سقط، می‌تواند با عوارض دیگر بارداری از جمله فشار بارداری و مسمومیت بارداری، احتمال زایمان زودرس، دیابت بارداری و تولد نوزاد با وزن کم همراه باشد.

نتیجه‌ی مطالعات نشان می‌دهد در زنانی که ویتامین D طبیعی دارند ۱۰ درصد شانس باردار شدن و همچنین ۱۵ درصد احتمال تولد نوزاد زنده بیشتر است.

 

زنان در دوران بارداری چگونه می‌توانند کمبود ویتامین D را جبران کنند

به گفتەی پزشکان بررسی سطح این ویتامین، جزو آزمایش‌های روتین بارداری است و کسانی که کمبود دارند، می‌توانند ویتامین D دریافت کنند.

هرچند مکمل‌های ویتامینی که در دوران بارداری مصرف می‌شود از مقداری ویتامین D هم برخوردار است، اما ممکن است این مقدار ناچیز بوده و مادران بارداری که دچار کمبود این ویتامین هستند، باید مکمل بیشتری مصرف کنند.

میزان مصرف این ویتامین به خصوص در دوران بارداری باید تحت نظر پزشک باشد و معمولا مصرف بیشتر ار ۲۰۰۰ واحد در روز مجاز نیست.

هرچند در غذاهایی مانند ماهی، زرده‌ی تخم مرغ، مغز بادام و لبنیات غنی شده، مقداری ویتامین وجود دارد ولی کلا محصولات غذایی، ویتامین D فراوانی ندارد و زنان باردار برای جبران کمبود آن، بهتر است از مکمل‌ها استفاده کنند.

 

کمبود ویتامین دی چه عوارضی  برای زنان باردار در پی دارد

مطالعات در خور توجهی در دنیا در مورد پیامدهای کمبود ویتامین D در زنان باردار انجام شده و نتایج آن نشان داده در زنانی که کمبود ویتامین D دارند، احتمال مسمومیت بارداری، زایمان سخت، اختلال‌های تنفسی نوزاد و... به درجات و مقادیری افزایش می‌یابد.

نتایج یک بررسی‌ جدید نشان داد کمبود ویتامین D می‌تواند زایمان زنان را با درد بیشتری همراه کند. کمبود ویتامین D در طول بارداری به خصوص در زنانی که از رژیم‌های غذایی نامناسب استفاده می‌کنند و کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، شایع است.

پژوهشگران اعلام کرده‌اند، زنانی که در اوایل بارداری خود مبتلا به کمبود ویتامین D هستند، خطر بیشتری برای تولد نوزادان کم وزن خواهند داشت.

در این مطالعه پژوهشگران دانشگاه پیتزبورگ به بررسی رابطه‌ی سطح ویتامین D خون مادران و وزن هنگام تولد نوزادان پرداختند.

نتایج این بررسی نشان داد که کمبود ویتامین D در سه ماهه‌ی اول بارداری خطر محدودیت رشد جنینی را دو برابر خواهد کرد.

پژوهشگران این مطالعه عنوان کردند کمبود ویتامین D در زنان باردار با افزایش جذب کلسیم در آنها و در نتیجه‌ی کاهش رشد استخوانی در جنین همراه خواهد بود، هم چنین این امر می‌تواند منجر به کاهش هورمون‌های ضروری برای تولید گلوکز و اسیدهای چرب که برای تامین انرژی جنین لازمند، گردد.

کمبود ویتامین D در دوران بارداری می‌تواند مانع رشد مغز نوزادان و مهارت‌های ذهنی و حرکتی آنها شود.

تحقیقات قبلی نشان داده است میزان کافی ویتامین D در دوران بارداری با اختلال زبان کودکان در ارتباط است.

 

کمبود ویتانین دی چە تاثیری بر زنان غیرباردار دارد

سندرم تخمدان: پلی کیستیک PCOS شایع‌ترین اختلال غدد درون‌ریز زنان است که شیوع آن در زنان در سن باروری ۵-۱۰ درصد است.

PCOS  با افزایش ترشح آندروژن از تخمدان و علائمی مانند رشد موهای زائد و مردانه (هیرسوتیسم)، جوش(آکنه) و یا ریزش موی مردانه (آلوپسی)، بی‌نظمی قاعدگی و تخمدان‌های پلی کیستیک مشخص می‌شود.

علاوه بر این، مقاومت به انسولین در زنان مبتلا به PCOS رایج است که در نتیجه‌ی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد.

مطالعات نشان داده کمبود ویتامین دی در زنان مبتلا به این بیماری شایع‌تر است و علاوه بر آن مصرف ویتامین دی خطر مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهد.

فیبروم رحمی: لومیوم رحمی یا فیبروم رحمی شایع­ترین تومور خوش‌خیم لگنی است که شیوع آن در زنان در سنین باروری ۲۵ درصد است.

برخی مطالعات نشان داده‌اند غلظت‌های پایین‌تر ویتامین D در زنان مبتلا به این بیماری متداول‌تر است و خطر بروز فیبروم در زنان با کمبود ویتامین دی ۲.۴ برابر بیشتر از سایرین است.

 

آندومتریوز (Endometriosis): آندومتریوز یک بیماری التهابی وابسته به استروژن و از دیگر بیماری‌های مزمن زنان است که ۱۰ – ۵ درصد زنان در سن باروری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

زنان مبتلا از علائمی مانند دردهای شکمی و لگنی، قاعدگی دردناک، کمردرد و دیس پارونی (درد زیاد به هنگام رابطه جنسی) رنج می‌برند.

 

نارسایی زودرس تخمدان: نارسایی زودرس تخمدان اختلالی است که در زنان پیش از ۴۰ سالگی دیده می‌شود؛ این افراد ممکن است اصلا تجربه‌ی قاعدگی نداشته باشند یا اگر هم قاعدگی را تجربه کرده‌اند، قبل از سن ۴۰ سالگی قاعدگی آنها قطع شده است.

در این بیماری سطح هورمون آنتی مولرین (AMH) پایین می‌آید؛ این هورمون یکی از مهم‌ترین شاخص‌های ذخیره‌ی تخمدان و نشان‌دهنده‌ی قدرت باروری زنان است.

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که ویتامین دی در بیان ژن آنتی مولرین هورمون (AMH) نقش دارد و بنابراین زنانی که میزان کافی ویتامین دی را مصرف می‌کنند شانس بیشتری برای افزایش ذخایر تخمدانی خود دارند و در نتیجه از قدرت باروری بالاتری برخوردارند.

نکته‌ی بسیار مهمی که وجود دارد این است که مصرف خودسرانه و بیش از حد ویتامین دی نیز باعث بروز علائم مسمومیت با این ویتامین می‌شود و بنابراین تشخیص کمبود این ویتامین و تجویز مکمل و رژیم‌های غذایی مناسب هر فرد باید توسط متخصص تغذیه انجام شود.