زنان تونسی علیه زنانه شدن فقر؛ معترضان خواهان عدالت و برابریاند
همزمان با افزایش روزافزون بحرانها، زنان تونس در صفوف مقدم مبارزه برای عدالت و برابری قرار گرفتهاند. با افزایش نرخ فقر، بار دیگر درخواستها برای حفاظت از حقوق زنان و متوقفکردن سیاستهایی که به فقیرتر شدن آنان منجر میشود، مطرح شده است.

تونس - به مناسبت روز جهانی مبارزه با فقر، فعالان زن تونسی تجمعی اعتراضی در برابر کاخ دولتی «القصبه» برگزار کردند. فعالان حقوق زنان ضمن اعتراض نسبت به تداوم فقر زنان، خواستار عدالت اجتماعی و جنسیتی شدند. این اعتراضها در شرایطی صورت گرفت که اوضاع اقتصادی رو به وخامت است و زنان در بازار کار و خدمات ضروری در حاشیه قرار دارند.
آمارهای رسمی نشان میدهد نرخ فقر در تونس به ۱۶.۶٪ رسیده است، در حالی که بانک جهانی برآورد میکند حدود ۲۸.۹۹٪ از جمعیت کشور زیر خط فقر زندگی میکنند. براساس و پیشبینیها اگر شرایط اقتصادی کنونی ادامه یابد، این درصد باز هم افزایش یابد.
از زمان انقلاب در تونس و در نتیجهی بیثباتی سیاسی و تغییر مکرر دولتها، که به بحران اقتصادی شدیدی انجامیده است و علیرغم وعدههای دولت کنونی برای بهبود وضعیت و پرداخت بدهیهای انباشته از سال ۲۰۱۱ تاکنو، .طبقهی متوسط تونس بهتدریج به سمت فقر رانده شده است.
در این راستا، انجمن «زنان دموکرات تونس» با همکاری جنبش جهانی زنان؛ هماهنگی تونس، روز جمعه ۱۷ اکتبر(٢۵ مهرماه)، همزمان با روز جهانی مبارزه با فقر، یک تجمع نمادین اعتراضی در برابر کاخ دولتی «القصبه» برگزار کرد.
شرکتکنندگان در این تجمع شعارهایی در حمایت از عدالت زیستمحیطی و جنسیتی سر دادند و تأکید کردند که مبارزه برای حقوق زنان همچنان ادامه دارد و از دستاوردهایی که تاکنون بهدست آمده، عقبنشینی نخواهند کرد.
فعالان زن حاضر در تجمع بر این نکته تأکید کردند که عدالت، یک حق انسانی است و نباید تنها به شعاری توخالی تبدیل شود؛ بلکه باید از طریق سیاستهایی که برابری و فرصتهای برابر را تضمین میکنند، بهصورت واقعی محقق گردد.
آنان همچنین همبستگی خود را با ساکنان استان «قابس» که سالهاست از آلودگی ناشی از مجتمع شیمیاییای که بیش از نیمقرن است در آن منطقه مستقر شده، رنج میبرند، اعلام کردند. این آلودگی به منبع بیماریهای سرطانی در میان ساکنان تبدیل شده است.
رجاء الدهمانی، رئیس انجمن زنان دموکرات تونس، با تأکید بر اینکه این تجمع نمادین برای اعتراض به زنانهسازی فقر و تداوم محرومیت زنان از داروهای حیاتی و همچنین مشکلات حملونقل و کار ناپایدار که بسیاری از زنان، بهویژه کارگران روستایی (زنان کشاورز)، با آن دست بهگریباناند، برگزار شده است، گفت: اخیراً دختر جوانی به نام سمر، ۲۲ ساله، در اثر از کار افتادن آسانسور کارخانهای که در آن کار میکرد، جان خود را از دست داد؛ حادثهای که به گفتهی او، نتیجهی نبود تدابیر ایمنی شغلی است و دولت باید مسئولیت چنین کوتاهیهایی را بپذیرد.
وی خواستار بازنگری در بودجهی ملی اخیر تونس شد و بر لزوم اختصاص منابع کافی برای بخشهای بهداشت، آموزش، حملونقل و فرهنگ تأکید کرد؛ چرا که این بخشها را ستونهای اصلی ارتقای آگاهی و تحقق عدالت اجتماعی دانست.
رجاء الدهمانی همچنین به بحران شدید زیستمحیطی در استان قابس اشاره کرد و گفت آلودگی ناشی از مجتمع شیمیایی آن منطقه، به منبع خفگی انسانها و تخریب مستقیم محیطزیست بدل شده است؛ این مجتمع زمینهای کشاورزی را نابود کرده و باعث گسترش بیماریها شده است. او خواستار اقدام فوری دولت برای پایاندادن به این وضعیت بحرانی و حمایت از ساکنان منطقه شد و تأکید کرد که انجمن زنان دموکرات تونس از جنبشهای اجتماعی قابس بهطور کامل حمایت میکند.
آسیا بلحسن، از اعضای انجمن زنان دموکرات تونس، خواستار استفاده زنان از زمینهای دولتی برای اجرای پروژههای توسعهای شد و گفت: «زناناند که زمین را آباد میکنند و در آن کار میکشند؛ بنابراین باید حق بهرهبرداری از آن را نیز داشته باشند.» آسیا بلحسن همچنین خواستار حمایت از زنان کشاورز و زنان زحمتکش در مبارزهشان علیه فقر و گرسنگی شد.
فتحية السعیدی، جامعهشناس، این تجمع نمادین را حمایت از مبارزه برای حقوق اقتصادی و اجتماعی زنان عنوان کرد و گفت: افزایش نرخ فقر و فروپاشی خدمات بهداشتی و آموزشی نشاندهندهی نیاز فوری به اصلاحات جامع است که عدالت جنسیتی و برابری بین مناطق مختلف را در نظر بگیرد.
وی همچنین برخورد نیروهای امنیتی با اعتراضات مسالمتآمیز مردمی در قابس را محکوم کرد و تأکید کرد که استفاده از گاز اشکآور، بهویژه در شرایطی که داروهای ضروری برای درمان بیماریهای خطرناک مانند سرطان به سختی در دسترساند و برای دسترسی به آنها نیاز به مراجعه به دادگاه است، که جان هزاران نفر را به خطر میاندازد باعث شدت گرفتن تنشهای اجتماعی میشود.
منیة کواش، روزنامهنگار، نیز با بیان اینکه زنان در تونس وجود اینکه در تحصیلات علمی از دیگران پیشی گرفتهاند، فقیرترین گروه جامعه هستند، گفت: زنان بسیاری از مشکلات را به خاطر سلامتی خود تحمل میکنند، اما همچنان از حقوق کامل خود برخوردار نیستند. زنان در بخش کشاورزی و کارخانهها همچنان در حاشیه قرار دارند، در معرض آزار و اذیت و بیعدالتی هستند و اغلب از مطالبه حقوق خود میترسند، زیرا نگران از دست دادن تنها منبع درآمد خود هستند.