سمسور- در روستاهای  مرش کە در زلزله ۶ فوریە خسارات جدی دیدند، امسال کاشت در مزارع دیر آغاز شد. در سمسور که مرکز تولید توتون است در این ماه‌ها به دلیل مشکلات مسکن و آب کشت تنباکو انجام می‌شود. شهروندان منطقە بالیانا که دو ماه کشت را به تعویق انداختند، با خشک کردن تنباکو و جمع‌آوری آن  سود اقتصادی به دست می‌آورند. زنانی که علیرغم همه چیز به مبارزه برای آزادی ادامه می‌دهند، خاطرنشان کردند که پس از جمع‌آوری تنباکوهای رشد یافته، جایی برای گذاشتن آن وجود ندارد، زنان به دلیل تخریب خانه‌ها و انبار و حتی اصطبل‌ها، مجبورند قبل از خشک کردن تنباکو‌ها آن را بفروشند.

 

نه خانه دارند و نه مکانی برای انبار کردن تنباکو!

در منطقە بالیانا که بر اثر زمین لرزه خسارات زیادی دیده، ده‌ها خانه ویران و تعداد زیادی نیز آسیب دیده و نزدیک به ٧٠ نفر جان خود را از دست دادند، حتی پس از گذشت پنج ماه، شهروندان در یافتن کانتینر با مشکل مواجه هستند. شهروندانی که در چادر زندگی می‌کنند با فرا رسیدن فصل تابستان به دلیل ترس از مار و عقرب مجبور به اقامت در خانه‌های آسیب دیده می‌شوند و شهروندانی که در کانتینر زندگی می‌کنند به دلیل هوای گرم بیشتر اوقات خود را در بیرون از خانه سپری می‌کنند. در روستایی که پس از زلزله تا مدت‌ها تولید انجام نمی‌شد،  زنان شروع به کشت تنباکو کردە و آن را می‌فروشند. این زنان با بیان اینکه برای خانه‌های ویران شده‌شان چاره‌ای اندیشیده نشده و همچنان بدون سرپناە زندگی خود را می‌گذرانند مشکلات خود را اینگونه خلاصه کردند: «ما حتی یک اصطبل هم نداریم که تنباکوهایی را که کشت می‌کنیم جمع‌آوری کردە و در جایی انبار کنیم.»

 

«زنانی که با تنباکو سر و کار دارند تسلیم نمی‌شوند»

کودرت یتر، یکی از شهروندان این منطقە می‌گوید: « پس از زلزله، همه آنها دیر به کاشت تنباکو پرداختند. زنان آنجا هرکاری انجام می‌دهند، امروز آجیل، فردا گردو، روز دیگر تنباکو. ما هر روز یا در مزرعه هستیم یا در باغ. وقتی زلزله رخ داد، ما تا مدت‌ها نتوانستیم کارمان را انجام دهیم. حالا باید برگردیم سر کار. مدت زیادی در چادر ماندیم. ما در حال حاضر در کانتینر هستیم، اما چون سوراخ است آب از آن رد می‌شود. ما هرگز نمی‌دانیم چه خواهیم کرد. این بلاتکلیفی  پنج ماه است که ادامە داشته و خواهد داشت. ما تلاش می‌کنیم با کار در این شرایط نامشخص معیشت خود را تأمین کنیم.»

 

«آنها برای تعویض کانتینر آسیب دیده پول می‌خواهند»

زخه دمیرتاش نیز بە نوبە خود با اشارە بە اینکە کانتینری که به او داده شده است به دلیل سوراخ بودن آب نشتی دارد و به همین دلیل در خانه‌ای که آسیب زیادی دیده زندگی می‌کند، اظهار داشت: «وقتی می‌خواستم کانتینر را عوض کنم از من پول خواستند.»

زخه دمیرتاش با بیان اینکه مردم و خانه‌هایی که در اثر زلزله آسیب دیده‌اند همچنان در همان وضعیت هستند، گفت: «در زلزله مردم روزها با مرگ دست‌و‌پنجە نرم می‌کردند. بعد از دو هفته به ما چادر دادند. روزهای اول ٧ خانواده در چادر زندگی می‌کردند. ماه‌ها منتظر ماندیم تا کانتینر برسد و الان حتی کانتینری که آورده‌اند قابل سکونت نیست. کانتینری که آفاد آورده نشتی دارد چون دور آن سوراخ دارد. من نمی‌توانم در حال حاضر در یک چادر یا یک کانتینر بمانم بنابراین می‌روم و در خانه‌ای که به شدت آسیب دیده بود می‌مانم.»

 

«اگر تنباکو نباشد از گرسنگی خواهیم مرد»

زخە دمیرتاش با بیان اینکه وقتی تنباکوهایی را که کاشته‌اند جمع‌آوری می‌کنند به این فکر می‌کنند که چه کار خواهند کرد و گفت: «ما تنباکو کاشتیم اما حتی خانه‌ای نداریم که بتوانیم تنباکو را در آن قرار دهیم. همه خانه‌هایمان تخریب شد، حالا برای ما خانه هم نمی‌سازند. مردم اینجا اگر تنباکو نکارند نمی‌توانند در زمستان زنده بمانند. تنها منبع درآمد ما تنباکو است و ما هم به دلیل زلزله دیر کاشتیم. اگر الان جمع کنیم، تنباکو را خشک نشدە می‌فروشیم. ما هرگز نمی‌دانیم چه کنیم.»

 

«چون جایی نیست، ما مجبوریم تنباکوی خشک نشده بفروشیم»

شکران ارغان نیز با اشارە به بلاتکلیفی فعلی گفت: « جایی برای گذاشتن تنباکو وجود ندارد. چون خانه‌هایمان ویران شد، دیگر جایی نداریم. به دلیل کمبود جا مجبور به فروش تنباکوی خشک نشدە هستیم. ما معمولا در اسفند ماه توتون می‌کاریم اما به دلیل زلزله به تأخیر افتاد. امروز هم هستند کسانی که می‌روند و توتون می‌کارند. معیشت مردم اینجا تنباکو است، اگر نکارند از گرسنگی می‌میرند. همه ما باید کاشت کنیم. در شرایط عادی در این زمان تنباکو رشد می‌کرد، اما نمی‌دانم وضعیت مردم چگونه خواهد بود. بیایید راه حلی برای وضعیت خود پیدا کنیم. ما جایی برای گذاشتن تنباکو نداریم. مردم نمی‌توانند در خانه بمانند، باید برای مردم خانه بسازند. الان هوا گرم است، هیچ کس نمی‌تواند در چادرها و کانتینرها بماند».