مرکز خبر- زمین‌لرزه مرگبار شرق افغانستان، بیش از ١۴١١ کشته و بیش از ۳ هزار مجروح برجا گذاشت. این زمین‌لرزه در کشور بحران‌زده افغانستان ابعاد تازه‌ای از بحران انسانی را آشکار کرده است. این زمین لرزه ویرانگر علاوه بر ویرانی‌های گسترده و کمبود منابع امدادی، اکنون کمبود شدید پزشکان زن در ولایت‌های آسیب‌دیده را به یک چالش جدی برای درمان زنان و کودکان تبدیل شده است.

بر اساس اعلام مقام‌های طالبان، شمار قربانیان زمین‌لرزه شدید در شرق افغانستان تا روز گذشته سه‌شنبه از ۱۴۰۰ نفر فراتر رفت و بیش از ۳ هزار نفر نیز مجروح شدند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در حساب خود در شبکه ایکس ضمن اعلام این مطلب تاکید کرد که تلاش‌ها برای امداد و نجات به بازماندگان این فاجعه مرگبار ادامه دارد.

مقامات سازمان ملل متحد این حادثه را یک «مسابقه با زمان» برای نجات بازماندگان توصیف کرده‌اند و هشدار داده‌اند که آمار تلفات به شکل تصاعدی افزایش خواهد یافت.

کیت کری، معاون دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل در افغانستان نیز، اعلام کرد بیش از ۴۲۰ مرکز درمانی در این کشور تعطیل یا تعلیق شده‌اند که ۸۰ مرکز آن در شرق افغانستان و در قلب منطقه زلزله‌زده قرار دارند.

او گفت: «در نتیجه این کاهش گسترده بودجه، مراکز درمانی باقی‌مانده بیش از حد تحت فشار قرار دارند، تجهیزات و نیروهای کافی در اختیار ندارند و فاصله زیادی تا مناطق آسیب‌دیده دارند. این در حالی است که در ۲۴ تا ۷۲ ساعت نخست پس از زلزله، ارائه خدمات اورژانسی برای نجات جان مردم حیاتی است.»

 

زنان قربانیان اصلی زمین لرزه

سیاست‌های محدودکننده طالبان علیه زنان افغان و ممنوعیت تحصیل زنان در مدارس و دانشگاه‌ها، کمبود پزشکانو کادر درمانی زن  و ممنوعیت درمان زنان توسط پزشکان مرد، زنان افغان را در مناطق زلزله‌زده با بحران مضاعفی مواجه کرده است. منابع محلی در ولایت‌های کنر و ننگرهار می‌گویند بسیاری از زنان زلزله‌زده به دلیل نبود پزشکان و کارکنان بهداشتی زن، ساعت‌ها در انتظار درمان می‌مانند یا به‌طور کامل از خدمات اضطراری و اورژانسی محروم می‌شوند. بیش‌ترین تلفات و مجروحان زنان و کودکان هستند. شفاخانه‌ها با کمبود جدی کارکنان زن مواجه شده‌اند و تعداد وحدود پزشکان و کادر درمانی زن نیز پاسخ‌گوی نیازها نیست.

به گفته منابع محلی، ممنوعیت درمان زنان توسط پزشکان مرد که یکی از دستورات زن‌ستیزانه طالبان علیه زنان این کشور است،  مسأله بحران را عمیق‌تر کرده است. بسیاری از خانواده‌ها ناچارند زنان مجروح را ساعت‌ها در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی منتظر نگه دارند و این تأخیر، جان شمار زیادی را به خطر انداخته است.

 

سیاست‌های طالبان و تشدید بحران

این بحران در حالی رخ داده است که طالبان طی چهار سال گذشته تمامی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی پزشکی را به روی زنان بسته‌اند و رشته‌هایی چون مامایی، پرستاری و پزشکی از دسترس زنان خارج شده است و زنان حتی اجازه حضور در کنکور را ندارند.

در شرایطی که نیاز به پزشکان زن به‌شدت احساس می‌شود، ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان، آموزش زنان را مسأله‌ای «جزیی» توصیف کرده است؛ تصمیمی که اکنون جان صدها زن و دختر زلزله‌زده را به خطر انداخته است.

 

هشدار نهادهای بین‌المللی

روز سه‌شنبه ١١ شهریورماه، سازمان نجات کودکان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که در پی زمین‌لرزه‌ی مرگ‌بار در شرق افغانستان، هزاران کودک در ولایت کنر به کمک فوری نیاز دارند.

سمیرا سید رحمان، مسئول دادخواهی سازمان نجات کودکان در افغانستان با اشاره به اینکه وضعیت کودکان بحرانی است، افزود: «تیم‌های ما از کودکان حمایت می‌کنند، اما هزاران نفر به‌طور فوری به کمک نیاز دارند. ما از جامعه‌ی جهانی می‌خواهیم فورا منابع اضطراری را آزاد کند و نیازهای کودکان را در اولویت قرار دهند.»

این مقام سازمان نجات کودکان هشدار داده است که «بدون اقدام فوری و پایدار، کودکان در روزها و هفته‌های آینده با تهدیدهای جدی برای سلامت، امنیت و رفاه خود مواجه خواهند شد. در کنر مبارزه با زمان برای نجات جان انسان‌ها در جریان است و خانواده‌ها ناامیدانه از آنان می‌خواهند که در دفن عزیزان‌شان، درمان زخمیان، تأمین آب آشامیدنی و غذا، به‌ویژه برای کودکان، کمک کنند.»

این زمین‌لرزه سومین حادثه بزرگ طبیعی از زمان روی کار آمدن طالبان در سال ۲۰۲۱ است. افغانستان که هم‌اکنون با کاهش کمک‌های خارجی، فقر گسترده و بازگشت اجباری مهاجران روبه‌روست، در آستانه یک بحران انسانی تازه قرار دارد.

منابع محلی و سازمان‌های امدادرسان هشدار می‌دهند که اگر اقدام فوری برای تقویت ظرفیت مراکز صحی و به‌ویژه افزایش حضور پزشکان زن صورت نگیرد، شمار تلفات به‌ویژه در میان زنان و کودکان به‌طور چشمگیری افزایش خواهد یافت.