یونسیف: ۴۰۰ میلیون کودک در سراسر جهان در فقر زندگی می‌کنند

براساس گزارش جدید یونیسف، بیش از ۴۰۰ میلیون کودک در سراسر جهان در فقر زندگی می‌کنند و حداقل از دو نیاز اساسی روزانه مانند تغذیه و بهداشت محروم هستند.

مرکز خبر -  امروز پنج‌شنبه ۲۹ آبان‌ماه، صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) ، به مناسبت روز جهانی حقوق کودک گزارشی منتشر کرد. یونیسف در گزارش جدید هشدار می‌دهد که به دنبال کاهش جهانی بودجه، درگیری‌ها و تهدیدهای ناشی از تغییرات اقلیمی، کودکان بیشتری در معرض سقوط به ورطه‌ی فقر قرار دارند، زیرا دسترسی به خدمات حیاتی برای سلامت و رفاه آن‌ها تهدید می‌شود.

بر گزارش این گزارش، بیش از یک‌پنجم کودکان در کشورهای با درآمد پایین و متوسط؛ معادل ۴۱۷ میلیون کودک، در دست‌کم دو حوزه‌ی حیاتی که برای سلامت، رشد و رفاه آنان ضروری است، دچار محرومیت شدید هستند.

گزارش «وضعیت کودکان جهان ۲۰۲۵: پایان دادن به فقر کودکان؛ ضرورتی مشترک» با استفاده از داده‌های بیش از ۱۳۰ کشور کم‌درآمد و با درآمد متوسط، گستره‌ی فقر چندبعدی را با سنجش محرومیت در شش حوزه بررسی می‌کند: آموزش، سلامت، مسکن، تغذیه، بهداشت و آب. تحلیل‌ها نشان می‌دهد ۱۱۸ میلیون کودک با سه محرومیت یا بیشتر روبه‌رو هستند و ۱۷ میلیون کودک چهار محرومیت یا بیشتر را تجربه می‌کنند.

کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف در این مورد گفته است: «کودکانی که در فقر رشد می‌کنند و از نیازهای اساسی مانند تغذیه‌ی مناسب، بهداشت کافی و سرپناه محروم‌اند، با پیامدهای ویران‌کننده‌ای برای سلامت و رشد خود مواجه می‌شوند. وقتی دولت‌ها با اجرای سیاست‌های مؤثر به پایان دادن به فقر کودکان متعهد ‌شوند، می‌توانند دنیایی از فرصت‌ها را برای کودکان بگشایند.»

بالاترین نرخ‌های فقر چندبعدی کودکان در مناطق آفریقای زیر صحرا و جنوب آسیا متمرکز است. برای نمونه، در چاد، ۶۴ درصد کودکان با دو محرومیت شدید یا بیشتر مواجه‌اند و نزدیک به ۲۵ درصد آنان سه محرومیت یا بیشتر دارند.

در این گزارش تاکید شده که بهداشت گسترده‌ترین نوع محرومیت شدید است. ۶۵ درصد کودکان در کشورهای کم‌درآمد، ۲۶ درصد در کشورهای با درآمد متوسط رو به پایین و ۱۱ درصد در کشورهای با درآمد متوسط رو به بالا به توالت مناسب دسترسی ندارند. عدم دسترسی به بهداشت می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌ها را در کودکان افزایش دهد.

در این گزارش آمده است که به دلیل اولویت دادن به حقوق کودک در سیاست‌های ملی و برنامه‌ریزی اقتصادی،سهم کودکانی که با یک یا چند محرومیت شدید روبه‌رو هستند، از ۵۱ درصد در سال ۲۰۱۳ به ۴۱ درصد در سال ۲۰۲۳ کاهش یافته است، بااین‌حال پیشرفت در حال توقف است. درگیری‌ها، بحران‌های اقلیمی و زیست‌محیطی، تغییرات جمعیتی، افزایش بدهی‌های ملی و شکاف‌های فزاینده‌ی فناوری، همه در حال تشدید فقر هستند. هم‌زمان، کاهش بی‌سابقه‌ی کمک‌های رسمی توسعه (ODA) خطر تعمیق محرومیت کودکان در کشورهای کم‌درآمد و متوسط را افزایش می‌دهد.

در این گزارش به دو نمونه تانزانیا و بنگلادش به عنوان دو کشور که موفق به کاهش فقر کودکان شده‌اند، اشاره شده است.

این گزارش تاکید می‌کند: فقر سلامت، رشد و یادگیری کودکان را تضعیف می‌کند و به چشم‌اندازهای شغلی ضعیف‌تر، عمر کوتاه‌تر و افزایش افسردگی و اضطراب منجر می‌شود. گزارش تأکید می‌کند که کودکان خردسال‌تر، کودکان دارای معلولیت و کودکانی که در بحران‌ها زندگی می‌کنند آسیب‌پذیرتر هستند.

گزارش همچنین فقر پولی را بررسی می‌کند که دسترسی کودکان به غذا، آموزش و خدمات سلامت را بیشتر محدود می‌کند. طبق آخرین داده‌ها، بیش از ۱۹ درصد کودکان جهان در فقر شدید پولی زندگی می‌کنند و با کمتر از ۳ دلار در روز گذران می‌کنند.

گزارش همچنین ۳۷ کشور با درآمد بالا را تحلیل می‌کند و نشان می‌دهد حدود ۵۰ میلیون کودک، معادل ۲۳ درصد کودکان در این کشورها، در فقر نسبی پولی زندگی می‌کنند؛ یعنی درآمد خانوار آن‌ها به‌طور قابل توجهی کمتر از متوسط ملی است و این موضوع می‌تواند توانایی آن‌ها برای مشارکت کامل در زندگی روزمره را محدود کند.

اگرچه میانگین فقر در این ۳۷ کشور بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ حدود ۲.۵ درصد کاهش یافته، در بسیاری از کشورها پیشرفت متوقف شده یا حتی معکوس شده است. برای مثال، در فرانسه، سوئیس و بریتانیا فقر کودکان بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته است. در مقابل، اسلوونی نرخ فقر را بیش از یک‌چهارم کاهش داده است؛ عمدتاً به‌واسطه‌ی نظام قوی مزایای خانوادگی و قوانین حداقل دستمزد.

گزارش «وضعیت کودکان جهان ۲۰۲۵» تأکید می‌کند که پایان دادن به فقر کودکان ممکن است و اهمیت آن را یادآور می‌شود که حقوق کودک، طبق کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل، باید محور هر استراتژی، سیاست و اقدام دولتی برای کاهش فقر باشد.

تبدیل پایان دادن به فقر کودکان به یک اولویت ملی، گنجاندن نیازهای کودکان در سیاست‌ها و بودجه‌های اقتصادی، ارائه‌ی برنامه‌های حمایت اجتماعی شامل کمک نقدی به خانواده‌ها، گسترش دسترسی به خدمات عمومی ضروری مانند آموزش، بهداشت، آب، بهداشت محیط، تغذیه و مسکن، ترویج کار شایسته برای والدین و مراقبان برای تقویت امنیت اقتصادی آن‌ها که ارتباط تنگاتنگی با پیشرفت کودکان دارد، از جمله راه‌هایی است که در این گزارش برای پایان دادن به فقر کودکان بر آن تاکید شده است.

این گزارش در زمانی منتشر می‌شود که بسیاری از دولت‌های جهان در حال کاهش کمک‌های خارجی هستند. طبق گزارش نشریه‌ی لنست، کاهش کمک‌های توسعه می‌تواند تا سال ۲۰۳۰ منجر به مرگ ۴.۵ میلیون کودک زیر پنج سال شود. هم‌زمان، برآوردهای اخیر یونیسف نشان می‌دهد این کاهش‌ها می‌تواند تا سال آینده ۶ میلیون کودک دیگر را از مدرسه محروم کند.