مرکز خبر- اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دار، روز شنبه ۲۱ مردادماه ۱۴۰۲، در بخشنامه‌ای اعلام کرد که آزمایشگاه‌ها فقط مجاز به استفاده از دستگاه‌های آنالایزر بسته (Closed) برای غربالگری سه ماه اول بارداری «سندرم داون» خواهند بود و مجوز تولید و واردات بسته‌های تجهیزات غربالگری سه ماه اول بارداری به صورت سیستم باز، از جمله به روش «الایزا»، تمدید نمی‌شود.

این تصمیم که مطابق ماده‌ی ۵۳ قانون موسوم به «جوانی جمعیت» گرفته شده است، محدودیت تازه‌ای، اضافه بر ماده‌ی ۵۳، اعمال می‌کند. بر اساس ماده‌ی ۵۳ این قانون «غربالگری تنها مشروط به درخواست والدین یا پزشک متخصص» است و به نظر می‌رسد که وزارت بهداشت با توقف صدور مجوز تولید و واردات بسته‌های تجهیزات غربالگری سه ماه اول بارداری، امکان غربالگری را، حتی برای موارد ضروری و براساس نظر پزشکان متخصص، نیز دشوار کرده است.

اعمال این محدودیت تازه، در حالی صورت می‌گیرد که سارنگ یونسی، دکترای علوم آزمایشگاهی و فعال در زمینه غربالگری دوران پریناتال و نئوناتال و رئیس آزمایشگاه نیلو که مرکز تخصصی تست‌های سلامت جنین و نوزادان است، در مصاحبه با خبرگزاری‌های داخلی ایران اعلام کرد که «از زمانی که قانون جوانی جمعیت در ایران اجرا شده است، باید خود والدین درخواست غربالگری بدهند و ماماها که بار اصلی مراکز بهداشتی کشور را برعهده دارند، اصلاً حق اظهارنظر در این زمینه را ندارند. در نتیجه افراد کم درآمد جامعه که فقط به خدمات مراکز بهداشت دسترسی دارند و امکان مراجعه به متخصص را ندارند، عملاً از مزایای پروتکل‌های غربالگری محروم شده‌اند.»

رئیس آزمایشگاه تخصصی سلامت جنین «نیلو» با اشاره به محرمانه بودن آمار کودکان گفتە است «نمی‌توانیم آمار دقیقی داشته باشیم که نرخ تولد نوزادان معلول چقدر افزایش پیدا کرده است. اما برای مثال در آزمایشگاه خود ما در سال گذشته ١٢ نوزاد دارای سندرم داون داشتیم که هایریسک گزارش شدند. نزد برخی از پزشکان موافق طرح جوانی جمعیت رفتند و به آن‌ها گفته شد که این تست‌ها مشکل دارد و لازم نیست تست تشخیصی انجام دهید و این بچه‌ها با سندرم داون به دنیا آمدند.»