توانمندسازی اقتصادی زنان در مراکش؛ کارگاهی حقوقی برای خوداشتغالی
ابتکارات توانمندسازی اقتصادی به مثابه پنجره‌ای از امید برای هزاران زن جویای استقلال مالی برجسته می‌شود. در میانه چالش‌هایی چون بی‌سوادی، بیکاری و اقتصاد غیرفعال، نظام «خوداشتغالی» امکان ورود زنان به بازار کار را با شرایطی عادلانه‌تر فراهم می‌سازد.
حنان حارت
مراکش - در یکی از سالن‌های ساده در دفتر انجمن «الندى» برای توانمندسازی زنان در وضعیت‌های آسیب‌پذیر، واقع در منطقه‌ی عین حروده در حومه‌ی شهر ساحلی المحمدیه در شمال‌غرب مراکش، حدود بیست زن از زمینه‌های اجتماعی آسیب‌پذیر، در کارگاه آموزشی با عنوان «خوداشتغالی: راه زنان به سمت توانمندسازی اقتصادی» گرد آمدند.
این نشست که دیروز، دوشنبه ۲۱ ژوئیه برگزار شد، در راستای پویشی از کارگاه‌های حقوقی و اقتصادی است که با هدف حمایت از زنان و توانمندسازی آن‌ها برای دسترسی به بازار کار رسمی راه‌اندازی شده است.
کارگاه به بررسی نظام «خوداشتغال» در مراکش پرداخت، نظامی که به‌عنوان دروازه‌ای ساده‌شده برای شناسایی قانونی فعالیت‌های فردی، فراهم‌سازی پوشش درمانی و اثبات درآمد رسمی محسوب می‌شود؛ اما همچنان دستیابی زنان به این نظام به‌ویژه با وجود بی‌سوادی حقوقی و دیجیتال و پایین بودن آگاهی مالی، دشوار است.
در طول دو ساعت، مربی‌ها تلاش کردند مفاهیم اداری و مالی را ساده کنند، مراحل ثبت‌نام در پلتفرم رسمی را شرح دهند، مزایای نظام مالیاتی را توضیح دهند و به‌علاوه توصیه‌هایی برای توسعه یک طرح ساده، قابل زیست و پایدار ارائه دهند.
وفاء جمیل فعال حقوقی می‌گوید: «این کارگاه صرفاً یک آموزش نیست، بلکه تلاشی واقعی برای خارج‌کردن زنان از دایره‌ی آسیب‌پذیری و گام‌نهادن به سمت استقلال اقتصادی است.»
او می‌افزاید: «بسیاری از شرکت‌کننده‌ها حتی کم‌ترین دانش حقوقی یا فنی را ندارند و بعضی حتی نمی‌دانند چگونه یک سند رسمی را امضا کنند. از همین‌رو اهمیت هدایت و پشتیبانی مشهود است.»
او اشاره می‌کند که انجمن از طریق این ابتکار، زنان را همراهی می‌کند تا با فعالیت اقتصادی ساده‌ای که اغلب به‌صورت غیررسمی انجام می‌شود، وضعیت خود را بهبود بخشند.
وفاء جمیل ادامه می‌دهد: «در میدان، زنانی را یافتیم که نه برای سود بلکه برای تأمین لقمه‌ای نان شرافتمندانه قهرمانانه می‌جنگند. بسیاری از آن‌ها سرپرست فرزندان خود هستند و بدون حمایت حقوقی کار می‌کنند. ما می‌خواهیم ابزار شروع صحیح را به آن‌ها بدهیم.»
او توضیح داد که ایده بر محور تبدیل مهارت‌های زنان مانند آشپزی، خیاطی، تجارت ساده؛ به پروژه‌هایی رسمی و ثبت‌شده است.
«خوداشتغالی فقط یک تشخیص قانونی نیست، بلکه تأیید اجتماعی نیز هست. این پیام را به زن می‌گوید: تو حرفه‌مندی و تولیدکننده هستی.»
وفاء تاکید کرد که بیشتر زنان به‌دلیل عدم حضور در سیستم رسمی، از حمایت عمومی محروم می‌مانند: «ما این سد را گام به گام می‌شکنیم».
کارگاه بخش‌هایی از وضعیت زنان در مناطق مانند «الشلالات» را برجسته کرد؛ منطقه‌ای با درصد بالای زنان آسیب‌پذیر، اغلب با ریشه‌های روستایی و بی‌سوادی در سطوح مختلف، که به ویژه غیاب هدایت حقوقی و دانشی آن‌ها را در معرض سوءاستفاده قرار می‌دهد.
نشست با وعده‌‌ی انجمن برای پیگیری جلسات براساس نوع فعالیت‌هایی که زنان قصد انجام آن‌ها را دارند، پایان یافت. همچنین انجمن در حال ارتباط‌گیری با ابتکارات محلی در زمینه‌های تأمین مالی و بازاریابی برای تضمین پایداری پروژه‌های در دست اجراست.
اگرچه ابزارها ساده‌اند، اما هدف، همان‌طور که وفاء جمیل می‌گوید، این است: «تبدیل آسیب‌پذیری به فرصت، و نیاز به یک طرح؛ از طریق توانمندسازی حقوقی و انسانی که کرامت زنان و حق آن‌ها برای آینده‌ای امن را رعایت کند.»