تصویب نخستین قطعنامه‌ی بین‌المللی مقابله با جنایت علیه بشریت

سازمان ملل متحد، نخستین قطعنامه‌ی مقابله با جنایت علیه بشریت را به تصویب رساند که در نتیجه این قطعنامه تاریخی، مذاکرات درباره نخستین معاهده بین‌المللی جهت پیشگیری و مجازات جنایات علیه بشریت هموار خواهد شد.

مرکز خبر- سازمان ملل متحد، پس از به اجماع رسیدن تصمیمات روسیه برای پس گرفتن اصلاحات پیشنهادی و حذف اصلاحیه‌هایی که می‌توانست تلاش‌ها را متوقف کند، کمیته حقوقی مجمع عمومی سازمان ملل، اواخر روز جمعه ٢٢ نوامبر، قطعنامه‌ای را تصویب کرد که راه را برای مذاکرات درباره اولین معاهده بین‌المللی در مورد پیشگیری و مجازات جنایات علیه بشریت هموار می‌کند.

این قطعنامه پس از مذاکرات پر تنش لحظه آخری بین حامیان آن و روسیه که در طول روز به طول انجامید، توسط کمیته حقوقی مجمع، که شامل تمام کشورهای ١٩٣ عضوی سازمان ملل است، با اجماع تصویب شد.

زمانی که رئیس کمیته، قطعنامه را تایید کرد، با حمایت و تشویق حاضران مواجه شد؛ چراکه هنگامی مجمع عمومی آن را در چهارم دسامبر به رای نهایی بگذارد، عملاً به طور قطعی تصویب خواهد شد.

این قطعنامه خواستار یک فرآیند محدود زمانی با جلسات مقدماتی در سال‌های ٢٠٢۶ و ٢٠٢٧ و جلسات مذاکره سه هفته‌ای در سال‌های ٢٠٢٨ و ٢٠٢٩ برای نهایی کردن معاهده جنایات علیه بشریت است.

ریچارد دیکر، مشاور حقوقی ارشد دیده‌بان حقوق بشر در امور وکالت، در این خصوص بیان کرده است: توافق امروز برای آغاز مذاکرات بر سر یک معاهده بین‌المللی بسیار مورد نیاز، یک دستاورد تاریخی است که مدت‌ها در پیش بود. این پیام مهمی است مبنی بر اینکه مصونیت از مجازات برای انواع جنایاتی که علیه غیرنظامیان در اتیوپی، سودان، اوکراین، جنوب اسرائیل، غزه و میانمار انجام می‌شود، بی‌توجه نخواهد بود.

دیوان کیفری بین‌المللی برای مجازات عاملان اصلی جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و نسل‌کشی تأسیس شد و ۱۲۴ کشور از آن حمایت می‌کنند. دیوان کیفری بین‌المللی می‌گوید جنایات علیه بشریت به عنوان بخشی از حمله گسترده علیه غیرنظامیان انجام می‌شود و ١۵ شکل از جمله قتل، تجاوز جنسی، زندان، ناپدید شدن اجباری، بردگی جنسی، شکنجه و تبعید را فهرست می‌کند.

معاهدات جهانی وجود دارد که جنایات جنگی، نسل کشی و شکنجه را پوشش می‌دهد؛ اما هیچ معاهده خاصی برای رسیدگی به جنایات علیه بشریت وجود ندارد و به گفته حامیان این قطعنامه، یک معاهده جدید این شکاف را پر خواهد کرد.

کلی آدامز، مشاور حقوقی در مرکز جهانی عدالت نیز این قطعنامه را «یک پیشرفت تاریخی» خواند و با اشاره به «افزایش جنایات علیه بشریت در سراسر جهان» ابراز امیدواری کرد که یک معاهده «قوی، مترقی و با محوریت بازماندگان» باشد.

دبیرکل عفو بین‌الملل نیز ضمن انتقاد و ابراز ناامیدی از تمدید زمان تا سال ٢٠٢٩، گفت: آنچه مهم است این است که این روند یک کنوانسیون قابل اجرا را ارائه دهد.