تنورهای گلی: میراث فرهنگی و منبع درآمد در جوامع روستایی

در روستاهای شمال و شرق سوریه، ساخت تنورهای گلی به عنوان یکی از منابع درآمد شناخته می‌شود. این تنورها با مهارت و تلاش زنان روستایی ساخته می‌شوند. وردا عیسی، یکی از این زنان هنرمند، سال‌هاست که از طریق ساخت تنور، معیشت خود و خانواده‌اش را تأمین می‌کند.

رونیدا حاجی

حسکه - زندگی در هر منطقه، رنگ و بوی خاص خود را دارد. مردم هر سرزمین بر اساس فرهنگ بومی خود زندگی می‌کنند. اگرچه شرایط زندگی بر مردم تأثیر می‌گذارد، اما آنها همچنان پایبند به سنت‌های خود هستند. ملت‌هایی که دارای فرهنگ و سنت غنی هستند، همواره به تاریخ کهن خود افتخار می‌کنند. در میان زنان روستانشین، هنر ساخت تنور ریشه در تاریخی دیرینه دارد. وردا عیسی، زنی عرب‌تبار و مادر هفت فرزند، ساکن روستای تل نجمه از توابع منطقه تل تمر، تجربیات خود را در زمینه ساخت تنورهای گلی با خبرگزاری ما در میان گذاشت.

 

ساخت تنور: میراثی کهن که به دست زنان زنده مانده است

وردا عیسی درباره فرآیند ساخت تنور توضیح می‌دهد: «تنور از ترکیب خاک سرخ، نمک، آب، مو و کاه ساخته می‌شود. ما با دستان خود این مواد را مخلوط کرده و برای استحکام بیشتر، مقداری کاه به آن می‌افزاییم. پس از دو روز، تشت را روی زمین صاف قرار داده و پایه تنور را بر اساس آن شکل می‌دهیم. تنور از ٩ لایه تشکیل شده که هر لایه را با دقت صاف کرده و به شکل دایره درمی‌آوریم. ساخت تنور کاری دشوار و نیازمند تلاش فراوان است. من ماهانه حدود ٧ تنور می‌سازم و هر یک را بین ٢۵ تا ٣٠ هزار به فروش می‌رسانم. همچنین به افرادی که توان مالی کمتری دارند، کمک می‌کنم. ساخت هر تنور حدود سه روز زمان می‌برد. این مهارت را زمانی که برای خودم تنور ساختم و نان پختم، آموختم و از آن پس به ساخت تنور روی آوردم.»

 

نقش کلیدی زنان در ساخت و مدیریت خانواده

وردا عیسی با تأکید بر اینکه ساخت تنور میراثی تاریخی است که زنان تا به امروز آن را حفظ کرده و از آن کسب درآمد می‌کنند، افزود: «هنر ساخت تنور را زنان کشف کرده‌اند. در واقع، تمام صنایع دستی مرتبط با خاک، ابداع زنان است؛ چرا که آنها پیوندی عمیق با طبیعت دارند. در روستاها، تنورها عمدتاً توسط زنان ساخته و به فروش می‌رسند. من این کار را با عشق انجام می‌دهم و از آن بهره‌مند می‌شوم. زنان نقشی اساسی در ساخت و مدیریت خانواده و جامعه دارند و اغلب در تأمین معاش خانواده پیشگام هستند.»

در پایان، وردا عیسی بر ضرورت ایجاد پروژه‌های توسعه‌ای برای گسترش فعالیت‌های اقتصادی زنان در روستاها تأکید کرد.