«سیاست‌های حکومت موقت سوریه در جهت محو هویت زنان است»
زنان شهر حلب تأکید می‌کنند که سیاست حاشیه‌نشینی علیه آنها از زمان حکومت بعث آغاز شد و تا امروز ادامه دارد. آنها می‌گویند زن باید نقش مؤثر و اساسی در هدایت جامعه به سمت عدالت و برابری داشته باشد.
سیرین محمد
حلب — بین آنچه امروز زنان سوری با آن مواجه‌اند و آنچه در دوران بعث تجربه کرده‌اند، تفاوتی نیست؛ امروز نیز همان ذهنیت و طرز فکر با چهره‌ها و اسامی جدید بازتولید می‌شود. زن به‌طور مؤثر و واقعی هیچ جایگاه فعال و چشم‌گیری در جامعه سوریه ندارد.
روز گذشته بیست و پنجم نوامبر، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان بود. در این چارچوب، مَها حاج‌علی، فعال حقوق زنان در «مجلس زنان سوریه» در حلب، درباره خشونت و حاشیه‌نشینی علیه زنان سوریه سخن گفت. او طی ماه‌های اخیر شاهد کاهش تعداد زنان شاغل در مؤسسات وابسته به «دولت موقت سوریه»، چه در بخش دولتی و چه خصوصی بوده و همچنین می‌گوید نقش زنان در انتخابات «مجلس مردم سوریه» کمتر شده است.
هویت زن در حال محو شدن
او می‌گوید حاشیه‌نشینی و سرکوب زنان باعث می‌شود هویت، تاریخ و فرهنگ زن تدریجاً فراموش شود. از نظر فرهنگی، زن حق پوشیدن لباس دلخواه خود را ندارد؛ لباس‌هایی بر او تحمیل می‌شود که نه انتخاب خودش است و نه با شخصیت و ذوق او هماهنگ است. این امر توهین به شخصیت زن و نقض حق انتخاب اوست.
زن قادر به رهبری جامعه است
از نظر سیاسی هم، نمایندگی زنان در احزاب سیاسی و نهادهای مدنی تقریباً وجود ندارد. سهم عمده در حزب و مدیریت برای مردان است، چون جامعه مرد را شایسته اداره و رهبری می‌داند و معتقد است زن «لیاقت» این کار را ندارد. این دیدگاه کاملاً اشتباه است، زن توانایی دارد، و شاید حتی بیش از مرد، بتواند رهبری، پیشتازی و جایگاه برجسته‌ای در جامعه داشته باشد.
مها حاج‌علی یادآوری کرد که در مناطقی که تحت کنترل «اداره خودگردان شمال و شرق سوریه» بودند، زنان به‌طور کامل نقش داشتند. در آن مناطق، سهم زنان در همه عرصه‌ها به ۵۰٪ رسید. زنان در ریاست مشترک مؤسسات خدماتی، رسانه‌ای و ... حضور داشتند و مشارکتشان سنگ زیربنای این ساختار بود. «زن در آن مناطق همان جایگاهی را به‌دست آورد که شایسته‌اش بود. در عوض، در مناطق تحت کنترل بعث، زن با حاشیه‌نشینی و طرد مواجه بود.»
مبارزه برای حقوق
مها حاج علی تأکید کرد که باید مشارکت واقعی زنان، یعنی ۵۰٪ در تمامی شهرهای سوریه برقرار شود: «ما به‌عنوان گروه‌های حقوقی و زنان، خواستار نظامی هستیم که مانند تجربه اداره خودگردان شمال و شرق سوریه زن و مرد در حقوق، وظایف و مشارکت سیاسی برابر باشند.»
او از زنان خواست که در همه زمینه‌ها و گروه‌ها متحد و پشتیبان یکدیگر باشند تا پاسخی باشد به کسانی که می‌گویند زن نمی‌تواند پیشرو یا رهبر باشد. با این همبستگی، زنان می‌توانند بار دیگر هویت و کرامت خود را بازپس گیرند و در برابر حاشیه‌نشینی و انکار بایستند.
انصراف نامزدها از فشار
شهد طبشو، عضو کمیته سازماندهی شورای زنان سوریه در حلب، درباره اقداماتی که به حاشیه‌نشینی زن کمک می‌کند، توضیح داد: «در انتخابات مجلس مردم، کرسی‌های زنانه به‌شدت کاهش یافته و بسیاری از زنانی که نامزد شده بودند، زیر فشار مجبور به انصراف شدند.»
وی تأکید کرد که این انصراف‌ها عمدتاً تحت فشار بوده و ارادی نبوده است. این یعنی مقامات هنوز به سرکوب و حذف زنان ادامه می‌دهند. به گفته او، اعلامیه قانون اساسی دولت موقت تفاوتی با قانون اساسی زمان بعث ندارد؛ قانونی که زن را از مشارکت مؤثر سیاسی در همه نهادها محروم می‌کرد.
«ما دیگر طرد یا حاشیه‌نشینی نمی‌پذیریم»
شهد طبشو به خشونت‌هایی مانند قتل، ربایش، تجاوز و اسارت که زنان این روزها در سوریه تجربه می‌کنند، اشاره کرد و گفت: «زنان شمال و شرق سوریه ثابت کرده‌اند که توانایی خلاقیت و فعالیت و توانایی حضور در عرصه‌های نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارند. ما به‌عنوان زن سوری هیچ حاشیه‌نشینی یا طردی را نمی‌پذیریم.»
او در پایان گفت: «زن‌ها باید برای دستیابی به عدالت و برابری بین زن و مرد دست در دست هم بدهند، مبارزه کنند و برای مشارکت واقعی تلاش کنند.»