شب چله؛ شبی طولانی با سفره‌های خالی مردم
جمیلە معروفیان، زن سرپرست خانوار در مورد شب یلدا می‌گوید: وضعیت خوبی نیست و برای یک یلدای ساده باید نصف حقوق یک کارگر را هزینه کنیم تا فقط بتوانیم دورهم به ساده‌ترین شکل جمع شویم.
سیما شریفی
اورمیه- وضعیت اقتصادی و رکود حاکم بر بازار به ویژه در یک سال گذشته فشار زیادی را بر جامعە ایجاد کرده و معیشت مردم را با مشکلات فراوانی روبرو ساخته است.
شب چله یا شب یلدا از مراسمات کهنی‌ست که به رسم هر سال در جغرافیای ایران و کوردستان جشن گرفته می‌شود اما سایه‌ی تورم امسال بر این جشن افکنده شده و بسیاری از سفره‌ها را خالی یا کوچک نموده است چراکه جمعیت قابل توجهی از مردم در فقر مطلق هستند و توانایی مالی برای استقبال از این شب را ندارند.
اگرچه حکومت با پرداخت یارانه و سود سهام عدالت و مانند این‌ها بسیار تلاش می‌کند صدای اعتراضات مردمی را ساکت کند اما سفره‌های خالی در این تورم با چنین مقادیر ناچیزی پر نخواهند شد.
بازار داغ یلداهای گذشته که جای سوزن انداختن نبود جایشان را با بازار خلوت امسال عوض نموده‌اند. آجیل که بخشی ثابت از سفره‌های هر ساله‌ی یلدا بود امسال با قیمتی حدود ۸۰۰ الی یک میلیون تومان در حال حذف کامل است و هندوانه با قیمت کیلویی ۲۵ و ۳۰ هزار تومان به زور جایی در سفره برای خود باز می‌کند. حتی یک بسته نقل، گز و حلوای ساده قیمتی بالای ۲۰۰ هزار تومان دارند و یک کیلو شیرینی ۲۵۰ هزار تومان را به خود اختصاص می‌دهد. قیمت بالای میوه‌ها نیز انتخاب آن‌ها را برای قرار گرفتن در سفره مشخص می‌کند. انار با کیلویی ۶۰ هزار تومان، موز ۷۰ هزار تومان، خرمالو ۵۰ هزار تومان، سیب ۴۰ هزار تومان، پرتقال ۳۵ هزار تومان از میوه‌هایی‌ست که در بازار یلدای امسال فراوان اما کم فروش‌تر هستند.
بر اساس آمار، در یک دهه‌ی گذشته‌ی چله نشینی با تورمی بالای دوهزار درصد روبرو بوده است. بسیاری از مردم امسال از هم‌نشینی‌‌های فامیلی و دوستانه خودداری می‌کنند زیرا توانایی تهیه‌ی وسایل پذیرایی را ندارند.
جمیله معروفیان یک زن سرپرست خانوار و مادر دو فرزند است. او در مورد چله‌نشینی و سفره‌ی یلدای خود می‌گوید: «هر سال وضعیت سخت‌تر می‌شود و حتی مردم نمی‌توانند کسی را به خانه‌هایشان دعوت کنند چون هزینه‌های آن بسیار زیاد است. یعنی اگر به خانه‌ی یکدیگر هم برویم، وسایل را تقسیم می‌کنیم یا هر کس چیزی با خودش می‌آورد یا مسئولیت یکی دو قلم از وسایل را به عهده می‌گیرد. آجیل را هم اگر در سفره‌ی یلدا بگذاریم برای دلخوشی بچه‌هاست و آجیل‌هایمان مثل قدیم نیست یعنی سه مغز ارزان قیمت را با هم مخلوط می‌کنیم تا بچه‌ها ناراحت نشوند از اینکه شب‌چله آجیل ندارند. وضعیت خوبی نیست و برای یک یلدای ساده باید نصف حقوق یک کارگر را هزینه کنیم تا فقط بتوانیم دور هم به ساده‌ترین شکل جمع شویم.»
سارا قادری در مورد شب چله می‌گوید: «سال‌های قبل در خانه فامیل‌ها جمع می‌شدیم ولی امسال با وجود اینکه من و همسرم شاغل هستیم نمی‌توانیم چند خانواده را برای شب یلدا دعوت کنیم چون حداقل باید برای شام و بعد شام نزدیک پنج میلیون هزینه کنیم. من مدتی است غذاهای زیادی را جایگزین کردم به همین دلیل اگر مهمان دعوت می‌کردم در طول ماه با مشکل مالی روبرو می‌شدیم، به همین دلیل مهمانی را کم کردم، حتی قبلا برای شام به خانه مادرم می‌رفتیم ولی امسال تصمیم گرفتیم بعد شام یک دورهمی ساده تشکیل دهیم».
بر اساس گفته‌های اسداللە کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه، در بازار امسال یلدا هیچ کمبودی در بازار میوه نیست اما میوه‌فروشان از کاهش میزان خرید مردم می‌گویند و به گفته‌ی آنان نوع خرید از کیلویی به دانه‌ای تغییر کرده و حتی بسیاری از مردم به جای خرید از مغازه‌ها، به دست فروشان روی آورده‌اند تا بتوانند تعداد و مقدار کمتری را با قیمت پایین‌تری بخرند.
ریبوار محمودی یکی از فروشندگان خشکبار و شیرینی، می‌گوید: «دیگر وسایل بسته‌ای و با حجم زیاد فروش چندانی ندارد و حتی کیفیت هم مد نظر مردم نیست.مهم این است که سفره‌هایشان خالی نباشد و چیزی داشته باشند که بر روی سفره بگذارند. برای همین هم خیلی‌ها وارد مغازه‌های لوکس نمی‌شوند و فروش دستفروش‌ها بیشتر است.»
شب چله‌ی امسال سفرها کوچکتر و مهمانی‌ها کمتر شده‌اند و دید و بازدید مردم هم نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده است فشار اقتصادی برشانه‌های مردم سنگینی می‌کند و حقوقی که دارند را نمی‌توانند مثل گذشتە خرج کنند در شهرهای روژهلات کوردستان تورم و بیکاری بیشتر و فقر گسترده‌تر است.