مرکز خبر- ٢۴ ژانویه با قطعنامه ای که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد (UNGA) در ۳ دسامبر ۲۰۱۸ به تصویب رسید، به عنوان روز جهانی آموزش اعلام شد.

آموزش به دلایل مختلفی ضرورت دارد، به افراد دانش می‌‌بخشید و به آن‌‌ها کمک می‌کند تا دنیای اطراف خود را بهتر درک کنند. علاوه بر این، آموزش راه را برای اشتغال هموار می‌کند. از طرفی، آگاهی را افزایش دادە و این مهم بر روابط افراد با یکدیگر بسیار تاثیر گذار است. در واقع آموزش، باعث تغییر جهان می‌شود و می‌توان از آن در جهت پیشرفت و پیشبرد زندگی مردم بهره برد.

علاوه بر افزایش دانش و مهارت افراد، رشد شخصیت کلی مردم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چراکه بالا رفتن سطح آگاهی باعث می‌شود تا مردم هرآنچه را می‌بینند، می‌شنوند و یا به آنها گفته می‌شود، مورد ارزیابی قرار داده و با هرآنچه موافق نیستند و به آنها تحمیل می‌شود مخالفت کنند.

گرچه آموزش به سن و سال محدود نمی‌شود و از بدو تولد تا آخر عمر ادامه داد. در حالی که، آموزش آکادمیک از دوران کودکی آغاز می‌شود و می‌تواند به ایجاد زندگی بهتر کمک کند، میلیون‌ها کودک در سراسر جهان به آموزش دسترسی ندارند و فرصت تکمیل تحصیلات خود را ندارند.

کمبود آموزش در کشورهای جهان مشکل‌ساز است. یکی از اصلی‌ترین دلایلی که کودک به مدرسه نمی‌رود، مسئله حقوق برابر است. این نابرابری‌ها به جنسیت، سلامت و هویت جامعه برمی‌گردد.

عدم توانایی ساخت مدارس توسط دولت‌ها، عدم تهیه‌ی وسایل آموزشی، عدم تامین و پرداخت حقوق معلمان، عدم توانایی در جذب معلم به دلایل مالی و نیز دخالت دادن مسائل سیاسی در امور آموزشی و موارد بسیار دیگری، سبب پایین آمدن میزان آموزش و کیفیت آن می‌شود که در نتیجه باعث بالا رفتن نرخ ترک تحصیل می‌شود. همچنين، تفکرات مردسالارانه در بسیاری از کشورهای جهان، سبب کاهش سطح آموزش به ویژه در کودکان دختر شده است.

در خانواده‌هایی با والدین بی‌سواد، فرزندان در معرض خطر بیشتری برای تجربه همین سرنوشت هستند. شکستن این چرخه تنها با تبدیل دسترسی به آموزش به هدف اصلی اتفاق می‌افتد. آموزش حق بشر است. سازمان ملل متحد حق آموزش را در کنوانسیون حقوق کودک آورده است و از تمامی کشورها می‌خواهد آموزش عالی را برای همه در دسترس قرار دهند. به طوری که شعار روز جهانی آموزش در سال ٢٠٢٣، «سرمایه‌گذاری روی مردم، اولویت بخشی به آموزش»، بود.

این سازمان، امسال نیز با شعار «یادگیری برای صلح پایدار»، بر اهمیت آموزش تاکید کرده است. این در حالی است که بسیاری از کشورهای جهان به ویژه کشورهای خاورمیانه درگیر جنگ بوده و هزاران کودک را آواره کرده است.

ایران، یکی از کشورهای جهان است که در آن به مسئله‌ی آموزش اهمیت چندانی داده نمی‌شود. با سخت‌تر شدن تأمین نیازهای اساسی زندگی، خانواده‌ها دیگر اولویت را در آموزش کودکان نمی‌بینند و آن‌ها را مجبور به کار می‌کنند. فقدان آموزش در دوران کودکی منجر به افزایش خطر بیکاری در بزرگسالی می‌شود و این روند دومینو وار ادامه پیدا می‌کند تا به تکرار این چرخه منجر شود.

عدم توجه دولت به مناطق محروم و مرزی در تمامی امور، از جمله در شهرهای روژهلات کوردستان و نیز سیستان و بلوچستان، آموزش را برای کودکان به ویژه کودکان دختر محدود کرده است. در واقع دولت به عمد مسائل آموزشی را در تمام شهرهای ایران نادیده گرفته است تا مانع از افزایش آگاهی و هوشیاری مردم شود.

از طرفی، حاکمیت ذهنیت مردسالار و زن‌ستیز در جامعه و قوانين دولت ایران و نیز ترویج و تحمیل آن به مردم جامعه، سبب جنسیتی شدن آموزش در ایران شده است. به طوری که در بسیاری از مناطق ایران کودکان دختر حق تحصیل ندارند و یا چنانچه اجازه تحصیل داشته باشند، به دلیل نبود مدارس در آن مناطق، سختی راه برای رفتن به مدارس مناطق دورتر، مشکلات اقتصادی حاکم در جامعه و... آموزش برای کودکان و به ویژه دختران بسیار سخت‌تر شده و در موارد بسیار زیادی باعث ترک تحصیل آنها می‌شود.

کمبود معلم در مدارس ایران به بهانه‌ی نبود بودجه و استفاده از معلمان بازنشسته به جای استخدام نیروی جوان نیز کیفیت آموزش را بسیار کاهش داده است.

افزون بر این موارد، با توجه به اینکه در جریان انقلاب «ژن ژیان ئازادی»، بسیاری از معلمان و دانش‌آموزان به اعتراضات سراسری پیوستند، به طوری که دانش‌آموزان از اصلی‌ترین گروه آغاز کننده‌ی اعتراضات و تجمعات روزانه بودند، دولت ایران با اعمال قوانین جدید و محدود کردن معلمان، آموزش را بیش از پیش سخت‌تر کرده است.

اخراج معلمان و اساتید متخصص و باتجربه و جایگزین کردن روحانیون کم سواد و بدون سواد تخصصی در امور آموزشی و استخدام آنها در مدارس، یکی از اقدامات دولت ایران در به فنا کشیدن آموزش می‌باشد.

همچنین، محدود کردن معلمان در موضوعات آموزشی با دلایل سیاسی، از دیگر مشکلات ایجاد شده توسط دستگاه حاکم بر ایران در امر آموزش می‌باشد.