پدیدار شدن روستایی در مسیر سد دهوک
سدسازی از پروژههای کلان اقتصادی برای دولتها محسوب میشود، عاملان و مجریان سدسازی بدون درنظر گرفتن اثرات سوء سدسازی بر محیطزیست و کوچ مردم از سکونتگاههایشان درصدد افزودن سرمایەی خویشاند.
مرکز خبر- سد یا آببند روشی برای مهار و جمعآوری آبهای سطحی جهت مصارف کشاورزی محسوب میشود که از دوران باستان این امر مرسوم بوده، با گذشت زمان و حاکمیت جهانی نظام سرمایەداری، سدسازی به عاملی جهت افزودن سرمایەی دولتها تبدیل شده و بدون اینکه دولتها بر روی مسئلەی محیطزیست تمرکز داشته باشند عامدانه با سدسازیهای بیرویه و غیراصولی سبب خشک شدن رودخانەها و دریاچەها شدند که در پی آن زیستگاه جانوران از بین رفته و مردمی که در حاشیهی رودها سکونت داشتند مجبور به کوچ شدند، سالانه به جهت همین سدسازیها، روستاهایی که در مسیر سدها هستند را خالی از سکنه کرده و با انباشتن آبها آنها را مجبور به ترک خانەهایشان میکنند.
جغرافیای کوردستان بەعلت داشتن کوهستانهای مرتفع بارش برف نسبتا بیشتری نسبت به سایر نقاط دیگر دارد، بەطوریکه یخچالهای طبیعی و بارندگی زیاد سبب شده که منابع آبی آن فراوان شود، این امر علاوه بر داشتن منابع نفتی و غیرنفتی غنی که در دل کوردستان است از عوامل هجوم اشغالگران به این دیار است که هرچهار بخش آن را تصرف کردەاند.
بەهمین جهت دولتهایی چون ایران و ترکیه به کمک قدرتهای منطقه بیش از پیش منابع آبی کوردستان را به تصرف خویش درآوردەاند، آنها با تخریب محیطزیست و با سدسازی، آب شیرین مردمان چهاربخش کوردستان را غصب کرده و باعث خشک شدن بستر رودخانەها، دریاچەها و تالابها شدەاند، که با این کار مستقیما حیات ساکنان این سرزمین را مورد هدف قرار دادەاند.
نمونەهایی از نمایان شدن روستاها در پی پایین آمدن آب سدها نشان از استثمارگری دولتهاست که نمونەی جدید آن مربوط به روستایی در مسیر سد دهوک بوده که خود نمایانگر کوچ مردم کورد از سکونتگاهشان و تغییر دموگرافی منطقه است.
بیشترین سدسازیها در منطقه، مربوط به ایران میشود، از آنجا که پروژههای سدسازی در سی سال اخیر بدون وقفه ادامه یافته، میتوان نتیجه گرفت که همهی دولتها و جناحهای سیاسی حکومت جمهوری اسلامی در این کار سهیم بودند.
کارشناسان وضعیت بحرانی تالابها و دریاچههایی چون هورالعظیم، گاوخونی، بختگان، هامون، پریشان و ارومیه را پیامد مستقیم ساخت سد در حوزهی آبریز آنها ارزیابی میکنند، در حوزهی آبریز دریاچهها و تالابها دهها سد احداث شده بدون این که در طراحی و اجرای آنها حقآبهی آنها مدنظر قرار گرفته شده باشد.