ژاله صادقی

مهاباد-  روز چهارشنبه ۲۲ اسفندماه ۱۴۰۳، آتش مردمی نوروز در روستای دریاز مهاباد در حالی افروخته شد که صدای سرود کوردی "امروز سال نو و نوروز فرا رسیده است" در فضا طنین‌انداز بود. جمعیتی نزدیک به دو هزار نفر، دست در دست هم، دیلان و هلپرکی کوردی را با پایکوبی بر خاک جشن گرفتند.

دریاز یکی از قدیمی‌ترین روستاهای دشت شارویران موکریان است که ۱۰ کیلومتر با مهاباد فاصله دارد. نوروز دریاز، اولین مراسم مردمی این منطقه بود که علی‌رغم فضای امنیتی، حضور گسترده نیروهای حکومتی و پرواز پهپادهای شناسایی، بسیار با شکوه برگزار شد. زنان زیادی در این مراسم نه تنها به عنوان شرکت‌کننده، بلکه به عنوان پیشگامان برگزاری و پاسداری از این آیین باستانی حضور داشتند؛ حضور پررنگ زنان در نوروز، گواهی بر پیوند ناگسستنی آنان با مفاهیم آزادی، مقاومت و تجدید حیات است. فریبا.ل، یکی از زنان حاضر در این مراسم، درباره نوروز و مقاومت مردمی گفت: «در طول تاریخ، حکومت‌های مستبد تلاش کرده‌اند جشن نوروز را ممنوع کنند، زیرا این جشن نمادی از هویت، همبستگی و ایستادگی ما بوده است. در بسیاری از دوره‌ها که برگزاری نوروز محدود شده بود، زنان با پوشیدن لباس‌های رنگی و گرد هم آمدن در خانه‌ها، این جشن را زنده نگه داشتند. امروز نیز شاهد حضور گسترده آنان و حفظ نوروز به‌عنوان میراثی مبارزاتی هستیم.»

این مراسم که با تلاش انجمن‌های مردمی چون هیئت کوهنوردان، فعالان محیط زیست و سایر گروه‌های مستقل برگزار شد، با یک دقیقه سکوت به یاد کوهنوردان جان‌باخته در بانه آغاز شد و سپس با خواندن سرودها و آوازهای فولکلور کوردی ادامه یافت. لحظه اوج این مراسم، افروختن آتش نوروز بود؛ آتشی که همواره نماد پیروزی نور بر تاریکی، پایان ستم و آغاز زندگی نو بوده است.

مردم کورد هر ساله با دیدن نخستین نشانه‌های بهار، جشن نوروز را آغاز می‌کنند و باور دارند که آتش آزادی قبل از نوروز افروخته می‌شود. اما نوروز امسال رنگ و بوی دیگری دارد. جمهوری اسلامی ایران که تا دو سال پیش با گارد ویژه و اسلحه، پیشوازی نوروز خلق کورد در روژهلات را سرکوب می‌کرد، سال گذشته در برابر اراده مردمی که خالق خیزش انقلابی "ژن، ژیان، آزادی" بودند، ناتوان ماند و امسال در صدد تصاحب این مراسم ملی و مردمی برآمده است.

نوروز امسال در شهرهای مختلف روژهلات همچون مهاباد، سقز، ایلام، بوکان، نغده، اورمیه و سایر مناطق تحت کنترل شدید نیروهای امنیتی قرار گرفته است. حکومت تلاش دارد با جلوگیری از برگزاری مراسمات مردمی و جایگزین کردن آن با برنامه‌های فرمایشی، این جشن را غصب کند اما تاکنون موفق نبوده است. چرا که نوروز، جشن جانباختگان راه آزادی، مادران دادخواه، زنان مبارز و تمام کسانی است که آزادی را فریاد می‌زنند.

در حالی که در روزهای اخیر، صدها نفر در روژهلات برای عدم برپایی این مراسمات به اطلاعات احضار شده‌اند یا به‌صورت تلفنی تهدید گشته‌اند، نوروز دریاز بار دیگر این حقیقت را به نمایش گذاشت که نوروز تنها به مردم تعلق دارد و هیچ قدرتی نمی‌تواند آن را غصب کند. زنان، که همواره پاسدار این مراسم و مقاومت بوده‌اند، امسال نیز با دست‌های افراشته و لباس‌های رنگین‌شان، پیام ایستادگی و آزادی را به بهار سپردند.