نوروز چشمیر؛ نماد رزم و مژده آزادی
در دل کوه‌های هورامان، نوروز چشمیر نه‌فقط یک جشن، بلکه پیوندی ناگسستنی میان تاریخ، هویت و مقاومت است. امسال، با همه موانع، مردمان این دیار دوباره گرد هم آمدند تا آتش نوروز را روشن کنند؛ آتشی که نه برف خاموشش می‌کند، نه ممنوعیت.
نیان خسروی
چشمیر- مراسم کهن نوروزی در چشمیر، نسل به نسل به‌صورت شفاهی منتقل شده و همچنان مردم منطقه به آن وفادار مانده‌اند. این مراسم تاریخی، با هویت و زمان مشخص خود، در هر نقطه‌ای که باشند، در پنجم اسفند به استقبال بهار می‌روند. همان‌طور که هورامان با جغرافیا و ویژگی‌های منحصربه‌فردش از سایر مناطق متمایز است، نوروز آن نیز رنگ و بویی متفاوت دارد. آغاز این جشن در چشمیر همراه با هفت روستای دیگر است، اما چشمیر همواره جایگاه ویژه‌ای در برگزاری آن داشته است.
بااین‌حال، نوروز امسال به دلیل مسائل امنیتی، عدم صدور مجوز و بارش برف، برخلاف سال‌های گذشته در پنجم اسفند برگزار نشد و به یازدهم اسفند موکول گردید. به باور مردم این منطقه، چشمیر با برپایی باشکوه این مراسم، راه را برای دیگر مناطق روژهلات کوردستان هموار کرده و اکنون در هر شهر و روستای روژهلات کوردستان، مردم در کنار یکدیگر، با عظمت و اتحاد، به پیشواز نوروز می‌روند.
نوروز، پیام‌آور صلح و همبستگی
نوروز چشمیر در یازدهم اسفند، میزبان مهمانانی از سراسر ایران بود. روژهلات کوردستان در این مراسم، بار دیگر ثابت کرد که در همزیستی مسالمت‌آمیز با تمامی ملیت‌ها، نژادها و ادیان است و همواره خواهان صلح و آشتی بوده، هرچند که همواره متحمل جنگ‌های ناخواسته دشمنان شده است. جمعیتی چند هزار نفری با شکوه و سرور، این جشن را به پایان رساندند و همین امر، گواهی بر توان مدیریت، هماهنگی و اتحاد مردم منطقه است. تدابیر امنیتی و تذکرات مکرر حکومت به برگزارکنندگان، نتوانست از عظمت این رویداد بکاهد.
نوروز؛ فراتر از جشن، تجدید پیمانی برای آزادی
آنچه در ویدیوها به نمایش درمی‌آید یا به‌عنوان محتوای رسانه‌ای منتشر می‌شود، تنها چهره‌ای از نوروز روژهلات کوردستان است. نوروز، صرفاً جشنی برای رقص و هلپرکی نیست، بلکه فرصتی برای تجدید پیمان مردم با شهدا، پایبندی به فرهنگ و تاریخ کوردستان، احترام به خانواده شهدا و عهدی با مبارزان راه آزادی است.
در نوروز چشمیر، نمادهای بسیاری جلوه‌گر شد که باور عمیق مردم به مسائل سیاسی روژهلات کوردستان را نشان می‌داد. مردمی که ساعت‌ها در ترافیک، سرما و دشواری مسیر قرار نمی‌گیرند تا صرفاً به جشن و پایکوبی بپردازند، بلکه نوروز را عرصه‌ای برای مبارزه با جهل، تبادل آگاهی و اتحاد خلق‌ها می‌دانند. این مراسم، نماد مقاومتی است که اسلحه‌اش چوپی (دستمال نفر اول در هلپرکی) و لباس رزمش، جامه‌های رنگارنگی است که در برابر سیاهی قد علم کرده است.
صدای نوروز در سراسر ایران
یکی از مهمانان این جشن، فاطمه عباسی از شمال ایران، به خبرگزاری ما گفت: «برای دومین بار به کوردستان آمده‌ام و عاشق اینجا و مردمانش هستم. لباس زنان کوردستان را دوست دارم و دوست داشتم زنان کورد نیز لباس‌های محلی ما را ببینند، به همین دلیل با لباس محلی شمالی در این مراسم حاضر شدم.»
مریم محمدی، از زنان چشمیر، نیز می‌گوید:«نوروز چشمیر قدمتی تاریخی دارد و ما آن را در پنجم اسفند جشن می‌گیریم. دیگر مناطق نیز به ما پیوسته‌اند و چند سالی است که این مراسم را برگزار می‌کنند. زمانی که «گل حاجیانه» از دل برف سر برمی‌آورد، بهار ما آغاز شده است. روستاهای دیگری چون پالنگان و دوزناو نیز همراه ما بهار را جشن می‌گیرند.»
نوروز چشمیر، میراثی که زنده می‌ماند
جشن امسال با هلپرکی و سرودهای نوروزی همراه بود. غرفه‌هایی با محصولات محلی چشمیر برای مهمانان برپا شد و مردم، مهمانان را به خانه‌های خود دعوت کردند تا با گرمی از آنان پذیرایی کنند. اما در سایه این شور و همبستگی، نیروهای امنیتی برای نظارت بر مراسم حضور داشتند و از مختلط شدن زنان و مردان جلوگیری کردند. آتش نوروز، که باید در میان زن و مرد روشن می‌شد، ناگزیر تنها در میان مردان افروخته شد و از اجرای مراسم مطابق با میل مردم و برگزارکنندگان جلوگیری شد. بااین‌وجود، شکوه مراسم کم‌رنگ نشد.
مادران شهدا و مبارزان راه آزادی نیز در این مراسم حضور داشتند، اما گل‌هایی که در دستانشان بود، از آنان گرفته شد. در ادامه، برگزارکنندگان بار دیگر خواستار نصب المانی برای نوروز چشمیر شدند؛ درخواستی که سال‌هاست مجوزی برای آن صادر نشده است. المانی که بتواند این سنت کهن را زنده نگه دارد و هویت نوروز چشمیر را برای آیندگان ثبت کند.