مرکز خبر- امروز یک‌شنبه ٢۴ فروردین‌ماه، نتایج تحقیقات دو متخصص و پژوهشگر برجسته‌ی سلامت کودکان در زمینه‌ی مرگ کودکان بر اثر مقاومت به داروهای آنتی‌بیوتیک منتشر شد. براساس تحقیقات این محققان در سال ٢٠٢٢، بیش از ٣ میلیون کودک در سراسر جهان در اثر عفونت‌هایی که نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم بوده‌اند، جان خود را از دست داده‌اند.

براساس این گزارش کودکان در آفریقا و آسیای جنوب شرقی بیشتر در معرض خطر قرار داشته‌اند.

مقاومت ضدمیکروبی (AMR) زمانی ایجاد می‌شود که میکروب‌های عامل عفونت به گونه‌ای تکامل پیدا کنند که داروهای آنتی‌بیوتیک دیگر بر آنها تأثیر نداشته باشند. این پدیده یکی از بزرگترین تهدیدهای سلامت عمومی در سطح جهان به شمار می‌رود.

پروفسور جوزف هارول، مدیر ارشد بالینی در ابتکار دسترسی به سلامت کلینتون و وارن آلپرت، استادیار پزشکی و اطفال در دانشکده پزشکی دانشگاه براون آمریکا، نویسندگان این گزارش با استفاده از داده‌هایی از جمله از سازمان جهانی بهداشت (WHO) و بانک جهانی، تخمین زده‌اند که در سال ۲۰۲۲ بیش از سه میلیون کودک بر اثر مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها جان خود را از دست داده‌اند. نویسندگان این مطالعه از افزایش بیش از ۱۰ برابری عفونت‌های مرتبط با مقاومت ضد میکروبی در کودکان طی تنها سه سال گذشته خبر دادند.

 

افزایش استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان یا پیشگیری طیف وسیعی از عفونت‌های باکتریایی همانند عفونت‌های پوستی گرفته تا ذات‌الریه استفاده می‌شود و گاهی نیز به عنوان اقدام پیشگیرانه و نه برای درمان داده می‌شوند، مثلاً اگر فردی تحت عمل جراحی یا شیمی‌درمانی قرار دارد.

آنتی‌بیوتیک‌ها بر عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا کووید هیچ تأثیری ندارند و طی سال‌های اخیر تجویز داروی آنتی‌بیوتیک برای بیماری‌های سرماخوردگی و آنفولانزا بسیار شایع شده است و به دلیل استفاده بیش‌ازحد و نادرست از داروها، بدن کودکان و بزرگسالان در برابر آنها مقاوم شده‌اند.

داده‌های مطالعه نشان داد که تنها در سال ٢٠٢٢، بیش از ٧۵٢ هزار کودک در آسیای جنوب شرقی و ۶۵٩ هزار کودک در آفریقا بر اثر عوارض ناشی از مقاومت ضد میکروبی جان خود را از دست داده‌اند. بسیاری از این مرگ‌ها با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های Watch (داروهایی با خطر مقاومت بالا) و آنتی‌بیوتیک‌های Reserve (آخرین درمان برای عفونت‌های شدید و مقاوم به چند دارو) مرتبط بودند.

براساس این مطالعه، بین سال‌های ٢٠١٩ تا ٢٠٢١، استفاده از آنتی بیوتیک‌های Watch ١۶٠ درصد در آسیای جنوب شرقی و ١٢۶درصد در آفریقا افزایش یافته است. در همین دوره، استفاده از آنتی بیوتیک‌های Reserve در آسیای جنوب شرقی ۴۵ درصد و در آفریقا ١٢۵ درصد افزایش یافت.

 

خطرات بلند مدت جدی

پروفسور جوزف هارول، یکی از نویسندگان این مطالعه، اظهار داشت: «در حالی که افزایش استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های Watch and Reserve ممکن است در پاسخ به افزایش همزمان عفونت‌های مقاوم به دارو ضروری باشد، افزایش شدید استفاده از این داروها چندین خطر جدی درازمدت را به همراه دارد. افزایش استفاده از آنها، به ویژه بدون نظارت دقیق، خطر مقاومت را افزایش می‌دهد و گزینه‌های درمانی آینده را محدود می‌کند. اگر باکتری‌ها به این آنتی‌بیوتیک‌ها مقاومت کنند، جایگزین‌های کمی برای درمان عفونت‌های مقاوم به چند دارو وجود خواهد داشت.»

پروفسورجوزف هارول گفت: «افزایش مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌های Watch and Reserve در نهایت منجر به شکست بیشتر درمان می‌شود و نرخ مرگ‌ومیر که در حال حاضر به طرز نگران کننده‌ای بالا است، به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت، به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط که دسترسی به درمان‌های جایگزین و مداخلات پزشکی پیشرفته ممکن است محدود باشد.»

پروفسور جوزف هارول قرار است یافته‌های خود را در کنگره انجمن اروپایی میکروبیولوژی بالینی و بیماری‌های عفونی در وین، اواخر ماه میلادی جاری ارائه دهد.

دکتر لیندسی ادواردز، استاد ارشد میکروبیولوژی در دانشگاه کینگز کالج لندن، گفت: «این مطالعه جدید، افزایش قابل توجه و نگران‌کننده‌ای را نسبت به داده‌های قبلی نشان می‌دهد. این یافته‌ها باید زنگ خطری برای رهبران سلامت جهانی باشد. بدون اقدام قاطع، مقاومت ضدمیکروبی می‌تواند دهه‌ها پیشرفت در سلامت کودکان، به‌ویژه در آسیب‌پذیرترین مناطق جهان را به خطر بیندازد.»