مرکز خبر- مای ساتو، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران، با انتشار گزارشی که بر اساس قطعنامه ۵۵/۱۹ شورای حقوق بشر ارائه شده است، ضمن ابراز نگرانی از وضعیت حقوق بشر در ایران، به بررسی موارد متعددی از نقض حقوق بشر پرداخته و افزایش فوق‌العاده اعدام‌ها در سال گذشته را به عنوان یکی از نگرانی‌های اصلی خود برجسته کرد.

وی با اشاره به اینکه از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳، حداقل ۱۵۴ زندانی سیاسی در ایران اعدام شده‌اند، که ۴۹ درصد آن‌ها کورد، ۲۹ درصد بلوچ و ۱۶ درصد از خلق عرب بوده‌اند، این آمار را نگران کننده عنوان کرد و بار دیگر خواستار توقف فوری اعدام و لغو مجازات اعدام به ویژه برای مجرمان نوجوان شد.

وی همچنین تاکید کرد که استفاده گسترده از مجازات اعدام توسط دولت ایران به یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های حقوق بشری در ایران تبدیل شده است.

بخش دیگری از این گزارش به وضعیت اتنیک‌ها و ادیان در ایران پرداخته و مای ساتو در این گزارش با اشاره به اینکه این گروه‌ها با تبعیض‌های گسترده و فشارهای امنیتی روبه‌رو هستند و بسیاری از آنها به دلیل باورهای دینی یا هویت اتنیکی خود هدف بازداشت‌های خودسرانه و محرومیت‌های قابل توجه از حقوق شهروندی قرار می‌گیرند، آمده است: اتنیک‌های دینی و مذهبی از جمله نوکیشان مسیحی، بهاییان، دراویش گنابادی و اهل سنت به طور خاص مورد توجه قرار گرفته و تأکید شده که بهاییان هدف بازداشت‌های خودسرانه و تخریب اموال قرار دارند. نوکیشان مسیحی نیز با فشارهای امنیتی شدیدی مواجه هستند و به علت فعالیت‌های مسالمت‌آمیز خود بازداشت و زندانی می‌شوند.

این گزارش همچنین یادآوری می‌کند که زنان بهایی از جمله اهداف سرکوب‌های جمهوری اسلامی هستند و دو سوم زندانیان بهایی مذهب در ایران را زنان تشکیل می‌دهند.

 

عدم شفافیت و سانسور شدید رسانه‌ای

مای ساتو در گزارش خود همچنین به نبود شفافیت در عملکرد نهادهای حکومتی ایران و سانسور گسترده رسانه‌ها اشاره کرده است. به گفته او، محدودیت‌های اعمال‌شده بر خبرنگاران و رسانه‌های مستقل، دسترسی به اطلاعات را برای نهادهای بین‌المللی دشوار کرده است.

این گزارش تأکید دارد که سران حاکم بر ایران یکی از بزرگترین سرکوب‌کنندگان آزادی بیان در جهان بوده و در سال گذشته ده‌ها روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای به دلیل انتشار گزارش‌های انتقادی یا پوشش اعتراضات مردمی بازداشت شده‌اند.

 

ممانعت ایران از سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل

در این گزارش، مانند گزارش‌های پیشین، مای ساتو رسماً از مقامات دیکتاتوری حاکم درخواست کرده است که به او اجازه سفر به ایران را بدهند تا بتواند وضعیت حقوق بشر را به‌صورت میدانی بررسی کند. بااینحال، این درخواست همچنان از سوی تهران رد شده است.

وی با تأکید بر اینکه دسترسی نداشتن به ایران مانعی بزرگ در مسیر انجام تحقیقات مستقل درباره وضعیت حقوق بشر است، گفت: اما سازمان ملل از طریق گزارش‌های معتبر شاهدان عینی، نهادهای حقوق‌بشری و سازمان‌های مستقل به مستندسازی موارد نقض حقوق‌بشر در ایران ادامه خواهد داد.

 

نشست شورای حقوق بشر و بررسی گزارش مای ساتو

قرار است مای ساتو هفته آینده در نشست سالانه شورای حقوق بشر سازمان ملل، یافته‌های خود را به اعضای شورا ارائه دهد و دراین‌باره با نمایندگان کشورها بحث و گفت‌وگو کند.

این نشست فرصتی خواهد بود تا جامعه بین‌المللی بر سران حاکم بر ایران برای بهبود وضعیت حقوق‌بشر فشار بیشتری وارد کند. با توجه به افزایش اعدام‌ها، سرکوب اعتراضات و تشدید تبعیض‌های سیستماتیک در ایران، انتظار می‌رود که این گزارش واکنش‌های گسترده‌ای را در سطح بین‌المللی به دنبال داشته باشد.

 

وخامت اوضاع و درخواست اقدام فوری

مای ساتو در پایان گزارش خود، ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به روند رو به وخامت وضعیت حقوق بشر در ایران، از جامعه بین‌المللی خواسته است تا اقدامات قاطع‌تری برای مقابله با سرکوب‌های گسترده در ایران اتخاذ کند.

وی تأکید کرده است که بدون فشارهای بینالمللی و تلا‌ش‌های هماهنگ جامعه جهانی، احتمال بهبود شرایط حقوق‌بشر در ایران اندک خواهد بود و سران حاکم بر ایران به سرکوب مخالفان و اجرای سیاست‌های محدودکننده خود ادامه خواهد داد.

درحالیکه این گزارش تصویری تاریک از وضعیت حقوق بشر در ایران ارائه می‌دهد، در عین‌حال به ایستادگی و مقاومت مردم ایران، به‌ویژه زنان و اتنیک‌ها، در برابر این سرکوب‌ها اشاره دارد و بر لزوم حمایت گسترده‌تر از کنشگران حقوق بشر تأکید می‌کند.