«شرماتووا مارجونا» یکی از چندین زن تاجیکستانی‌ که خشونت خانگی را تجربه کرده است

شرماتووا مارجونا زمانی که در خارج از کشور(مسکو، روسیه) به عنوان نظافتچی مشغول به کار بود، با همسرش آشنا شد. طولی نکشید که آنها ازدواج کردند و همسرش او را متقاعد کرد تمام درآمدش را برای پدرهمسرش در تاجیکستان بفرستد تا با استفاده از آن برای آنها خانه بسازد.

پس از شروع ساخت و ساز، شرماتووا و همسرش به تاجیکستان بازگشتند. او آخرین مقادیر پس‌انداز خود را برای تعبیه‌ی سقف خانه، نصب پنجره‌ها و درها و رنگ‌آمیزی اتاق‌ها استفاده کرد. آنها خانوادگی در این خانه‌ی نیمه کاره زندگی می‌کردند. علاوه بر این، او تقریباً هر روز و هر زمانی که پدرهمسرش درخواست می‌کرد به او پول می‌داد.

 

اختلاف در خانه

به محض اینکه پول شرماتوا تمام شد، وضعیت بکلی تغییر کرد. همسرش خانه را رها کرد. پدر همسرش شروع به ادعای مالکیت خانه کرد و سعی کرد او و فرزندانش را از خانه بیرون کند. وقتی او قبول نکرد خانه را ترک کند، پدر همسرش آزار فیزیکی را آغاز کرد و چندین بار او را در مقابل چشمان فرزندانش کتک زد.

این خانواده در ترس دائمی زندگی می‌کردند. بچه‌ها اطراف پدربزرگشان از ترس به خود می‌لرزیدند و دائما وحشت داشتند مادرشان دوباره آزار ببیند و مورد ضرب و شتم قرار گیرد.

شرماتووا می‌گوید: «می‌دانستم پدرشوهرم با همسر اولش به همین شکل رفتار ‌کرده بود آنقدر که او را به یک فروپاشی روانی عمیق سوق داده بود. حالا هم گهگاهی همسر دومش را کتک می‌زند.»

او پول نداشت، تحصیل‌کرده نبود و نمی‌توانست فرزندان خردسالش را تنها بگذارد تا برای کار بیرون برود. او برای تامین غذای خانواده‌اش مجبور می‌شد از مزرعه‌ی همسایه‌اش ذرت بدزدد، زیرا همسرش حمایت از آنها را کاملا متوقف کرده بود و نمی‌توانست برای محافظت از خانواده‌اش در برابر خشونت پدرش هیچ کاری انجام دهد.

شرماتووا بارها در مورد این سوء‌استفاده‌ها و خشونت‌های خانگی با مجریان قانون محلی تماس گرفت. اما حتی با وجود اینکه اسناد شش معاینه‌ی پزشکی را در دست داشت، اوضاعش هیچ تغییری نمی‌کرد و نمی‌دانست پرونده‌اش را چگونه پیش ببرد.

 

پیشرفت قانونی

این وضعیت ادامه پیدا کرد تا زمانی که او با سازمان محلی( Hayot dar Oilaزندگی در یک خانواده) تماس گرفت. این سازمان به زنان و کودکان تحت خشونت خدمات حمایت اجتماعی و حقوقی ارائه می‌دهد.

وکلایHayot dar Oila  به شرماتووا کمک حقوقی کرده و او را یاری کردند تا برای درخواست کمک از مقامات تاجیکستان، از جمله رئیس‌جمهور، پیش‌نویس تنظیم کند.

درخواست کمک پاسخ داده شد: «وزارت امور داخلی پدرشوهر شرماتووا را بازداشت کرد و او را به جرم سوء‌استفاده محاکمه و به شش ماه زندان محکوم کرد. همچنین، به جرم فرار از نفقه برای همسرش پرونده‌ی جنایی تشکیل داد.»

 

پایه‌های یک زندگی جدید

ابتکار  Spotlight در طی دو سال گذشته از هر گونه کمک‌ روانی و حقوقی به زنان آسیب‌پذیری مانند شرماتوا حمایت کرده و با تأمین سرمایه و راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک، به آنها کمک کرده است مشغول به کار شده و از نظر مالی مستقل شوند.

شرماتووا به کمک این حمایت‌ها یک فر و یک چرخ خیاطی خرید تا با فروش غذا و خیاطی برای خود کسب و کاری راه بیاندازد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند استقلال مالی یک عامل کلیدی در کاهش آسیب‌پذیری زنان در برابر خشونت است و به آنها نیرو می‌دهد چرخەی خشونت را متوقف کنند.

یکی از سه فرزند شرماتووا می‌گوید: «بعضی روزها به پارک شهر می‌رویم و مامان برایمان خوراکی می‌خرد. مامان دیگر گریه نمی‌کند و جیغ نمی‌زند.»

شرماتووا آرزو دارد ساخت و ساز خانه‌اش را تکمیل کند، کسب و کار کوچکش را ادامه دهد و فرزندانش را حمایت کند تا بتوانند به سطحی از تحصیلات برسند که او هیچگاه توان مالی‌ رسیدن به آن را نداشت.

او حالا دیگر از پدر همسرش نمی‌ترسد و ازابتکارSpotlight  کمک‌های حقوقی و حمایت اجتماعی مستمر دریافت می‌کند.

 

رسیدگی به خشونت جنسیتی در تاجیکستان

چشم‌انداز کلی ابتکار Spotlight در تاجیکستان این است زنانی کە از حق اساسی داشتن یک زندگی عاری از خشونت برخوردار باشند و در تلاش است با پاسخ به نیازهای این زنان رسیدگی به علل زمینه‌ای خشونت علیه آنها، در مسیر حذف خشونت جنسی و جنسیتی حرکت کند.

نهاد زنان سازمان ملل خشونت خانگی مبتنی بر جنسیت را در تاجیکستان بسیار رایج توصیف کرده و علت مسکوت شدن آنرا دلایل فرهنگی می‌داند. طبق آمارها، اگرچه ٢٠ درصد از زنان متاهل خشونت عاطفی، جسمی یا جنسی را توسط همسران خود تجربه کرده‌اند، اما از هر پنج قربانی فقط یک نفر آن را گزارش می‌دهد.

ارزیابی بانک جهانی در سال ٢٠٢١ نشان می‌دهد که ٣١ درصد از زنان متاهل حداقل یک بار در طول ازدواج خشونت عاطفی، جسمی ویا جنسی را تجربه کرده‌اند و ٢۴ درصد از آنان در ١٢ ماه گذشته با این موضوع روبه‌رو بوده‌اند.

منبع: سایت سازمان ملل