سورگل شیخو

زرگان -زمین‌های کشاورزی که اکنون بیش از یک‌سوم خاک کره زمین را در بر گرفته‌اند، حیاتی‌ترین اکوسیستم برای ادامه زندگی بشر به شمار می‌روند. این زمین‌ها که منبع تأمین آب و غذا هستند، زیستگاه متنوعی از مزارع کشاورزی و چمنزارها برای انواع جانداران از پرندگان تا حشرات، کرم‌ها و درختان را تشکیل می‌دهند.

جنگ علاوه بر نابودی تنوع زیستی، باعث افزایش آلودگی و تخریب گسترده محیط زیست می‌شود. در این میان، اقدامات دولت اشغالگر ترک که از محیط زیست به عنوان سلاح جنگی استفاده می‌کند، نیازمند توجه جدی است. آتش‌سوزی‌ها و سایر تاکتیک‌های جنگی مدرن، آسیب‌های مستقیمی به حیات وحش، تنوع زیستی و زمین‌های کشاورزی وارد می‌کنند. حملات موشکی و بمباران‌ها چنان خسارت‌های سنگینی به مزارع وارد کرده که کشاورزان دیگر نمی‌توانند با خیال آسوده به کشت بپردازند. گلوله‌های توپی که به زمین اصابت می‌کنند، علاوه بر آسیب به خاک، موجب مرگ موجودات زنده در آن می‌شوند.

در شمال و شرق سوریه، دولت اشغالگر ترک سال‌هاست که به طور عمدی در حال تخریب اکوسیستم است. آلودگی‌های ناشی از جنگ، منابع آب، خاک و هوا را آلوده کرده و مناطق را برای سکونت ناامن ساخته است. نفوذ مواد شیمیایی حاصل از توپخانه و تسلیحات سنگین به خاک، آسیب جدی دیگری است به زمینی که منبع تأمین غذای مردم و علوفه دام‌هایشان است.

 

تداوم کشاورزی در زرگان علی‌رغم تهدیدات؛ پشتیبانی سازمان کشاورزی

بر اساس گزارش اداره کشاورزی زرگان، از مجموع ۴۰ هزار هکتار زمین کشاورزی این منطقه، ۱۶ هزار هکتار تحت کنترل اداره خودمدیریتی است و بقیه در اشغال قرار دارد. در حال حاضر ۵۸۲ حلقه چاه آب در اختیار کشاورزان است.

در برنامه کشت امسال، کشاورزان ۷۴٠٠ هکتار را به گندم و ۲ هزار هکتار را به کشت نخود، باقلا و دیگر محصولات اختصاص داده‌اند. همچنین هزار هکتار زمین نیز زیر کشت گشنیز رفته است. هم اکنون هزار و ۵۰۰ کشاورز با وجود مخاطرات موجود، همچنان به اجرای برنامه کشاورزی خود پایبند مانده‌اند تا بتوانند امنیت غذایی منطقه را تضمین کنند. این کشاورزان با تلاش بی‌وقفه و تحمل سختی‌های فراوان به کار در مزارع ادامه می‌دهند.

اداره کشاورزی نیز علی‌رغم شرایط دشوار و حملات مداوم، با امکانات محدود خود از طریق تأمین بذر، کود و سوخت از کشاورزان حمایت می‌کند.

 

تخریب گسترده مناطق کشاورزی در پی حملات نظامی

در دو سال اخیر، حملات زمینی دولت اشغالگر ترک به مناطق کشاورزی و لرزش‌های ناشی از آن، موجب از کار افتادن حدود ۱۰۰ حلقه چاه شده است. خروج بخش وسیعی از اراضی کشاورزی از چرخه تولید، تأثیر جدی بر تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی منطقه گذاشته است. طی این مدت، شمار زیادی از کشاورزان و چوپانان مجروح و دام‌های زیادی تلف شده‌اند.

کشاورزان روستاهای زرگان که در مناطق درگیری ساکن هستند، از تأثیرات و خسارات این حملات برای ما گفتند.

 

حملات مستقیم علیه ساکنان، دام‌ها و محیط زیست

شاها محمد، مادر ۱۳ فرزند (۷ دختر و ۶ پسر) از روستای ام حرمله که هدف روزانه حملات توپخانه‌ای قرار دارد، مجبور به ترک خانه شده و اکنون در خانه‌ای در مسیر روستا سکونت دارد. او درباره دلیل این جابجایی می‌گوید: «شدت حملات توپخانه‌ای به حدی است که دیگر نمی‌توانیم در خانه‌هایمان بمانیم. ناچار شدیم همراه با دام‌هایمان به خانه‌ای در جاده روستا نقل مکان کنیم. پیش از این مالک زمین بودیم، اما اکنون بی‌زمین شده‌ایم زیرا خط آتش ما و مزدوران را از هم جدا می‌کند.

اشغالگران خانه‌های ما را هدف مستقیم قرار می‌دهند. در یکی از این حملات، خانه پسر برادرم بمباران شد که در پی آن همسرش مجروح گردید. همچنین دختر خواهرم نیز بر اثر ریزش دیوار ناشی از بمباران خانه‌شان زخمی شد. در یک حمله که ساعت ۲ بامداد رخ داد، زمانی که همه در خواب بودند، خانه بر سر ساکنانش فرو ریخت. در این حملات، هم منازل مسکونی و هم زمین‌های کشاورزی ما نابود شدند. در زمان بمباران، حتی حیوانات از سگ‌ها گرفته تا گاوها و مرغ‌ها نیز دچار وحشت می‌شوند. ما و دام‌هایمان در چنین شرایطی مجبوریم در یک اتاق پناه بگیریم.»

 

خاک هم قربانی بمباران می‌شود

شاها محمد می‌گوید که آنها پیش از این مالک زمین‌های خود بودند، اما به دلیل سیاست‌های اشغالگری و تقسیم اراضی، اکنون به کارگران کشاورزی برای دیگران تبدیل شده‌اند. او ادامه می‌دهد: «هم خانه و هم زمین‌مان را از دست دادیم، همه اینها نتیجه حملات اشغالگران ترک است. بمباران‌ها به خاک هم آسیب می‌زند؛ گودال‌ها ایجاد می‌شوند، حاصلخیزی خاک از بین می‌رود و قطعات بمب در آن پراکنده می‌شود.»

 

«زندگی ما و سرزمینمان بازیچه جنگ نیست»

شاها محمد در پایان سخنانش می‌گوید: «در شرایطی که صدای ما به جایی نمی‌رسد، از چه کسی باید کمک بخواهیم و چگونه فریاد بزنیم تا این حملات متوقف شود و آتش جنگ خاموش گردد تا بتوانیم با امنیت به خانه‌هایمان بازگردیم؟ تنها خواسته ما پایان جنگ است. در آن صورت می‌توانیم با آرامش در خانه‌هایمان زندگی کنیم، زمین‌هایمان را بکاریم و شادمانه با طبیعت همزیستی کنیم. حیات انسان با کشاورزی گره خورده است. زندگی ما، این خاک و جان‌هایمان بازیچه نیست و باید به این تجاوزات پایان داده شود.»

 

مسمومیت خاک و تهدید امنیت غذایی

هدیه العبید، اهل روستای مرگده حسکه که چهار سال است در روستاهای زرگان سکونت دارد، از حملات و جنایات جنگی دولت ترک می‌گوید: «زمین‌های کشاورزی ما هدف قرار گرفت و دو گاو من زخمی شدند. در یکی از حملات، ۳۵ کارگر مشغول جمع‌آوری پنبه در مزرعه بودند که خوشبختانه گلوله با فاصله از آنها فرود آمد، وگرنه هیچ‌کس جان سالم به در نمی‌برد. زمین پر از ترکش گلوله شده و دو بزغاله‌ام تلف شدند. خانه‌هایمان زیر بمباران قرار گرفت، هر طرف که نگاه می‌کردیم آثار اصابت گلوله دیده می‌شد.»

 

تأثیر مخرب جنگ‌افزارها بر حیات خاک

هدیه العبید در ادامه سخنانش می‌گوید: «اما بیشترین آسیب متوجه خاک است. مواد موجود در گلوله‌ها، از جمله آهن و مس، همچون سمی مهلک برای خاک عمل می‌کنند. خاک نیز مانند موجودی زنده از این حملات آسیب می‌بیند و این به کشاورزی لطمه می‌زند. همان‌طور که گلوله‌ها خانه‌ها و انسان‌ها را متلاشی می‌کنند، وقتی به زمین کشاورزی برخورد می‌کنند نیز حیات خاک و موجودات زنده درون آن را نابود می‌سازند. با این حال، برای بقای مردم چاره‌ای جز ادامه کشاورزی نداریم. به همین دلیل به کشت گندم، پنبه، کنجد، گشنیز، زیره و هندوانه ادامه می‌دهیم، چرا که تولیدات کشاورزی ستون اقتصاد منطقه ماست.»

 

درخواست از نهادهای محیط زیستی: به داد زمین‌هایمان برسید

هدیه العبید با اشاره به فرسودگی خاک در اثر حملات مداوم و تأثیر آن بر روحیه کشاورزان، چنین فراخوان می‌دهد: «امنیت غذایی، محیط زیست و زندگی ما همگی در معرض تهدید است. من به عنوان کشاورزی از منطقه درگیری، از سازمان‌های حافظ محیط زیست می‌خواهم صدای ما را بشنوند و برای حفاظت از این خاک به ما بپیوندند. این سرزمین نیازمند حفاظت فوری است.»