خطر حذف «جنگل‌های هیرکانی» از فهرست جهانی یونسکو

فریبا بابایی، مدیر پایگاه جهانی جنگل‌های هیرکانی، درباره خطر خروج این میراث ۵۰ میلیون ساله از فهرست جهانی یونسکو هشدار داد.

مرکز خبر- در پی جاده‌کشی غیرقانونی در محدوده «گَشت‌رودخان شفت» و تخریب بخشی از جنگل‌های هیرکانی، فریبا بابایی، مدیر پایگاه جهانی این میراث طبیعی از احتمال خروج جنگل‌های ۵۰ میلیون ساله ایران از فهرست جهانی یونسکو خبر داد و خواستار توقف فوری پروژه‌ها و تقویت نظام حفاظت ملی شد.

پس از انتشار تصاویری از جاده‌کشی بدون مجوز در محدوده «گشت‌ رودخان شفت» و یکی از سایت‌های ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی، انتقادها نسبت به ضعف نظارت و حفاظت از این میراث طبیعی شدت گرفت. فریبا بابایی، مدیر پایگاه میراث جهانی جنگل‌های هیرکانی، با تأکید بر پیامدهای زیست‌محیطی و حقوقی این اقدام، هشدار داد: «ادامه چنین پروژه‌هایی، روند الحاق سایت‌های جدید از جنگل‌های هیرکانی را به پرونده با مانع جدی مواجه می‌کند، و خطر خروج این اثر از فهرست میراث جهانی را به دنبال دارد.»

این منطقه که بخشی از جنگل‌های هیرکانی ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است، از مهم‌ترین زیست‌بوم‌های شمال ایران به شمار می‌رود و هرگونه دخل و تصرف در آن می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به اکوسیستم منطقه وارد کند.

فریبا بابایی در مصاحبه با خبرگزاری‌های داخلی ایران با اشاره به پیامدهای سنگین این پروژه گفت: «ساخت جاده باعث تکه‌تکه شدن زیستگاه‌ها، از بین رفتن پوشش گیاهی، رانش زمین، قطع مسیرهای حیات وحش، و افزایش خطر آتش‌سوزی می‌شود. این اتفاق مصداق تهدید مستقیم بر ارزش برجسته جهانی جنگل‌های هیرکانی است.»

او افزود: «با باز شدن مسیر، فشار انسانی، شکار و قاچاق چوب افزایش می‌یابد و گردشگری بی‌ضابطه گسترش پیدا می‌کند؛ تهدیدی که نه‌تنها محیط‌زیست بلکه ساختار اجتماعی و فرهنگی مناطق محلی را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد.» تبعات بین‌المللی و خطر از دست رفتن جایگاه ایران

فریبا بابایی هشدار داد که تداوم این نوع اقدامات، نه‌تنها وجهه ایران را در مجامع جهانی مخدوش می‌کند، بلکه می‌تواند به حذف جنگل‌های هیرکانی از فهرست میراث جهانی بینجامد. ایران در رتبه دهم جهانی از نظر تعداد آثار ثبت‌شده در فهرست یونسکو قرار دارد. تخریب این میراث طبیعی، نه‌تنها خسارت زیست‌محیطی، بلکه لطمه‌ای به اعتبار فرهنگی ایران در سطح بین‌المللی است.»

جنگل‌های هیرکانی به عنوان «میراث طبیعی زنده زمین» با قدمتی بیش از ۵۰ میلیون سال، در ۱۲ سایت و ۱۵ لکه از استان گلستان تا گیلان گسترده‌اند. در مجموع بیش از ۳۰۶ هزار هکتار از اراضی شمال ایران را شامل می‌شوند و تنها هفت درصد از کل جنگل‌های شمال ایران در فهرست جهانی ثبت شده‌اند و هرگونه تخریب، نابودی بخشی از این گنجینه باستانی است.