کارولین بزی

بیروت - عصر دیروز، چهارشنبه ۱۲ ژانویه، انجمن لبنان برای انتخابات دموکراتیک، با همکاری سفارت کانادا در لبنان، جلسه‌ای را در مورد خشونت مبتنی بر جنسیت ترتیب داد.

 

"خشونت بالاترین درجه‌ برای حذف دیگری"

در ابتدا، جولیا بو کروم متخصص در زمینه‌ی جنسیتی و ادغام اجتماعی، خشونت را تعریف کرد و گفت: "خشونت عملی است که برای از بین‌بردن دیگری یا طردکردن نفر برابر انجام می‌شود و این همان چیزی است که در نبردها و جنگ‌ها شاهد هستیم. خشونت افراطی‌ترین تلاش برای از بین بردن دیگری است، زیرا ما این مفهوم را در سطح جنسیت حذف کرده‌ایم، آنگاه از خشونت مبتنی بر جنسیت صحبت می‌کنیم که در هسته‌ی خود هر هویت جنسیتی دیگری را که از امتیازات موجود در جامعه‌ی ما به ویژه برای مردان برخوردار نیست، باطل می‌کند".

وی توضیح داد: از اینجا می‌توانیم بحثی را درباره‌ی کل جامعه‌ی خود شروع کنیم. جامعه لبنانی ما بر اساس گروه‌های مبارزه با اهداف متفاوت است و هدف آن از بین بردن دیگری است، بنابراین زنان و سایر گروه‌های حاشیه‌نشین ضعیف‌ترین عنصر در این زمینه هستند و خشونت به صورت روزانه از طریق اعمال روزمره‌ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و قانونی اعمال می‌شود.

جولیا بو کروم افزود: "بنابراین وقتی سازمان‌های حقوق بشری خواستار مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌ها هستند، اگر مقوله‌ای از تصمیم‌گیری حذف شده وجود نداشته باشد، نمی‌توانیم قانونی را تصویب کنیم. بنابراین حضور زنان برای اصلاح این مسیر و اصلاح این قوانین و جلوگیری از خشونتی که ناگزیر گروه‌های حاشیه‌نشین را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ضروری است."

 

"خشونت موجودیت ما را به عنوان یک شهروند تهدید می‌کند"

جولیا بو کروم خشونت مبتنی بر جنسیت را تعریف می‌کند و می‌گوید: "هر عمل یا رفتاری که توسط طرف ذینفع انجام شود که منجر به آسیب به یک زن یا هر فردی با هر هویت جنسیتی متفاوت شود، این نوع خشونت می‌تواند فیزیکی، اجتماعی، روانی، خصوصی و عمومی باشد و وجود ما را تهدید و منجر به محرومیت در سطوح مختلف انسانی، اقتصادی و اجتماعی شود."

وی خاطرنشان کرد که زنان در خط اصلی تشدید این خشونت قرار داشتند و یک سیر تاریخی از کار مبارزاتی وجود دارد که زنان برای برجسته‌کردن این موضوع و زیر ذره‌بین قراردادن آن انجام دادند.

او می‌افزاید: تا زمانی که ساختار جامعه‌ی لبنان مبتنی بر خشونت و حذف دیگری باشد، شاهد افزایش خشونت علیه گروه‌های حاشیه‌نشین خواهیم بود و این کار برای آن‌ها روز به روز دشوارتر خواهد شد. این سازمان معتقد است که خشونت اعمال شده، نمایش همان اعمال قدرت بر شهروندان است که از طریق کانال‌های متعدد از جمله قوانین، قانون‌گذاری و شیوه‌های نهادی به فساد اعمال می‌شود، که عنصر برجسته‌ در عدم ایجاد تغییر است.

جولیا بو کروم به قوانین خشونت خانگی و قانون جرم‌انگاری آزار و  اذیت اشاره کرد و خاطرنشان کرد: تصویب قوانین برای ساماندهی زندگی روزمره‌ی ما به عنوان شهروندان زن و مرد است و قانون خانه نیست و تدوین قوانین بر اساس توسعه‌ی جوامع و نیاز به آن است.

وی معتقد است که "تصویب این دو قانون با تأخیر صورت گرفت، زیرا پس از سالها مبارزه تصویب شد. سازمان‌ها و نهادهای زنان مدتهاست خواستار وضع و توسعه‌ی این قوانین شده‌اند. خوب است که آن را تصویب کرده‌اند چون می‌دانند ایراداتی وجود دارد که با تعهدات دولت لبنان در قبال موافقت‌نامه‌های بین‌المللی که امضا کرده است، به ویژه سیدوا تناسبی ندارد."

 

"مشکل در قانون نیست، بلکه در نحوه‌ی اجرای آن است"

وی ادامه می‌دهد: مشکل در قانون نیست، بلکه در نحوه‌ی اجرای آن و سازوکارهایی است که اجازه می‌دهد به خوبی اعمال شود و به نیازهای جهان به‌ویژه زنان پاسخ دهد.

جولیا بو کروم به ماجرای مروان حبیب که توسط ۲۰ زن متهم به آزار و اذیت بود، و به دلیل روابطش با نیروهای سیاسی و عدم استقلال قوه‌ی قضائیه آزاد شد، پرداخت. وی خاطرنشان کرد: وجود قانون کافی نبوده و تنها موردی تزیینی نیست. بلکه قانون دارای آثار، اجرا، نظارت و ارزیابی روند اجرای آن است. این‌ها در پاسخ به این سوال بود که آیا قوانین مربوط به مسائل زنان و التزام به کنوانسیون‌های بین‌المللی ماهیت حقوق بشری دارد یا تنها در پاسخ به مطالبات جامعه‌ی جهانی است؟

وی با اشاره به این‌که از طرح قانون سهمیه‌ی زنان، اما در چارچوب کنترل‌ها و سازوکارهای خاص حمایت می‌کند و این سهمیه را برای تشویق زنانی که از امتیازات اقتصادی، خانوادگی و شخصی برای شرکت در انتخابات پارلمانی و مشارکت در زندگی سیاسی برخوردار نیستند، یک ضرورت می‌داند.

جولیا بوکروم گفت: "ما باید همزمان روی همه چیز کار کنیم، از آن جایی که بخش واحدی وجود ندارد که راه‌حل را کلید بزند، باید از همه جا و با سرعت بیشتری شروع کنیم. ما به عدالت اجتماعی نخواهیم رسید مگر اینکه متقاعد شویم و در همه چیز مشارکت داشته باشیم که این یک خدمت برای همه است و متعلق به یک فرد یا گروه نیست."

 

"جنگ داخلی و خشونت مبتنی بر جنسیت"

به نوبه‌ی خود، هند حمدان، متخصص جنسیت و توسعه، خشونت مبتنی بر جنسیت را با جنگ داخلی ۱۵ ساله مرتبط دانست.

هند حمدان در پی سخنان جولیا در مورد لغو خشونت بر شهروندان توسط قدرت و از این قبیل، گفت: "جنگ داخلی بسیار خونین بود و بر اساس سیاست ارعاب، خرابکاری فرقه‌ها برای منافع و مبارزه و قدرت ‌بود. با پایان یافتن جنگ، رهبران جنگ داخلی در لبنان قدرت را به دست گرفتند، اولین کاری که کردند قانون عفو عمومی را صادر کردند و این قانون اجازه‌ی پاسخگویی به کسی را نمی‌داد، در نتیجه، عمل عدم پاسخگویی در این کشور رواج یافته است، همان‌طور که عاملان انفجار در بندر بیروت پاسخگو نبوده‌اند و مرد در صورت خشونت علیه همسرش و غیره پاسخگو نیست."

وی ادامه داد: "پس از جنگ داخلی، ما کشور را بر پایه‌های خشونت بنا کردیم و هیچ‌کس در قبال جنایات خود پاسخگو نبود و این باعث شد قدرتمندان قدرتمندتر شوند."

وی با اشاره به این‌که خشونت فقط به خشونت فیزیکی محدود نمی‌شود، بلکه بیشتر جنبه‌ای روانی و اخلاقی دارد، گفت: "خشونت روانی می‌تواند بر تربیت کودکان و نحوه‌ی برخورد با مردم تأثیر بگذارد و این خشونت را به ارث ببرد."

وی خاطرنشان کرد: "مشارکت زنان در بخش اقتصادی در لبنان بسیار کم و ما بین ۲۶تا ۲۹ درصد است که با بحران اقتصادی و تعطیلی بسیاری از شرکت‌ها و اخراج خودسرانه، تعداد زیادی از زنان اخراج شده‌اند. برخی از زنان نیز به دلیل کاهش حقوق، استعفای خود را ارائه داده‌ و کار نمی‌کنند. بنابراین استقلال اقتصادی زنان کمرنگ شده است که این استقلال در تصمیم‌گیری‌ها منعکس می‌شود و مردان را وادار به توانمند‌شدن می‌کند، چون او نان‌آور خانه است.

وی خاطرنشان کرد: حدود ٨۰ درصد در فقر زندگی می‌کنند، که زنان بیشترین سهم را دارا هستند.

 

"اقتدار پدرسالاری خشونت را تداوم بخشید"

او می‌افزاید: "قوانینی وجود دارد که در زمینه‌ی تحکیم افکار ارتجاعی در مورد جنسیت اعمال یا تصویب نمی‌شود. ما دارای اقتدار مذهبی و اقتدار فرقه‌ای، مردسالار و پدرسالار هستیم که این قوانین را تایید می‌کند و فضایی را ایجاد کرده‌است که انواع خشونت را تقویت می‌کند."

هند حمدان به قانون احوال شخصیه پرداخت که زنان را در طبقه‌ی دوم طبقه‌بندی می‌کند. او همچنین معتقد است که ترس دائمی از قبیل ترس از آزار و اذیت، اعم از جسمی، روانی و غیره که زنان را همراهی می‌کند همیشه با خشونت مرتبط است.

 

"بلای خشونت"

هند حمدان آفت خشونت را در همه‌ی اشکال می‌داند، قطعاً وقتی از وضعیت زنان امروز در لبنان صحبت می‌کنیم، نه تنها از منظر مشارکت آن‌ها در سیاست، بلکه به طور کلی، تلاقی بین وضعیت بد اقتصادی و وضعیت بد اجتماعی و عدم اجرای قوانین و نبود کمپین‌های آگاهی‌رسانی وجود دارد که می‌تواند فضایی را ایجاد کند که به ما امکان می‌دهد در مورد این موضوعات به صورت جدی صحبت کنیم.

وی با اشاره به این‌که رسانه‌ها از آگاهی عمومی در مورد خشونت‌های جنسیتی یا مسائل آزار و اذیت غایب هستند، به ماجرای مروان حبیب اشاره کرد که رسانه‌های لبنانی خود را از آن تبرئه کردند.

هند حمدان در مورد راه‌حل‌ها می‌گوید: "تاریخ به ما نشان داده است که نمی‌توانیم روی یک خط کار کنیم و امیدواریم به عدالت اجتماعی در لبنان برسیم. عدالت از همه‌ی شهروندان و ساکنان محافظت می کند و با آنها به طور مساوی رفتار می‌کند. برای رسیدن به عدالت اجتماعی راه‌های متعددی وجود دارد، که در یک جا قرار می‌گیرند از جملە این راەها، تقسیم‌بندی دستور کار حقوق بشر، قوه‌ی قضائیه‌ی مستقل، قوانینی که قانون‌گذاری و اجرا می‌شود، آموزش و آگاهی از طریق رسانه‌ها، تحریک برای حضور زنان در اقتصاد، دسترسی به خدمات بهداشتی و همبستگی برای رسیدن به عدالت اجتماعی می‌باشد.