در خاورمیانه بحرانها و مبارزه علیه خشونت در ۲۵ نوامبر؛ مقاومت زنان ایزدی علیه خشونت
در مدت یک سال، زنان ایزدی مبارزه خود را تحت رهبری جنبش آزادی زنان ایزدی «تاژە» از طریق فعالیتها، سمینارها و آموزشهای مختلف در طی یک سال اخیر، علیه تمامی اشکال خشونت در جامعه و خارج از خانه و در داخل خانه ادامه دادهاند.
جیلان روژ
شنگال- با نزدیک شدن به ۲۵ نوامبر، فعالیتهای متنوعی در کوردستان و سراسر جهان تحت شعار «ژن ژیان ئازادی» برگزار شد و با فریاد و صدای خود، تبدیل به صدای زنانی شدند که کشته شدهاند، در معرض خشونت قرار گرفته و یا با تهدید به قتل مواجه شدهاند.
هیچ مکان یا جامعهای وجود ندارد که تحت تأثیر نظام دولت مردسالار قرار نگرفته باشد از جملە شنگال که شاهد بزرگترین کشتار علیه زنان در قرن بیست و یکم بوده است. اکنون، زنان ایزدی و زنان اتنیکهای مختلف شنگال در کنار هم علیه خشونتهای خانوادگی، اجتماعی و دولتی مردسالارانه مبارزه میکنند.
در قرن بیست و یکم، زنان ایزدی حملهای وحشیانه از سوی داعش را در برابر چشمان تمام جهان تجربه کردند. در این حمله وحشیانه، زنان دوباره هدف قرار گرفتند و هزاران نفر از آنان اسیر شده و به عنوان غنیمت در بازارها خرید و فروش شدند. پس از این وحشیگری و با رسیدن مبارزان آزادی، زنان ایزدی خود را بر اساس افکار و فلسفه رهبر عبدالله اوجالان سازماندهی کردند و جامعه خود را رهبری کردند تا زندگی جدید، آزاد و برابری بسازند. در طول ده سال گذشته، زنان ایزدی تحت رهبری جنبش آزادی زنان ایزدی (تاژە) خود را توسعه دادند، سازماندهی خود را تقویت کرده و ارتباط خود را با تمام زنان شنگال گسترش دادهاند.
مقاومت شگفتانگیز زنان علیه خشونت
ریهام هجو، سخنگوی جنبش آزادی زنان ایزدی (تاژە)، در مورد خشونت و مقاومتی که زنان در عراق و شنگال نشان میدهند، میگوید: مقاومت بزرگ و شگفتانگیزی از سوی زنان علیه خشونت در سراسر جهان وجود دارد و در مقابل این مقاومت، خشونت شدیدی از سوی نظام مردسالار علیه زنان اعمال میشود. در هر جایی کە ذهنیت و سیستم حاکمیتی مردسالار وجود دارد، آزادی زنان و جامعه را تهدیدی برای خود میبیند؛ به همین دلیل است که خشونت زیادی علیه زنان در تمام نقاط جهان وجود دارد. امروز، مقاومتی که زنان نشان میدهند نادر نیست و در هر نقطهای از جهان، مقاومت و مبارزهای در حال انجام است که رنگ و صدای زنانه دارد. اکنون زنان برای آزادی خود و آزادی جامعه مبارزه میکنند و زنان کورد و زنان سراسر جهان امروز با فلسفهی «ژن ژیان ئازادی» و اندیشههای رهبر عبدالله اوجالان، جنگ بزرگی علیه سیستم مردسالارانه به پیش میبرند.
در عراق زنان هیچ حقوقی ندارند
وی به قانون عراق اشاره کرد که تحت هیچ شرایطی، حقوقی برای زنان در نظر نگرفته و مبارزه زنان عراقی علیه خشونت را مورد توجه قرار داد: امروز زنان عراق برخاستهاند و در حال پیشرفت و توسعه خود هستند و به این سطح رسیدهاند که میگویند هیچ حقوقی برای زنان در عراق وجود ندارد. طبق قانون عراق، زنان نمیتوانند حزب سیاسی تشکیل دهند و کمیتهای مستقل برای زنان وجود ندارد. درست است که یک کمیته زنان در داخل دولت عراق وجود دارد، اما مسئولان آن مردان هستند و آنها هستند که تصمیمات مربوط به زنان را اتخاذ میکنند. اما اخیراً، بهویژه زنان عراق به مرحلهای رسیدهاند که شروع به برگزاری بسیاری از کمپینها کردهاند و متوجه شدهاند که دولت عراق از آنها برای منافع خود استفاده میکند. عراق برنامهای با قانون احوال شخصیه تصویب کرده است که یک طرح سیاسی است. به همین دلیل زنان عراق بسیاری از کمپینها را راهاندازی کردهاند، از جمله کمپین «نام من نام مادرم است» و کمپین دیگری که توسط زنان مستقل با نام «ما حق تشکیل حزب داریم، ما حق داریم برای خودمان تصمیم بگیریم» را راهاندازی کردند.
کار و فعالیت مشترک با زنان عراقی
ریهام هیجو، در مورد فعالیتهایی که توسط جنبش آزادی زنان ایزدی (تاژە) با همکاری زنان عراقی انجام شده است، میگوید: بسیاری از فعالیتها و تجمعات زنان تحت رهبری «تاژه» انجام شده است. زن است که از حمله به اراضی عراق جلوگیری میکند و زن است که میتواند از خشونت جلوگیری کند. زمانی که صدای زنان بلند میشود، دولت عراق برنامههایی برای سرکوب این صداها ایجاد میکند. هیچ بندی برای حفاظت از زنان در قانون وجود ندارد. در حال حاضر، طبق قانون عراق، حق مرد است که همسرش را بزند، حق پدر است که دخترش را بزند، و حق برادر است که خواهرش را بزند اما هیچ حقی برای زن وجود ندارد. به عبارت دیگر، حقوق زنان از تمام جهات نقض شده است.
قوانین زن ستیزانه
وی اشاره کرد که قوانین تحمیل شده در سراسر عراق همچنین بر جامعه شنگال نیز اعمال شده است. «دولت عراق و نیروهای بینالمللی باعث شدهاند که زنان ایزدی در معرض خشونت و نسلکشی قرار بگیرند. زنان ایزدی با بسیاری از اشکال خشونت از سوی جامعه مواجهاند. این خشونتها شامل تعدد زوجات، ازدواجهای زودهنگام، افزایش نرخ طلاق و غیره است. در داخل جامعه مشکلاتی وجود دارد، وقتی زن خشونت و ظلم را نسبت به خود نپذیرد، در جامعه به عنوان زنی بیاخلاق و بیشرم شناخته میشود.» او همچنین تأکید کرد که «زنان ایزدی هنوز نتواستهاند از حالت روانی که در فرمان (نسلکشی) تجربه کردهاند، عبور کنند. حتی پس از فرمان، جامعهای که تحت مدیریت مردان است، به زنان کمک نکرده است و این موضوع مشکلاتشان را جدیتر و بزرگتر کرده است و نه تنها درمان نشدند، بلکه بالعکس، با خشونتهای بیشتری مواجه شدند.»
زن قربانی بین خانواده و همسر
او افزود: ما به عنوان جنبش آزادی زنان ایزدی، در تمام روستاها و شهرها شورا داریم، اما روزی نیست که زنان در معرض خشونت قرار نگیرند. زنانی که مورد خشونت قرار میگیرند به شورا مراجعه میکنند، اما دلیل خشونت چیست؟ مرد میخواهد زن را طلاق دهد، اما به دلیل مسئله مهریه، او را مجبور میکند تا درخواست طلاق کند تا مبلغی که ١٠ یا ١5 سال پیش به عنوان مهریه به خانواده همسرش پرداخت کرده است را دریافت کند. زیرا اگر زن درخواست طلاق کند، خانوادهاش باید پولهایی را که مرد به عنوان مهریه برای دخترشان در سالهای گذشته پرداخته، به او بازگردانند. اما اگر مرد درخواست طلاق کند، نمیتواند خواستار بازگشت مهریه باشد. پس مرد چه کاری انجام میدهد؟ او نمیگوید که من تو را طلاق میدهم، بلکه از خشونت استفاده میکند تا زن خود به درخواست طلاق برسد. بنابراین، مرد از تمام اشکال خشونت علیه زن استفاده میکند.
وی توضیح داد: از سوی دیگر، خانواده زن چه کاری انجام میدهد؟ برای اینکه مبلغ مهریه را پس ندهند، به او میگویند صبر کن و استقامت داشته باش تا وقتی که همسرت بگوید تو را طلاق میدهم. در این مسئله اجتماعی، زن میان خانواده و مرد به عنوان قربانی قرار میگیرد. فارغ از این موضوع، در جامعه ما زنان ضرب و شتم میشوند و مرد با زن دیگری ازدواج میکند. همانطور که گفتیم، زنان هنوز از تأثیرات فرمان (نسلکشی) عبور نکردهاند، به قتل میرسند، اقدام به خودکشی میکنند، و مسئله قتل زنان در جامعه ما سانسور میشود. ما به عنوان «تاژه»، با مشکلات زیادی در این زمینه روبهرو هستیم. وقتی زنی کشته میشود، تلاش میکنیم دلیل قتل را پیدا کنیم، تا مشکل را شناسایی کنیم و بدانیم علت آن چیست، اما جامعه ما در این زمینه بسته و بسیار سختگیر است. این نیز مانعی برای یافتن راه حل است. با این حال ما به مدت ۱۰ سال است که برای کاهش این خشونت مبارزه میکنیم.
ریهام هیجو، سخنگوی جنبش آزادی زنان ایزدی، اعلام کرد که طبق تحقیقات آنها، در طول یک سال، حدود ۸۰۰ زن در شنگال طلاق گرفتهاند و حدود ۴۰ زن جوان به دلایل نامعلوم اقدام به خودکشی کردهاند: آنطور که گفته میشود، در یک سال حدود ۴۰ زن جوان خودکشی کردهاند، بسیاری از آنها مادر بودند و مشخص نیست که آیا آنها به قتل رسیدهاند یا به دلیل خشونت، یا به این دلیل که همسرشان میخواست با زن دیگری ازدواج کند و یا به دلایل دیگر خودکشی کردهاند.
اهداف جنبش آزادی زنان ایزدی
او در مورد اهداف جنبش آزادی زنان ایزدی، گفت: ما در «تاژه» سعی میکنیم مشکلات اجتماعی و خانوادگی را حل کنیم و خانوادهای آزاد و همزیستی آزاد بسازیم. ما مشکلات خانواده و زنان را از طریق شوراهای خود حل میکنیم. در حال حاضر بیشتر از هر چیز بر روی ذهنیت تمرکز کردهایم، زیرا میدانیم که تمام اتفاقاتی که رخ میدهد، به دلیل مشکل ذهنیت و آگاهی است. مبارزه آگاهیبخش و ذهنی برای جلوگیری از خشونت و حل مشکلات ضروری است. از یک سو، ما در مبارزهای سیاسی هستیم و از سوی دیگر، در مبارزهای اجتماعی. ما میخواهیم جنبشهایی برای زنان ایجاد کنیم که به مسائل زنان توجه داشته باشند. بیشتر دورههای آموزشی و سمینارها را از طریق شوراهای خود برگزار میکنیم. از طریق فعالیتها و اقداماتمان، مردان و زنان را با هم آموزش میدهیم و دورههای آموزشی ما به تدریج به نتیجه میرسند.
«مشکلی که اکنون از آن رنج میبریم، مشکل ذهنیتی است»
ریهام هیجو اشاره کرد که برای جلوگیری از خشونتهای خارجی و داخلی، زنان به آموزش، آگاهیبخشی و سازماندهی خود نیاز دارند: اگر زنان آموزش نبینند و خود را آگاه نسازند، نه میتوانند جنگهای ویژە را متوقف کنند، نه از فرمانها و کشتارها جلوگیری کنند و نه میتوانند با ذهنیت مردسالارانه حاکم مقابله کنند. مشکلی که اکنون با آن روبرو هستیم، مشکل ذهنیت است. بعد از فرمان، زنان ایزدی از حالت حاشیهنشینی بیرون آمدند، سلاح به دست گرفتند و موضع خود را در برابر جامعه و قبیلهای که میگفت زنها نمیتوانند سلاح به دست بگیرند در حضور مردان، نشان دادند. آنها خود را آگاه کردند و فهمیدند که هیچکس نمیتواند از آنها محافظت کند جز خودشان؛ نه پدر، نه همسر و نه برادر. هیچکس نمیتواند از زنی که از خود محافظت نمیکند، محافظت کند. زنانی که خود را سازماندهی و آگاه نمیکنند، سخت میتوانند از خود دفاع کنند. حالا برای جلوگیری از همه اشکال خشونت، زنان ایزدی باید خود را سازماندهی کرده، آموزش ببیند و به طبیعت خود بازگردند. ما همچنین مبارزهمان را بر اساس این اصول ادامه میدهیم.
«تاژه قدرت زنان ایزدی است»
ریهام هیجو، به ظلم و سرکوبهایی که زنان با آن مواجه هستند اشاره کرد و بیان کرد که جامعه همیشه از مردان حمایت میکند و زنان همیشه بدون حمایت هستند: امروز در شنگال، تاژه قدرت زنان ایزدی است. هر زن میتواند به تاژه اعتماد کند و به آن پناه ببرد و در بالاترین سطوح علیه خشونت مردان، قبیلهای و دولت مبارزه کند. او میتواند در کنار تاژه برای اراده، هویت و جامعه خود مبارزه کند. از این رو، میتوانیم بگوییم که ما در تاژه به حامی تمام زنان تبدیل شدهایم و بسیاری از زنان تحت سایه تاژه سازماندهی شدهاند.
مسئله اصلی حفاظت و دفاع شخصی است
ریهام هیجو اشاره کرد که دفاع از خود یکی از مسائل اساسی است: وقتی میگوییم دفاع از خود، منظورمان این نیست که همه باید سلاح بردارند و به جبهه جنگ بروند. اگر ذهنیت دفاع از خود در مردم شکل بگیرد، میتوانند خود را از جنگهای خصوصی، تمامی اشکال خشونت، حملات خارجی و داخلی محافظت کنند. از این جنبهها، ما فعالیتهای فشردهای انجام میدهیم. اکنون، یکی از فعالیتهای اصلی ما در جامعه این است که بتوانیم خود را از فرمانها و کشتارها محافظت کنیم. زنان ایزدی از طریق مؤسسات و آژانسهای بینالمللی مختلف تحت حمله قرار میگیرند و از جامعه، فرهنگ، ایمان، هویت و سرزمین خود جدا میشوند. ما این کار را انجام میدهیم تا زن ایزدی فرهنگ، ایمان، هویت و حقیقت خود را حفظ کند. زنان ایزدی جز از این روش، نمیتوانند خود را از فرمانها محافظت کنند. ما فعالیتها و کارهایی در این زمینه داریم. یکی دیگر از فعالیتهای ما برگزاری سمینارها در مورد زندگی برابر و آزاد، سلامت زنان و حقیقت آنها است و ما در حال گسترش فعالیتهای خود بر اساس این اصول هستیم.
در چارچوب فعالیتها و برنامههای ۲۵ نوامبر، «تاژه» کمپینی تحت شعار «در مقابله با خشونت علیه زنان، ژن، ژیان، ئازادی»، از ۵ تا ۲۵ نوامبر راهاندازی کرد. در این کمپین، اطلاعیههایی توزیع شد، سمینارهایی برگزار گردید و راهپیماییهایی سازماندهی شد.
او افزود: بسیاری از انواع خشونت علیه زنان وجود دارد. امروز، بهعنوان یک جامعه ایزدی، ما با خشونتهای زیادی مواجه هستیم، بهویژه زنان، و بهطور کلی جامعه ما هر روز با این خشونتها روبروست. هر روز ما تحت حملات دولت ترکیه قرار داریم و دولت عراق نیز حملات روانی علیه ما انجام میدهد. جامعه شنگال همیشه در حالت نگرانی از حملات و کشتارها زندگی میکند و در این وضعیت روانی به سر میبرد. اما در عین حال، مقاومت منحصر به فردی در جامعه وجود دارد.
«بزرگترین خشونت در امرالی انجام میشود»
ریهام هیجو توضیح داد که بزرگترین اعمال خشونت امروز در امرالی انجام میشود و انزوا بزرگترین عمل خشونت است: انزوا به سطح نسلکشی رسیده است. رهبر عبدالله اوجالان پروژه آزادی برای تمامی جوامع و زنان دارد. امروز، با شخص عبدالله اوجالان، نسلکشی علیه تمام زنان و جامعه انجام میشود، و علیه رهبر اوجالان نیز از سوی جامعه چنین اقدامی صورت میگیرد. زمانی که سخنرانی رهبر عبدالله اوجالان با الفاظ دشمن همخوانی نداشته باشد، دشمن بلافاصله به جامعه حمله میکند. به عنوان مثال، مدتی پیش، بعد از سالها، دیداری با رهبر عبدالله اوجالان داشتیم و ایشان گفتند که انزوا ادامه دارد و سلام و محبت خود را به همه فرستاد. پس از آن، دشمن حملهای به جامعه انجام داد. همانطور که رهبر عبدالله اوجالان در امرالی مبارزه و مقاومت میکند، ما نیز در اینجا مبارزه خواهیم کرد و از پروژه او حمایت میکنیم. مهمترین کار رهبر عبدالله اوجالان ژنئولوژی بود و به مناسبت این روز، ما پروژه ژنئولوژی را حمایت خواهیم کرد و آن را در شنگال عملیتر خواهیم کرد و آن را در فرد و جامعه خود احیا خواهیم کرد. همچنین مقاومت خود را ادامه خواهیم داد تا زمانی که شنگال مستقل شود، جامعه ایزدی حقوق خود را به دست آورد و دمکراسی در سراسر عراق پیادهسازی شود.
«ما کمپین خود را به مرحله دیگری خواهیم برد»
ریهام هیجو صحبتهای خود را با این جمله به پایان رساند: ما بر روی توسعه جنبش خود و تقویت مبارزهمان تا انتها فعالیت خواهیم داشت. همچنین، ما بیش از پیش از رهبر عبدالله اوجالان حمایت خواهیم کرد. بهعنوان «تاژه»، کمپینی که آغاز کردهایم، بهویژه کمپین «رهبر در خانه شماست» که بهمنظور آزادی ایشان آغاز شد را به مرحلهای جدید خواهیم برد و مبارزهمان را بر اساس این اصول تقویت و توسعه خواهیم داد.