شبنم توکلی

تهران- در تقویم جهانی روز هشتم مارس به عنوان روز جهانی زن نام گرفته است به طور مختصر تاریخچه این روز به اعتصابات زنان در سال ‌ ۱٨۵۷برمی‌گردد زمانی که کارگران نساجی زن در یک کارخانه پوشاک واقع در نیویورک آمریکا مشغول به کار بودند و  علیه حقوق و دستمزد کم، فشار کاری زیاد و وضعیت اقتصادی نامساعد به اعتصاب برخواستند سالها بعد به منظور بزرگداشت یاد و شجاعت آنان،  زنان کارگر نساجی کارخانه پوشاک مجددا دست به اعتصاب زدند که از سوی رئیس کارخانه و نگهبانان جهت جلوگیری از گسترش همبستگی در بخشی از کارخانه حبس شدند و ١٢٩ تن از  آنان با برافروخته شدن آتش به دلایل نامعلوم در میان شعله‌های آتش سوختند و علی‌رغم این اندیشه مخالفان که احتمالا با وقوع چنین رویداد وحشتناکی مبارزه زنان پایان خواهد یافت و فریاد اعتراض آنان برای همیشه خاموشی خواهد گرفت سال‌ها بعد با ادامه دادن راه مبارزات آنان توسط سایر زنان در کشورهای مختلف آمریکا و اروپا به صورت تظاهرات و اعتصاب علیه نابرابری اجتماعی و استعمارکاری و همینطور برگزاری تجمعات و گردهمایی‌ها جهت زنده نگهداشتن راه و اندیشه مقاومتی آنان خط بطلانی بر خیال خام تمامی مخالفان کشید که از جمله این زنان مبارز و مدافع حقوق زنان کلارازتکین بودکه به پیشنهاد وی در دومین کنفرانس سوسیالیستی زنان در اروپا روز ٨ مارس به عنوان روز زن و همبستگی زنان در برابر تبعیض‌های گوناگون نامگذاری شد.

 ایجاد یک جامعه فراگیر و عادلانه برای زنان بدون توجه به نژاد، قومیت، گرایش جنسی، فرهنگ و...چشم‌انداز روز جهانی زن است که زنان تنها در صورت وجود چنین جامعه‌ای  خواهند توانست توانایی‌ها و استعدادهای خود را آشکار سازند. اهداف زنان از برگزاری تجمعات در چنین روزی نه تنها گرامیداشت سالها مبارزه زنان  بلکه افزایش آگاهی زنان در مورد برابری، تأکید بر دستاوردها و موفقیت‌های زنان و معرفی برنامه‌ها و فعالیت‌های مربوط به برابری جنسیتی می‌باشد بنابراین زنان را تشویق می‌کند که در هر رده سنی و هر موقعیتی تعصبات مربوط به نابرابری جنسیتی را به چالش بکشند.

مبینا.م، ٣٠ساله دانشجوی ارشد رشته حقوق می‌باشد، او از گرامیداشت چنین روزی می‌گوید:« ٨ مارس روز جهانی زن است من قبل از هرچیز به عنوان یک زن این روز را به تمامی زنان جهان بیش‌باد می‌گویم و به عنوان عضو کوچکی از جمعیت زنان جهان دوست دارم هر سال قدمی هر چند کوچک برای گرامیداشت این روز بردارم از برگزاری جلسات درون دانشگاه گرفته تا تجمعات در دانشگاه جهت یادآوری سالها دلاوری زنانی که برای کوچک‌ترین حقوق خود جنگیدند و حتی در این راه گرانبهاترین دارایی خود یعنی جانشان را هم فدا کردند، تا من و سایر زنان امروز با آگاهی بیشتری زندگی کنیم و از حقوق انسانی خود مطلع باشیم.»

 مبینا می‌گوید: «ما خواهان جنگ نیستیم خواهان صلحیم، برای همین همیشه سعی داریم در مسالمت‌آمیزترین حالت ممکن خواسته‌های خود را بیان کنیم معمولا وقتی قرار بر سر تجمعاتی در دانشگاه باشد از چند روز قبل هماهنگی‌های ممکن صورت می‌گیرد هرچند در نهایت با تهدید حراست و دانشگاه بیشتر اوقات مانع از برگزاری تجمع می‌شوند. هیچوقت شرایط آنگونه که انتظارش را داشتیم پیش نرفته، در حقیقت این برای ما زنان چیز تازه‌ای نیست چون ما همواره در خصوصی‌ترین لحظات زندگی خود نیز درگیر مبارزه‌ایم از خانه تا دانشگاه و محل کارمان؛ ما خواهان برابری حقوق زنان و مردان هستیم. با وجود تمامی این ناملایمات تا زمانی که رمز پیروزی ما اتحاد باشد پا عقب نمی‌کشیم این روز برای ماست و چه بسا صدای ما اگر حتی تنها به گوش یک زن برسد کارمان را درست انجام دادیم، چرا که بسیاری از زنان هستند که حتی نمی‌دانند روزی تحت عنوان روز جهانی زن داریم. ما در اینجا باید به عنوان یک دانشجو وظیفه خود را در آگاهی‌رسانی به زنان پیش ببریم که به لطف رسانه و فضای مجازی حتی اگر شده در نشست‌های آنلاین اهداف خود را پیش می‌بریم، می‌خواهم بگویم هر دری که به روی ما بسته شود به معنی پایان کار ما نیست ما به تغییرات بنیادین باور داریم و نباید قدرت و توانایی‌های خود را نادیده بگیریم چرا که اگر خوب دقت کنیم زنان همواره صدای بلند اعتراضات بودند و سهم بسیاری در مبارزات علیه نابرابری، فقر و بیکاری داشتند از حمایت دانشجویان زن از کارگران گرفته تا اعتراض علیه حجاب اجباری، زنان نیروی محرکه مبارزات بودند.»

خواسته‌های زنان در طول سال‌ها مقاومت و مبارزه از گرفتن حق رأی و شرکت در انتخابات گرفته تا قوانین حمایت کننده کار برای زنان، داشتن مزدی برابر با مردان در کار، هشت ساعت کار در روز، حمایت از زنان در دوران حاملگی با داشتن حداقل حقوق ، حق قانونی سقط جنین و دفاع از حقوق مادران بود که با تداوم مبارزات زنان توانستند پیشرفت چشمگیری در دستیابی به خواسته‌های خود داشته باشند که از جمله آن گرفتن حق رأی و شرکت در انتخابات و حتی کاندید شدن در انتخابات در برخی کشورها و همینطور دستیابی به حقوق نسبتا مساوی در بسیاری از عرصه‌ها می‌باشد .

سارا.ک،  ٢٧ ساله و دانشجوی رشته پزشکی در مورد اهمیت این روز می‌گوید: «زمانی بود که زن حق رأی نداشت، خدمات درمانی و آموزشی درخور دریافت نمی‌کرد از حقوقی یکسان با مردان برخوردار نبود و حتی حق بازدید از مکان‌های عمومی را نداشت امروز اما خیلی چیزها تغییر کرده و این تغییرات اتفاقی نبوده، ما بسیاری از آزادی‌ها و حقوق خود را مدیون سالها تلاش و مبارزات زنانی هستیم که بدون هیچ چشم‌داشتی از جان و مال خود گذشتند. ٨ مارس نماد جنبش‌های زنان برای گریز از جنس دومی بودن و سوژگی خود است با این وجود می‌بینیم که در ساحت عمومی چنین روزی را که بایستی نمادی برای آگاهی‌بخشی و مبارزه باشد به روزی برای تبریک و کادو گرفتن تبدیل شده است مثل روز ولنتاین در حالیکه ما زنان وظیفه داریم در چنین روزی به جای گرفتن گل و رفتن به کافی‌شاپ، خواسته‌های خود را بیان کنیم و برای امتیازات و حقوق سلب شده‌مان فریاد سر دهیم.»

زنان از روزی که به حقوق انسانی خود آگاه شدند و پرده از نابرابری‌ها و ناعدالتی‌های متأثر از آن برداشتند سعی داشتند به طرق مختلف حقوقی مساوی با مردان در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و حقوقی خانوادگی کسب کنند با این وجود هنوز هم  شاهد تبعیض‌های بسیاری علیه زنان در کشورهای مختلف می‌باشیم هنوز هم جمعیت زیادی از زنان در فقر زندگی می‌کنند و علی‌رغم فشار کاری زیاد دستمزد بسیار ناچیزی دریافت می‌کنند، هنوز هم زنان در اجتماعات، محیط کار و حتی خانواده مورد آزار و اذیت و انواع خشونت‌ها و بهره‌کشی جنسی،  خشونت‌های خانگی و انواع تجاوز کلامی‌، جنسی  قرار می‌گیرند به عبارتی دیگر گرچه زنان در ظاهر سهمی برابر با مردان در حضور در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی یافته‌اند اما هنوز هم نابرابری‌ها و تبعیض‌ها به انحاء مختلف چه در زمینه حقوق و دستمزد و چه در زمینه امکانات آموزشی و بهداشتی وجود دارد  که مستلزم تداوم و رشد آگاهی عمومی به انواع و اشکال مختلف در مورد تبعیض‌های جنسیتی و ترویج حمایت جهانی از حقوق زنان است که می‌تواند به صورت آگاهی رسانی در شبکه‌های اجتماعی در خصوص تاریخچه ٨ مارس، آگاهی رسانی به زنان جوان، حمایت از تحصیلات زنان، تشویق زنان به فعالیت‌های اجتماعی و اشتغال زنان، حمایت از جنبش‌های محلی باشد روز جهانی زن روزی است برای تشویق زنان شجاعی که پیشگام تغییرات مثبت برای زنان بودند روزی است برای یادآوری راه و اهدافی که زنان غیور مبارز برای نیل به برابری در پیش گرفتند و پیشرفت‌هایی که در طول سالیان دراز جهت رسیدن به این اهداف صورت پذیرفت.