مدینه مامداوغلو

آمد - هنوز مرتکبان اصلی قتل نارین گوران، کودکی که ۱۹ روز پس از ناپدید شدن جان باخته پیدا شد، شناسایی نشده‌اند. گفته می‌شود این پرونده پیچیده که ابعاد گوناگونی دارد، مستقیماً تحت نظارت وزارت کشور پیگیری می‌شود. افکار عمومی نگران پنهان‌کاری در روند تحقیقات است.

فعالان حقوق زنان که معتقدند نارین قربانی چرخه معیوب خانواده، دولت و سیاست مصونیت شده است، اظهار داشتند: "نارین به نمادی تبدیل شده است. تحقق عدالت در این پرونده، مانعی در برابر مصونیت خواهد بود." ما درباره این موضوع با دوریه ارل از انجمن امیدهای رنگارنگ، گوزده انگین فعال حقوق کودکان و دویگو ازبای از اتحادیه آموزش آمد گفتگو کردیم.

 

'حکم پرونده نارین، الگویی برای آینده'

 

 

دوریه ارل، عضو انجمن امیدهای رنگارنگ، با یادآوری اینکه نارین گوران نخستین کودک مفقود و به قتل رسیده نیست، به افزایش جرائم علیه کودکان و فقدان سازوکارهای پیشگیرانه اشاره کرد. وی با تأکید بر اینکه اجرای عدالت در پرونده نارین گوران برای موارد آتی نیز الگو خواهد بود، گفت: "حدود ۱۲ سال است که در زمینه حقوق کودکان فعالیت می‌کنم. سال‌هاست که کودکان در بسیاری از عرصه‌ها نادیده گرفته می‌شوند. هدف اصلی ما از میان برداشتن این بی‌توجهی، تضمین حقوق آنها و تلاش برای شنیده شدن صدایمان است. قتل نارین همه ما را عمیقاً متأثر کرد، اما متأسفانه او اولین قربانی نبوده و هر روز شاهد تکرار چنین فجایعی هستیم. کودکان از مقابل خانه‌هایشان ناپدید می‌شوند و گاه هرگز پیدا نمی‌شوند. چطور ممکن است یک دولت نتواند کودکی را در یک روستای کوچک ظرف چند روز پیدا کند؟ خشونت و سوءاستفاده از کودکان رو به افزایش است. باید اقدامات جدی در این زمینه صورت گیرد. اولویت، انجام فعالیت‌های آگاهی‌بخشی در تمام زمینه‌ها و ایجاد فضاها و سازوکارهای امن برای کودکان است. متأسفانه سیستم امنیتی و قضایی کارآمدی در ترکیه وجود ندارد. اگر عدالت در این کشور حاکم بود، با این حجم از قتل و ناپدید شدن‌ها مواجه نمی‌شدیم."

 

'تجربیات زنان و کودکان در سایه بی‌توجهی'

دوریه ارل با اشاره به اینکه زنان و کودکان بزرگترین قربانیان نقض حقوق در کشوری هستند که مفهوم عدالت در آن اجرا نمی‌شود، افزود: "ما امروز هم برای نارین و هم برای تمام کودکان خواهان عدالت هستیم. نارین اکنون به نمادی تبدیل شده است. تحقق عدالت برای او، به معنای عدالت برای سایر کودکان خواهد بود. سیاست‌های 'خانواده‌محور' در ترکیه، هم زنان و هم کودکان را آسیب‌پذیر می‌کند. ما این را در تمام عرصه‌ها مشاهده می‌کنیم. در کشوری زندگی می‌کنیم که امنیت زنان تأمین نمی‌شود و حقوق آنان نادیده گرفته می‌شود. این امر باعث می‌شود کودکان نیز احساس بی‌پناهی کنند. امروز وقتی ما به عنوان یک انجمن قصد برگزاری دوره‌های سوادآموزی در سور را داریم، با مخالفت 'آموزش مردمی' روبرو می‌شویم. آنها حتی نمی‌خواهند زنان آگاه شوند. جرائم علیه زنان و کودکان همچنان پنهان می‌ماند. در مناطق روستایی، سکوت در برابر این جرائم بسیار رایج است. کمتر کسی از تجربیات دردناک زنان و کودکان آگاه است."

 

'یک دشمن مشترک، مسئول تمام خشونت‌ها و قتل‌ها'

 

 

گوزده انگین، مدافع حقوق کودکان، با بیان اینکه در چرخه بی‌پایان خشونت، مجرم همواره یکسان است و تغییر نمی‌کند، اظهار داشت که در مقابل، نیرویی بسیار مخرب وجود دارد و هیچ فضای امنی برای زنان یا کودکان باقی نمانده است. وی با اشاره به تداوم سیستماتیک این وضعیت طی سال‌های متمادی و انفعال مسئولان در اتخاذ اقدامات پیشگیرانه، گفت:

"باید تأکید کرد که از منظر عامل جرم، نه قربانی، دشمن همواره یکسان است. ذهنیتی که علیه زنان، کودکان، محیط زیست و LGBTI خشونت اعمال می‌کند، در واقع یک ذهنیت واحد است: ذهنیتی مردسالار، جنسیت‌زده و همجنس‌هراس."

"ساختاری بسیار منسجم وجود دارد که نسبت به همه، جز خود، خصومت می‌ورزد. ما این وضعیت را صرفاً گذار از زن‌ستیزی به کودک‌آزاری تلقی نمی‌کنیم؛ این معضلات از دیرباز وجود داشته‌اند. کوردستان و ترکیه هرگز محیطی امن برای زنان و کودکان نبوده‌اند. به همین دلیل است که امروزه مبارزه برای حقوق زنان و کودکان چنین شدت یافته است. ما حتی برای ابراز همدردی و سوگواری نیز ناگزیر به مبارزه هستیم. در مقابل ما، نیرویی بسیار سازمان‌یافته و مخرب قرار دارد، از این رو می‌دانیم که این مسئله به تمام عرصه‌ها سرایت خواهد کرد."

 

'عادی‌سازی خشونت در سایه مصونیت'

گوزده انگین با تأکید بر اینکه سیاست مصونیت، که موجب افزایش جرائم علیه زنان و کودکان شده، همچنین زمینه‌ساز فساد اجتماعی گردیده است، اظهار داشت: "عامل اصلی افزایش این تخلفات و جرائم، مصونیت است. در این کشور، هنگامی که زنان یا کودکان به قتل می‌رسند، مجرمان اغلب بدون مجازات رها می‌شوند. این مصونیت، راه را برای ارتکاب جرائم بعدی هموار می‌کند. توجیه دیگری برای عدم یافتن این کودک در یک روستای کوچک وجود ندارد. تمام ساکنان آن روستا در پنهان‌کاری این وضعیت مشارکت داشتند. این یکی از بارزترین نمودهای فساد اجتماعی است که با مناسبات قدرتی که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، ارتباط مستقیم دارد. چرخه خشونت چنان بدون مجازات مانده که ما اکنون شاهد نوعی اجرای خاموش هستیم؛ جایی که کودکی که گمان می‌کند این وضعیت طبیعی است، در مواجهه با سوء استفاده سکوت می‌کند. هر چه این عادی‌سازی جنبه سیاسی‌تری به خود بگیرد، افزایش این جرائم نیز اجتناب‌ناپذیرتر می‌شود. ما این پدیده‌ها را جدا از یکدیگر نمی‌بینیم."

 

'نارین، یادآور تلخ واقعیت کودکان گمشده در این سرزمین'

 

 

دویگو ازبای، ریاست مشترک شعبه ۲ اتحادیه آموزش آمد، با انتقاد از دولت به دلیل عدم توسعه سیاست‌های موثر در زمینه حقوق و امنیت کودکان در فضاهای عمومی، اظهار داشت: "تأکید بیش از حد بر مفهوم خانواده، منجر به بی‌حمایتی زنان و کودکان شده است. قتل نارین امروز ارتباط مستقیمی با ناتوانی دولت در تدوین سیاست‌های مناسب برای کودکان دارد. مشاهده می‌کنیم که موسسه آمار ترکیه از سال۲۰۱۶ داده‌ای در این خصوص منتشر نکرده است. عدم انتشار داده‌های مربوط به کودکان، نشان‌دهنده توسعه‌نیافتگی سازوکارهای حمایتی در این حوزه است. سرنوشت نارین بار دیگر واقعیت تلخ کودکان گمشده در این کشور را آشکار ساخت. ضروری است سیاست‌هایی که از این کودکان در برابر خشونت و سوء استفاده محافظت می‌کنند، در تمام فضاهای عمومی به اجرا درآیند. امروز شاهد آن هستیم که در پس نقاب 'خانواده مقدس' که دولت ترویج می‌کند، موارد متعددی از قتل زنان، سوء استفاده از کودکان و افزایش خشونت نهفته است." وی خواستار بازنگری در مفهوم خانواده با محوریت اصول دموکراسی شد.

 

'ناکارآمدی سیاست‌ها، عامل قتل نارین'

دویگو ازبای با اشاره به فقدان مطالعات جنسیت‌محور در حوزه آموزش، همانند سایر عرصه‌های اجتماعی، افزود: "اخیراً تغییراتی در برنامه درسی آموزشی صورت گرفته است. این تغییرات که بدون توجه به اصل برابری جنسیتی انجام شده، کودکان را در موقعیت آسیب‌پذیرتری در جامعه قرار می‌دهد. نارین قربانی ناکارآمدی سیاست‌های حمایت از کودکان شد. برخی ممکن است بگویند 'خانواده دوست ماست'. در پاسخ به این افراد باید گفت، آنچه شایسته همدردی است، نه صرفاً خانواده، بلکه کودکی است که جان خود را از دست داده است. ما معتقدیم تمام کسانی که در این جنایت دخیل بوده‌اند، باید به سزای اعمال خود برسند و بار دیگر تأکید می‌کنیم که روند پیگیری این پرونده را با جدیت دنبال خواهیم کرد."