رانیا عبدالله

یمن - روز سه‌شنبه۶ خرداد ۱۴۰۴ (۲۷ مه ۲۰۲۵)، سازمان «رنین یمن» نشستی مجازی با عنوان «دسترسی زنان به عدالت در یمن... چالش‌های متعدد فراتر از متن قانونی» برگزار کرد. این نشست با حضور دکتر روزا الخامری، مدیرکل امور حقوقی کمیسیون ملی زنان، قاضی رودا العریقی، رئیس انجمن قضات یمن، و دکتر بلقیس علوان، استاد رسانه در دانشگاه صنعا، برگزار شد.

 

چالش‌های موجود در مسیر دسترسی زنان به عدالت

در ابتدای نشست، به مهم‌ترین موانع دسترسی زنان به عدالت پرداخته شد که شامل کمبود آگاهی در خانواده‌ها، رسوم و سنت‌هایی که مانع از پیگیری حقوق زنان می‌شود، و برخی تفاسیر مذهبی نادرست بود. همچنین بر لزوم آموزش و آگاهی‌بخشی حقوقی به زنان برای توانمندسازی آن‌ها در گزارش‌دهی نقض حقوقشان تأکید شد.

قاضی رودا العریقی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر، خشونت و تبعیض جنسیتی علیه زنان شاغل در دستگاه قضائی افزایش یافته است، از ممانعت زنان از ورود به مؤسسه عالی قضائی در صنعا تحت کنترل حوثی‌ها انتقاد کرد و آن را تبعیضی علیه زنان دانست که بر روند رسیدگی به پرونده‌های زنان تأثیر منفی می‌گذارد.

وی در سخنان خود بر لزوم اصلاح قوانین ناعادلانه‌ای که حقوق زنان را تضییع می‌کنند، تأکید کرد و خواستار اصلاحات در قوانین مختلف از جمله قانون احوال شخصیه، قانون مجازات، قانون دیه و کودک همسری شد.

 

نقش رسانه‌ها در ارتقاء آگاهی عمومی

دکتر بلقیس علوان نیز در سخنان خود به نقش رسانه‌ها در افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت دسترسی زنان به عدالت پرداخت. وی بیان کرد که در شرایط کنونی، مسائل زنان در اولویت قرار نمی‌گیرد و این تأخیر در رسیدگی به مسائل آن‌ها در شرایط بحرانی تشدید می‌شود. وی همچنین بر لزوم تدوین استراتژی‌های مؤثر در رسانه‌ها برای حمایت از حقوق زنان تأکید کرد.

وی بیان کرد که رسانه‌ها در تمام مسائل اجتماعی شریک هستند و نقش ویژه‌ای در مسائل حقوقی دارند که نیازمند آگاهی و دانش است. او افزود: «مهم است که این مسائل را بدون برخورد با جامعه یا نهادهای ذی‌ربط مطرح کنیم، زیرا در غیر این صورت با مقاومت مواجه می‌شوند که ممکن است تأثیر پیام را تضعیف کند. ما به یک استراتژی واضح و مؤثر برای حمایت و دستیابی به حقوق به‌صورت مدبرانه نیاز داریم.»

او توضیح داد که آداب و رسوم و سنت‌ها همچنان زنان را از مراجعه به مراجع قانونی یا دادگاه منصرف می‌کند و بسیاری از زنان به دلیل موانع اجتماعی موجود از حقوق خود چشم پوشی کرده‌اند.

او تاکید کرد که رسانه‌ها ابزار مهمی برای ایجاد تغییرات اجتماعی هستند، اما این نیاز به صبر دارد، زیرا ایجاد تغییر به مرور زمان رخ می‌دهد. علاوه بر این، پیام باید متوجه تصمیم گیرندگان باشد، نه فقط مردم.

 

توصیه‌ها و راهکارها

در پایان نشست، توصیه‌هایی برای بهبود دسترسی زنان به عدالت مطرح شد که شامل ارائه خدمات حقوقی رایگان به زنان، ایجاد دفاتر حمایت حقوقی در مناطق مختلف، و حمایت از حضور و تخصص زنان در حوزه‌های قضائی و حقوقی، به‌ویژه در زمینه خشونت علیه زنان بود.