برگزاری دومین کنفرانس آکادمی ژنئولوژی شمال شرق سوریه
دومین کنفرانس آکادمی ژنئولوژی شمال شرق سوریه با شعار "احیای فرزانگی زنان با ژنئولوژی" برگزار شد. این کنفرانس دو روزه که با شعری کهن از ایشتار آغاز شد، با شعار "زن، زندگی، آزادی" به پایان رسید.
کنفرانس در تاریخ ۲۵ و ۲۶ سپتامبر در سالن سَردَم شهر حسکه با حضور ۳۰۰ نماینده برگزار شد. در این گردهمایی، اصول و روشهای علم زنان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
آمادهسازی برای این کنفرانس از سه ماه پیش آغاز شد. پنج موضوع اصلی با مشارکت جمعی و تبادل نظر تعیین شدند: نقش روشنفکران در استقرار نظام آکادمیک، روششناسی ژنئولوژی، نقش ژنئولوژی در پیشبرد انقلاب زنان، روشها و اهداف آموزش ژنئولوژی، و جهانی شدن و گسترش ژنئولوژی در خاورمیانه. برای هر موضوع، گروههای کاری تشکیل شد که به پژوهش، نظرسنجی و برگزاری کارگاه پرداختند. این فعالیتها محدود به شمال شرق سوریه نبود و مطالعات ژنئولوژی در سایر مناطق را نیز شامل میشد. پس از برگزاری کارگاهها و جمعآوری مشاهدات، تحلیلها و نتایج بحثها، هر گروه اطلاعات و دیدگاههای خود را مکتوب کرد. این اسناد در نهایت به صورت یک گزارش جامع برای ارائه در کنفرانس تدوین شد.
این کنفرانس علمی به بررسی وضعیت کنونی ژنئولوژی، روشهای کسب دانش و پژوهش در حوزه مطالعات زنان پرداخت. هدف اصلی آن، بازتاب دیدگاه زیباییشناختی زنان از منظر تاریخی و اجتماعی بود. برخلاف کنفرانسهای علمی سنتی، این گردهمایی با شعار "زندگی علم است و علم زندگی"، تلاش کرد تا آینده جنبش زنان را با زبان هنر و فرهنگ ترسیم کند.
نمایش تصاویر زنان پیشگام و برپایی نمایشگاه آثار زنان
در ورودی سالن سَردَم، که روزها پیش با همکاری گروهی زنان آماده شده بود، غرفهای از کتابهای منتشر شده توسط آکادمی ژنئولوژی برپا گردید. دیوارهای سالن ورودی با تصاویر زنان پیشرو و تأثیرگذار تزیین شده بود، از جمله هیپاتیا، رزا لوکزامبورگ، ساکینه جانسز، زینب کناجی، آرین میركان، ناگیهان آکارسل، هِلین مراد، عصیان آرمانج، لیلا آگری و مالدا کوسا. علاوه بر این، نمایشگاهی از محصولات تولید شده توسط زنان ساکن ژنوار و غرفههایی از صنایع دستی زنان وابسته به بنیاد زنان نیز در این فضا برپا شده بود. این چیدمان، تصویری جامع از دستاوردها و مشارکتهای زنان در عرصههای مختلف فکری، هنری و تولیدی را به نمایش میگذاشت.
آغاز کنفرانس با شعر باستانی ایشتار و سخنرانی افتتاحیه
کنفرانس با استقبالی ویژه و نمادین آغاز شد. نمایندگان حاضر ابتدا با کلمات کهن ایشتار، که میراثی چندهزارساله است، مورد استقبال قرار گرفتند. مراسم افتتاحیه با پخش یکی از قدیمیترین موسیقیهای جهان که بر اساس یافتههای معبد ایشتار ساخته شده، همراه با قرائت شعری از این الهه باستانی آغاز گردید. در ادامه، چهار زن با پوششهای سنتی، به نمایندگی از مردم شمال شرق سوریه، روی صحنه آمدند و شعر ایشتار را به زبانهای کوردی، عربی، ارمنی و سریانی قرائت کردند. متن شعر چنین بود: "من الهه ایشتار هستم/ من زندگی هستم/ شما میگویید من مردهام، اما من زندهام/ من دیدم، آنها مرا به چهار تکه تقسیم کردند/ حالا شما تکههای مرا جمع کنید..."
پس از این مراسم نمادین، لیلا قهرمان، رئیس مشترک مجلس دموکراتیک سوریه (MSD)، سخنرانی افتتاحیه کنفرانس را ایراد کرد. او سخنان خود را با یادآوری و گرامیداشت زنان پیشگامی که جان خود را از دست دادهاند آغاز نمود.
پس از سخنرانی افتتاحیه، برنامه کنفرانس با نمایش ویدئویی ادامه یافت که بر اساس دیدگاههای ژنئولوژی و آزادی زنان عبدالله اوجالان، رهبر خلق کورد، تهیه شده بود. این ویدئو به زبانهای کوردی و عربی پخش شد. در ادامه، پیامهای تبریک از سوی سازمانهای مختلف زنان، از جمله هماهنگی جوامع زنان کوردستان (KJK) و حزب آزادی زنان کوردستان (PAJK) قرائت گردید.
"جامعه آزاد با انقلاب ذهنیت امکانپذیر است"
نشست اول روز اول کنفرانس با ارائهای تحت عنوان "وظایف روشنفکری در استقرار سیستم آکادمی" توسط اوین احمد، استاد بخش ژنئولوژی دانشگاه روژاوا، آغاز شد. او در سخنرانی خود بر اهمیت نقش آکادمیها در سیستم کنفدرالیسم دموکراتیک تأکید کرد و گفت: "در این سیستم، آکادمیها مسئول فعالیتهای آگاهیبخشی روشنفکری، فکری و آموزشی هستند که به توسعه آزاد و دموکراتیک جامعه کمک میکنند. تحقق جامعهای دموکراتیک و آزاد مستلزم انقلابی در ذهنیت است که بر پایه ترکیبی از ارزشهای اخلاقی، سیاسی و زیباییشناختی، همراه با تحولات فرهنگی، روشنفکری و علمی شکل میگیرد."
اوین احمد همچنین بر اهمیت آموزش و علمآموزی در توسعه تفکر آزاد تأکید کرد و افزود: "پرورش کادرهای آکادمیک برای آموزش و آگاهیبخشی به جامعه از وظایف اصلی آکادمیهاست. این امر مستلزم داشتن چشماندازی وسیع است که نه تنها انقلاب کردستان، بلکه تحولات خاورمیانه و جهان را نیز در بر میگیرد."
بحث روششناسی در ژنئولوژی
در نشست دوم کنفرانس، علیا عثمان، عضو مرکز ژنئولوژی حسکه، ارائهای با عنوان "روششناسی ژنئولوژی" ارائه داد. او هدف این بحث را پاسخ به سؤالات اساسی درباره متدولوژی، اهمیت آن و روش خاص ژنئولوژی عنوان کرد.
علیا عثمان در تشریح مفهوم متدولوژی گفت: "متدولوژی یا علم روش، هنوز به عنوان یک رشته علمی مستقل شناخته نشده است. این حوزه، که بخشی از فلسفه محسوب میشود، به بررسی روشهای تحقیق در حوزههای مختلف علمی میپردازد. اگر روش را کوتاهترین و مؤثرترین راه رسیدن به حقیقت تعریف کنیم، متدولوژی مجموعهای سیستماتیک از این تلاشهاست."
او در ادامه به ریشههای تاریخی بحث روششناسی اشاره کرد و افزود: "بحثهای مربوط به علم روش را میتوان به قدمت تلاش انسان برای معنابخشی به زندگی و جستجوی حقیقت دانست."
علیا عثمان در ادامه سخنرانی خود، به چالشهای روش علمی رایج پرداخت و نکات مهمی را مطرح کرد. او بر ضرورت غلبه بر دوگانگی ذهن و عین در پژوهشهای علمی تأکید کرد و اهمیت دستیابی به دانشی جامع از طریق غلبه بر پراکندگی علوم را یادآور شد. عثمان همچنین مفهوم "طبیعت آزاد شده" یا "طبیعت سوم" را مطرح کرد که به دنبال ایجاد تعادلی نوین میان طبیعت اولیه و ثانویه است.
او بر اهمیت انعطافپذیری در روششناسی و پذیرش رویکردهای متنوع تأکید کرد، از جمله توجه به دوگانگیهایی مانند جهانشمولی در برابر نسبیگرایی، رویکردهای چرخهای در برابر خطی، و جهانیسازی در مقابل محلیگرایی. عثمان همچنین بر ضرورت بازتفسیر مفهوم دیالکتیک در پژوهشهای علمی و اهمیت توجه به جنبههای فراماده در مطالعات انسانی تأکید کرد. او پیشنهاد کرد که باید بین جنبههای سازنده و مخرب تفکر متافیزیکی تمایز قائل شد.
پس از پایان ارائهها و جلسات پرسش و پاسخ، روز اول کنفرانس با اجرای موسیقی توسط خوانندگان سنتی (دَنگبِژ) زن و کودک از گروههای سنی مختلف به پایان رسید.
"آموزشهای ژنئولوژی آگاهی را بر اساس معیارهای اخلاقی و سیاسی ایجاد کرد"
در اولین نشست روز دوم کنفرانس، زریبان حسین، سخنگوی آکادمی ژنئولوژی شمال شرق سوریه، ارائهای با موضوع "روشها و اهداف آموزشهای ژنئولوژی" داشت. او تأکید کرد که آموزشهای ژنئولوژی در محیطهای آکادمیک نقش مهمی در ایجاد و تقویت آگاهی بر پایه معیارهای اخلاقی و سیاسی داشته است.
حسین در تشریح اهمیت آموزش گفت: "آموزش را میتوان هم به عنوان یک علم و هم به عنوان رشتهای در ارتباط متقابل با علم در نظر گرفت. برای درک ماهیت علمی آموزش، باید از طبیعت به عنوان اولین معلم آغاز کرد و از تجربیات، منابع و تعاریف متنوع بهره گرفت."
او ادامه داد: "در طول تاریخ، آموزش و علم دو پدیده به هم پیوسته و مکمل یکدیگر بودهاند. از زمانی که زنان، به عنوان بهترین شاگردان طبیعت، به جامعه آموزش میدادند، علمورزی بدون آموزش ممکن نبوده است. اکثر دانش سیستماتیک لازم برای علم از طریق آموزش کسب میشود. همچنین، آموزش بدون علم دشوار است و آموزش پیشنیاز بهرهوری از دانش جدید و شکلگیری علم و روش علمی است."
حسین تأکید کرد: "این دو مفهوم که قدمتی به اندازه تاریخ بشر دارند، به عنوان یک کل جداییناپذیر در هر دوره از زندگی اجتماعی حضور داشتهاند. هر علم، تزهای علمی خود را توسعه میدهد و از طریق آموزش، این تزها را به بحث میگذارد، تجربه میکند و تقویت میکند."
او در پایان گفت: "در اصل، آموزش را میتوان فرآیند مشاهده، یادگیری، دانستن و آگاه شدن دانست که شکلی از انتقال فرهنگی و میراث جامعه است."
"ژنئولوژی را به عنوان علم انقلاب زنان تعریف میکنیم"
در دومین نشست روز دوم کنفرانس، زوزان محمد، از اساتید بخش ژنئولوژی دانشگاه روژاوا، ارائهای با عنوان "نقش ژنئولوژی در ساخت انقلاب زنان" ارائه داد. او با تأکید بر اینکه "ژنئولوژی را به عنوان علم انقلاب زنان تعریف میکنیم"، به تشریح این مفهوم پرداخت.
زوزان محمد توضیح داد: "ژنئولوژی یک علم اجتماعی است که پایه علمی انقلاب زنان را تشکیل میدهد و در خدمت اهداف این انقلاب قرار دارد. برای درک بهتر این موضوع، ابتدا باید تفاوت بین علم و انقلاب، یا به عبارتی تفاوت بین علم و ایدئولوژی را روشن کنیم."
او ادامه داد: "در قرن ۲۱، انقلابی که بر پایههای علمی استوار نباشد، قادر به انجام وظیفه خود نخواهد بود. رهبر عبدالله اوجالان با اشاره به کاهش فاصله بین ایدئولوژی و جامعهشناسی، در واقع تحلیل جدیدی از اتحاد علم و ایدئولوژی ارائه میدهد."
محمد در تشریح این مفهوم افزود: "به طور خلاصه، ایدئولوژی بیانگر ایدهآلی است که میخواهیم به آن دست یابیم، در حالی که جامعهشناسی واقعیت زندگی کنونی ما را توصیف میکند. کاهش فاصله بین این دو مفهوم، معانی متعددی دارد که نیازمند بررسی دقیق است."
این دیدگاه نشان میدهد که ژنئولوژی به دنبال ایجاد پیوندی میان نظریه و عمل، و همچنین بین آرمانهای انقلابی و واقعیتهای اجتماعی است. این رویکرد، ژنئولوژی را به عنوان یک علم کاربردی و در عین حال انقلابی معرفی میکند که هدف آن ایجاد تغییرات اساسی در وضعیت زنان و جامعه است.
"ما نیازمند راهکاری جهانی هستیم که تجربیات زنان را از سراسر دنیا گرد هم آورد"
در آخرین نشست، زاهده ممو، عضو بخش مطالعات خاورمیانه آکادمی ژنئولوژی، درباره "جهانی شدن و گسترش ژنئولوژی در خاورمیانه" سخنرانی کرد. او با اشاره به آموزشها، نشستها و فعالیتهای انجام شده با زنان کشورهای خاورمیانه گفت: "مسئله آزادی زنان و مبارزه برای آن، هم جهانی است، هم محلی و هم تاریخی و حیاتی. میدانیم که نسلکشی علیه زنان در یک کشور، موجودیت و کرامت تمام زنان را تهدید میکند. همچنین، دستاوردهای مبارزه برای آزادی در یک منطقه، الهامبخش مبارزات زنان در سایر نقاط جهان میشود. در برابر نظامی که زندگی زنان، طبیعت و جوامع را در سراسر جهان به خطر میاندازد، ما به راهکاری جهانی نیاز داریم که تجربیات زنان از مناطق مختلف را گرد هم آورد. دانش و فرهنگ زنان خاورمیانه از این نظر اهمیت ویژهای دارد، زیرا هم واقعیتهای انقلاب تاریخی و معاصر زنان و هم رنجهای عمیق ناشی از ظلم را در بر میگیرد. در این راستا، وظیفه و روش ژنئولوژی، تحلیل واقعیت زن به عنوان جوهره جامعه و بررسی تنشهای موجود در نظام حاکم در سطح محلی و جهانی است. بر این اساس، ژنئولوژی میکوشد تا امکانهای دستیابی به راه حلی پایدار و آزادی را برجسته کند."
روایت سفر ۱۴ ساله ژنئولوژی
پس از ارائهها، یک فیلم مستند یک ساعته پخش شد که حوزهها و فعالیتهای ژنئولوژی را به تصویر میکشید. این فیلم که سفر ۱۴ ساله ژنئولوژی را روایت میکرد، فعالیتهای گستردهای را از مناطق مختلف نمایش میداد. از روژاوا تا باکور، از روژهلات تا باشور، مخمور، شنگال، اروپا و آمریکای جنوبی. همچنین مطالعات خاورمیانه و فعالیتهایی مانند ژینوار، رامانا ژین، شیفا ژین، انتشارات ژینگه و کتابهای منتشر شده آن، و مجله ژنئولوژی به نمایش درآمد.
پس از نمایش فیلم، شرکتکنندگان پیشنهادات و ارزیابیهای خود را ارائه دادند و بیانیه پایانی تنظیم شد.
اجرای تئاتر و رقصهای محلی
کنفرانس با اجرای "تئاتر سایه" که روایتگر انقلاب زنان بود، ادامه یافت. این نمایش توسط شرکتکنندگان بینالمللی مستقر در انستیتو آندرآ ولف تهیه و اجرا شده بود. همچنین، گروه فولکلور زنان مجلس ارمنی، رقصهای ملی خود را به نمایش گذاشتند.
این کنفرانس دو روزه که با شور و اشتیاق برگزار شد، با سر دادن شعار "زن، زندگی، آزادی" و تشویق ایستاده و طولانی حاضران به پایان رسید.