يمن - نیروهای امنیتی وابسته به «الحزام الأمني» از ورود افنان البطاطی، وکیل یمنی، به شهر عدن به دلیل عدم همراهی «محرم» جلوگیری کردند. این اقدام با واکنش‌های گسترده‌ای از سوی فعالان حقوق بشر و مقامات حقوقی مواجه شد و به عنوان نقض آشکار حقوق بشر و قوانین ملی و بین‌المللی و «تداوم رسومی که هیچ پایه و اساسی در قانون یمن ندارند» مورد انتقاد قرار گرفت.

وکیل افنان البطاطی، اهل استان حضرموت، گفت که هنگام بازگشت از استان تعز به عدن با یک اتوبوس عمومی، در ایست بازرسی الحدید متوقف شده است. او خاطرنشان کرد که قبل از اینکه به بهانه نداشتن همراه «مرد»، از عبور او جلوگیری شود، تحت بازرسی معمول زنانه قرار گرفته است که هیچ گونه تخلفی را نشان نداده است.

 

واکنش‌ها و دیدگاه‌های حقوقی

افنان البطاطي این اقدام را نقض صریح قانون اساسی یمن دانست و تأکید کرد که طبق ماده ۴۱ قانون اساسی، «آزادی حرکت برای هر شهروند یمنی تضمین شده است و هیچ‌گونه محدودیتی برای سفر زنان بدون محرم وجود ندارد». او همچنین اشاره کرد که این اقدام مغایر با «کنوانسیون رفع تمامی اشکال تبعیض علیه زنان» (CEDAW) است که یمن به آن ملحق شده و برابری حقوقی زنان را تضمین می‌کند.

افنان البطاطي افزود که در هنگام توقف در ایست بازرسی، پس از بازرسی معمولی، از ادامه سفر به دلیل عدم همراهی محرم جلوگیری شد. مسئول ایست بازرسی که خود را معرفی نکرد، از طریق راننده اعلام کرد که «اگر با شرع و قانون آشنا بودی، بدون محرم سفر نمی‌کردی» و از او خواست تا تعهدی شفاهی مبنی بر عدم تکرار سفر بدون محرم امضا کند.

 

وضعیت حقوقی زنان در یمن

این حادثه در شرایطی رخ داد که محدودیت‌های سفر برای زنان در یمن، به‌ویژه در مناطقی که تحت کنترل گروه‌های مسلح مانند حوثی‌ها هستند، افزایش یافته است. گزارش‌های مختلف نشان می‌دهند که در برخی مناطق، زنان برای سفر به سایر مناطق یا خارج از کشور مجبور به همراهی محرم یا ارائه مجوز از ولی امر خود هستند. این اقدامات با انتقادهای گسترده‌ای از سوی سازمان‌های حقوق بشری مواجه شده است و آن را نقض حقوق بشر و آزادی‌های فردی می‌دانند.

ناظران معتقدند که این نوع اقدامات نشان دهنده تغییر خطرناکی در نقش سازمان‌های امنیتی است، از حفاظت از مردم گرفته تا اعمال محدودیت‌های اجتماعی خلاف قانون اساسی، که تهدیدی برای تضعیف اساسی‌ترین حقوق مدنی زنان تحت عنوان «امنیت» یا «آداب و رسوم» است.

اقدام نیروهای امنیتی در جلوگیری از ورود افنان البطاطي به عدن به دلیل عدم همراهی محرم، نه تنها نقض حقوق فردی او بلکه نقض حقوق اساسی زنان در یمن است. این حادثه نشان‌دهنده نیاز فوری به اصلاح قوانین و رویه‌های اجرایی در جهت تضمین حقوق برابر برای تمامی شهروندان، به‌ویژه زنان، در یمن می‌باشد.