استمرار آتش‌سوزی در جنگل‌های هیرکانی گلستان؛ ده‌ها هکتار در آتش سوخت
همزمان با منتشر شدن خبرهایی مبنی بر مهار آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی در استان‌های مازندران و گیلان، جنگل‌های هیرکانی در ۶ شهرستان مینودشت، گالیکش، کلاله، آزادشهر، رامیان و علی‌آبادکتول گلستان در مساحت‌های مختلف گرفتار حریق شده است.
مرکز خبر- امروز چهارشنبه ۵ آذرماه، آتش همچنان در بخش‌هایی از عرصه‌های جنگلی هیرکانی در استان گلستان شعله می‌کشد و وزش باد کار را برای مهار و اطفای آن سخت کرده است.
براساس گفته‌های فعالان محیط‌زیست؛ وضعیت در شهرستان‌های کلاله و گالیکش مطلوب نیست و با وجود وزش باد شدید آتش در حال پیشروی است. در شهرستان گالیکش در محدوده چشمه لال در منطقه بش‌اویلی حریقی که از شب گذشته فعال شده است به دلیل شدت وزش باد، همچنان فعال است.
در جنگل‌های گالیکش در بادیانلی منطقه آق‌قمیش از صبح امروز فعال شده و تلاش‌ها برای مهار این آتش هنوز نتیجه‌ای در برنداشته است.
همچنین در تیموردره فارسیان نیز آتش‌سوزی از صبح امروز آغاز شده و مهار و اطفای آتش انجام شده اما تعدادی نیرو در منطقه برای لکه‌گیری حضور دارند. در شهرستان کلاله نیز عرصه‌های جنگلی گونیلی دچار حریق شده است.
عیسی گل‌بینی‌مفرد، فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهارکرد: ۶ کانون فعال آتش در جنگل‌های هیرکانی استان گلستان شعله‌ور است و از ساعت ۲ بامداد امروز، وزش باد شدید آتش را در شهرستان‌های مینودشت، گالیکش و کلاله به سرعت جابه‌جا کرده است .
جنگل‌های هیرکانی ایران، با قدمت ۴۰ میلیون سال، از با ارزش‌ترین جنگل‌های دنیاست که تیرماه ۱۳۹۸ به عنوان دومین میراث طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
روز گذشته سه‌شنبه ۴ آذرماه نیز، مقامات استان‌های مازندران و گیلان از مهار آتش‌سوزی پس از بیست روز در نقاط مختلف این استان‌ها خبر دادند. جنگ‌های هیرکانی منطقه الیت چالوس بیست روز در آتش سوخت و مقامات جمهوری اسلامی پس از هفت روز از آغاز آتش‌سوزی و انتشار خبرهایی مبنی بر گسترده شدن این آتش‌سوزی‌ها و حضور فعالان محیط زیست و مردم محلی برای اطفای این حریق،عملیات مؤثر اطفا را آغاز کردند.
کانون اصلی حریق در روستای الیت مرزن‌آباد در شهرستان چالوس قرار داشت. منطقه‌ای کوهستانی با شیب تند، دره‌های عمیق و پوشش متراکم جنگل‌های پهن‌برگ هیرکانی. به موازات این منطقه، در روز‌های گذشته ارتفاعات لاتون آستارا در گیلان نیز دچار آتش‌سوزی شد و دست‌کم ۱۵ هکتار از پوشش گیاهی آن از جمله راش و سرخس سوخت.
بی‌توجهی نهاد‌های مرتبط با آتش‌سوزی در روز‌های اول یکی از دیگر ابعاد حریق هیرکانی و گسترده شدن آن بود. سینا اسفندیاری، دهیار الیت، در ویدیویی که بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت، اعلام کرد که نیروهای امدادی پس از ۱۳ روز به ما ملحق شدند. او تصریح کرد که در روز‌های نخست حتی تجهیزات اولیه یا نیروی کافی به منطقه نرسیده بود. پس از انتشار این ویدئوها، خبرهایی مبنی بر بازداشت دهیار الیت منتشر شد.
در مقابل، اما استاندار مازندان ادعا کرده که تیم‌های امدادی بلافاصله وارد عمل شدند.
تفاوت روایت محلی درباره میزان خسارت
در حالی که دهیار از «سوختن بیش از ۴۰ هکتار نقطه‌ای» سخن گفته، استاندار مازندران در تلاش برای کوچک جلوه‌دادن این آتش‌سوزی گفته که «به تعداد انگشتان یک دست» و «حداکثر ۷ یا ۸ هکتار» دچار حریق شده است. این اظهارات انتقاد فعالان محیط‌زیست را برانگیخت که کوچک‌نمایی حادثه را «بی‌اهمیت جلوه دادن یک فاجعه زیست‌محیطی» توصیف کردند.
پیامد‌های زیست‌محیطی و سیاسی آتش‌سوزی
آتش‌سوزی جنگل‌های پهن‌برگ هیرکانی، که بین ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال قدمت دارند، پیامد‌های متعددی برجای می‌گذارد. گونه‌هایی مانند بلوط، راش، سرخس و مجموعه‌ای از پوشش گیاهی بومی در بخش‌هایی از الیت و آستارا سوخته‌اند. خاک منطقه نیز با از دست دادن مواد آلی، در معرض فرسایش قرار گرفته و احتمال رانش زمین افزایش یافته است.
همچنین تکرار آتش‌سوزی‌ها زیستگاه گونه‌های جانوری را نیز تهدید می‌کند؛ از جمله شوکا، خرس قهوه‌ای و پرندگان بومی. دود گسترده در منطقه نیز کیفیت هوا و سلامت مردم روستا‌های اطراف را تحت تأثیر قرار داده است.
اما شاید مهم‌ترین پیامد، هشدار‌هایی است که این آتش درباره تغییرات اقلیمی و ضعف نهاد مدیریت بحران در ایران می‌دهد. اینکه آمادگی‌های لازم فنی و تکنولوژیک و انسانی برای اطفای حریق که برای مهار بحران نیاز است خود دچار بحران است.