فریاد یک فعال سودانی: نسلکشی در سودان را متوقف کنید
امیمه شین، فعال برجستهی سودانی، خواستار همبستگی جهانی برای توقف نسلکشی در کشورش شد و سکوت جامعهی بینالملل را در برابر این فاجعه تأملبرانگیز خواند. او تأکید کرد این جنگ عملاً بدن زنان را به میدان نبرد بدل کرده است.
زهور المشرقی
تونس - امیمه شین، فعال برجستهی سودانی، با تأکید بر نیاز حیاتی کشورش به حمایت مؤثر بینالمللی، منطقهای و آفریقایی، این حمایت را با کاروانهای همبستگی که راهی غزه میشوند، مقایسه کرد. او خواستار همبستگی مشابهی از سوی جامعهی جهانی برای شکستن محاصرهی مردم سودان شد تا دیوار سکوت و هراس فرو ریزد و صدای قربانیان در جهان طنینانداز شود.
این پژوهشگر مسائل جنسیتی توضیح داد که سودان درگیر زنجیرهای از جنگها و نزاعهای طولانی بوده است. به گفتهی او، آخرین حلقه از این درگیریها که از اواسط آوریل ۲۰۲۳ شعلهور شد، نهادهای کشور را ویران کرده و مردم را به کام آوارگی کشانده است.
وی معتقد است که همبستگی جهانی نباید گزینشی باشد، آن هم در شرایطی که جامعهی بینالملل با سکوت خود، عملاً با یاغیگری نیروهای مسلح در سودان همدستی میکند. امیمه شین این نیروهای داخلی را با دشمنی که به خون هموطنان خود تشنه است، یکی میداند و میافزاید که تمرکز رسانهها بر بحران غزه، مردم سودان را در سایهی بیخبری قرار داده و رنج آنان را دوچندان کرده است.
به گفتهی او، وضعیت زنان «فاجعهبار» است؛ خشونت جنسی سازمانیافته، در کنار گرسنگی و آوارگی، به سلاح اصلی طرفهای درگیر برای درهم شکستن ارادهی آزادگان بدل شده است. «این جنایات هولناک، سکوت جهان را نشکسته است. جهانیان در برابر سرکوب زنان سودان کجا ایستادهاند؟ زنانی که میان گرسنگی، آوارگی و فقر تحمیلی، در سکوتی دردناکتر از گلوله، برای بقا میجنگند.»
این فعال حقوق زنان توقف جنایات وصفناپذیر علیه زنان را در گروِ همبستگی جهانیِ فمینیستها و حقوقدانان دانست و خواستار محاکمهی عادلانهی عاملان آن شد تا به عبرتی برای دیگران بدل شوند.
او همچنین بر لزوم همبستگی با خودِ زنان سودان تأکید کرد و هدف از آن را توانمندسازی آنان برای شناخت حقوقشان و شکستن سکوت در برابر خشونتهای روزمره دانست.
امیمه شین در خصوص اهمیت کاروانهای همبستگی گفت: «این پویشها نقشی حیاتی در استقرار صلح دارند، زیرا هم آگاهی عمومی را بالا میبرند و هم دولتها را برای اتخاذ اقدامی قاطع تحت فشار قرار میدهند. این حرکتها همچنین از زنان آسیبدیده حمایت کرده و به اجرای قطعنامهی ۱۳۲۵ شورای امنیت، که ناظر بر حفاظت از زنان در درگیریهای مسلحانه است، کمک میکنند.»
وی افزود: «همبستگی بینالمللی برای اعمال فشار مؤثر بر طرفین درگیری، رسیدگی به بحران انسانی و تضمین امنیت زنان در میدان نبرد، یک ضرورت است.» این فعال مدنی تأکید کرد که زنان با چالشهای عظیمی همچون شیوع وبا که جان هزاران زن و کودک را میگیرد و همچنین خشونت جنسی ویرانگر، دستوپنجه نرم میکنند و در میانهی هرجومرجی که کسی آن را مهار نکرده، راهی برای گریز نمییابند.
او به نبودِ سرپناههایی امن که حافظ کرامت و پاسخگوی نیازهای ویژهی زنان باشد نیز اشاره کرد: «زنان با یک فروپاشی عمیق روبهرو هستند و این وضعیت، واکنشی جدی میطلبد. پذیرفتنی نیست که کشتار و آوارگی ادامه یابد، در حالی که جهان تنها نظارهگر و ساکت است.»
این کنشگر سودانی وضعیت زنان پناهنده در کشورهای همسایه را نیز اسفبار توصیف کرد و گفت آنان در محیطهایی غریب، با بیکاری، کمبود منابع و گرانی سرسامآور دست به گریباناند. وی افزود، هرچند برخی کشورهای میزبان برای تأمین حداقلها تلاش کردهاند، اما واقعیت موجود هیچ نسبتی با کرامت انسانی ندارد.
این زنان پناهنده، امنیت، سرپناه و حقوق بنیادینی چون آموزش و بهداشت را از دست دادهاند و در غیاب برنامههای مؤثر برای توانمندسازی اقتصادی یا ادغام فرزندانشان در نظام آموزشی، از یک زندگی شرافتمندانه محروم ماندهاند. امیمه شین این وضعیت را نقض فاحش حق حیات، سلامت و آموزش خواند و آن را مستلزم مداخلهی فوری سازمان ملل دانست و گفت لازم است این مداخله فقط به کمکهای اولیه محدود نشود، بلکه انسانیت و صدای این زنان را به آنان بازگرداند.
او حذف زنان از فرایندهای صلح را یک رویکرد سیستماتیک و نه تصادفی خواند که ریشه در ساختار مردسالار نهادهای سیاسی و مدنی دارد. وی توضیح داد که این ساختارها، با بازتولید الگوی حذف و محدود کردن نمایندگی به مردان، عملاً صدای زنان را از مراکز تصمیمگیری و میزهای مذاکره به حاشیه راندهاند.
به گفتهی این فعال فمینیست، چالش موجود با توجه به بارِ مسئولیتهای چندگانهی زنان در خانه و اجتماع، پیچیدهتر نیز میشود و حضور تماموقت آنان در مذاکرات را دشوار میسازد. بنابراین، او از نهادهای ویژهی زنان خواست تا با طراحی سازوکارهای حمایتی، موانع این حضور را برطرف سازند، زیرا «هیچ صلحی بدون مشارکت عادلانه و فراگیر زنان، پایدار نخواهد بود.»
امیمه شین برای افزایش مشارکت زنان، دو راهکار اصلی را برشمرد: نخست، حمایت از تشکلهای زنانه و توانمندسازی آنان برای رسیدن به مناصب کلیدی و دوم، تقویت همبستگی در میان خودِ زنان و ایجاد شبکههایی که بتوانند دیوار سکوت و هراسِ چنددههای را فرو بریزند. وی این نبرد را دوجانبه خواند و گفت: «این مبارزه تنها علیه نظامهای سرکوبگر نیست، بلکه مقاومتی است در برابر فرهنگ ریشهدارِ حذف و انزوا در دلِ جوامع.»
در بُعد اقتصادی نیز، او زنان را قربانیان اصلی بحران خواند که بسیاریشان منابع درآمد خود را از دست دادهاند و افزود: «این واقعیت ایجاب میکند که جایگزینهای اقتصادی پایداری برای زنان، بهخصوص برای آوارگان، ایجاد کنیم.» این پژوهشگر اجرای برنامههای جامع مهارتآموزی را برای گشودن افقهای شغلی تازه و تقویت تابآوری و استقلال اقتصادی زنان، ضروری دانست.
و سرانجام، امیمه شین با یادآوری تشدید درگیریها و گسترش جنایات، سخنانش را با این تأکید به پایان برد که حمایت بیقیدوشرط از زنان سودان در نبردشان برای بقا، یک وظیفهی فوری است.