یسری احمد

رقە- مدیر پروژه‌های کشاورزی در کمیته اقتصادی تأکید کرد که نظام تعاونی در پروژه‌های کشاورزی، فرصت‌های شغلی متعددی برای زنان و خانواده‌هایشان ایجاد کرده است. این نظام همچنین مفهوم زندگی مشارکتی میان جنسیت‌ها را در راستای دستیابی به جامعه‌ای عادلانه و برابر تقویت نموده است.

پروژه ملت دموکراتیک، برخلاف سایر نظام‌ها، جایگاه ویژه‌ای به زنان داده است. هدف این پروژه تشویق زنان به خوداتکایی برای دستیابی به استقلال، حفاظت از حقوق خود، و مقابله با بهره‌کشی است. این امر زنان را قادر می‌سازد تا با تمام اشکال خشونت، تبعیض و بردگی در سایه قدرت مردسالارانه مقابله کنند، با توجه به اینکه آنها مسئول تأمین نیازهای خود هستند.

چندین سازمان زنان این مسئولیت را بر عهده گرفته‌اند، از جمله کمیته اقتصادی در شورای مجمع زنان زنوبیا در منطقه رقه واقع در شمال و شرق سوریه. این کمیته از سال ٢٠٢٠، پروژه‌های متنوعی را راه‌اندازی کرده است، شامل پرورش دام، نانوایی‌ها و فعالیت‌های کشاورزی در هر دو فصل، که در حال حاضر ٨٠% از نیروی کار آن را زنان تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، در سال جاری، پروژه کشت سبزیجات و برگ انگور نیز آغاز شده است. مساحت زمین‌های کشاورزی اختصاص یافته به این پروژه حدود چهارده دونم است که بر اساس نظام تعاونی، چهار خانواده در آن مشغول به فعالیت هستند.

در خصوص هدف از راه‌اندازی پروژه‌های کشاورزی، وثاق اسماعیل، مدیر کمیته اقتصادی زنان چنین توضیح داد: «هدف ما حمایت معنوی و مادی از زنان است. این امر از طریق تشویق و ترغیب آنها به خوداتکایی و مشارکت در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد تا نقش و سهم آنان در توسعه و پیشرفت اقتصاد جامعه تقویت شود.»

وی درباره دلیل انتخاب پروژه بخش کشاورزی اظهار داشت: «با توجه به اینکه شهر رقه از زمین‌های کشاورزی غنی و خاک حاصلخیز مناسب برای کشت انواع سبزیجات و میوه‌ها برخوردار است، ما پروژه کشت برگ انگور را پیشنهاد دادیم. مساحت زمین اختصاص یافته به این پروژه به چهارده دونم رسیده است. علاوه بر این، مساحت‌های وسیعی به کشت سبزیجات در هر دو فصل تابستان و زمستان اختصاص یافته که بر اساس نظام تعاونی میان چهار خانواده تقسیم شده است. این پروژه‌ها در ایجاد فرصت‌های شغلی برای شصت کارگر زن نقش داشته‌اند.»

درباره اهمیت پیروی از نظام تعاونی، او اظهار داشت: «این نظام در تقویت مفهوم زندگی مشارکتی میان جنسیت‌ها از طریق ترویج همبستگی و همکاری در کار نقش داشته است. همچنین، زنان توانسته‌اند از این طریق به استقلال فردی و اقتصادی دست یابند و توانمندتر شوند. آنها اکنون قادرند تمام اشکال استثمار، بردگی و سلطه‌گری ناشی از ذهنیت مردسالارانه را رد کرده و با آن مبارزه کنند، زیرا این خود زنان هستند که نیازهای زنان را تأمین می‌کنند.»

خاتون حسن، سرپرست پروژه کشت برگ انگور، درباره دلیل پیوستن به کار در پروژه‌های کمیته اقتصادی زنان از زمان راه‌اندازی آن چنین بیان کرد: «پس از آگاهی از راه‌اندازی چندین پروژه کشاورزی ویژه زنان توسط کمیته اقتصادی زنان در منطقه، که یکی از آنها کشت برگ انگور بود، من به همراه همسرم تصمیم گرفتیم به این پروژه بپیوندیم تا بتوانیم در تأمین درآمد مالی‌مان به یکدیگر کمک کنیم.»

درباره نقش پروژه‌های کشاورزی راه‌اندازی شده توسط کمیته اقتصادی زنان در ایجاد فرصت‌های شغلی برای بسیاری از زنان، او تأکید کرد: «پروژه‌های کشاورزی در منطقه در تشویق و ترغیب زنان به خوداتکایی و تقویت نقششان در بازار کار مؤثر بوده‌اند. فرصت‌های شغلی برای بسیاری از زنان در نزدیکی محل سکونتشان فراهم شده است. این امر موجب صرفه‌جویی در هزینه‌های رفت و آمد و حذف نیاز به طی مسافت‌های طولانی برای رسیدن به شهر و یافتن شغل در آنجا شده است. علاوه بر این، دستمزدها و درآمد حاصل از این کار مناسب است.»

درباره ماهیت کارش چنین توضیح داد: «من همراه با همسر و دخترانم از ساعت شش صبح تا ظهر در زمین کار می‌کنیم، سپس در ساعات عصر تا غروب آفتاب،کار را خاتمە دادە و بە منزل بازمی‌گردیم. نقش من به عنوان سرپرست پروژه، تقسیم وظایف میان کارگران و نظارت بر فعالیت آنهاست. همسرم در نقش کشاورز و نگهبان زمین فعالیت می‌کند.

من و خانواده‌ام تمام مراحل کشاورزی را مدیریت می‌کنیم؛ از شخم زدن، کاشت بذر، آبیاری، وجین علف‌های هرز، سم‌پاشی و کوددهی برای مقابله با آفات و جلوگیری از فرسایش خاک، تا زمانی که برگ‌ها می‌رسند و آماده برداشت می‌شوند. پس از آن، محصول را برداشت کرده، در جعبه‌ها بسته‌بندی می‌کنیم و برای فروش به بازارها عرضه می‌نماییم. این پروژه‌ها به تقویت و حمایت از بازار تولید داخلی و صادرات به کشورهای همسایه کمک می‌کنند، و به جای واردات از آنها، به بهبود وضعیت اقتصادی منطقه یاری می‌رسانند.»

خاتون حسن با وجود خستگی، سختی و تلاش فراوان، به کارش افتخار می‌کند. او از پیوستن به این پروژه‌ها که به تأمین درآمد شخصی‌اش کمک کرده‌اند، احساس شادمانی بسیاری دارد و علی‌رغم بیماری‌اش، با تمام مشکلات مقابله می‌کند. وی اظهار داشت: «کار برای زنان اهمیت زیادی دارد زیرا به آنها امکان می‌دهد به استقلال فردی و اقتصادی دست یابند، بدون آنکه به همسر یا خانواده‌شان وابسته باشند یا از آنها درخواست کمک کنند. این امر موجب تقویت اعتماد به نفس و نقش آنها می‌شود و در نتیجه قادر خواهند بود تأثیر خود را در جامعه‌شان بگذارند.»

 او آرزو کرد که این پروژه‌ها در منطقه تداوم یابند: «لازم است با راه‌اندازی پروژه‌های بیشتر برای جذب تعداد بیشتری از نیروی کار و حمایت از آنها گسترش یابند، و فرصت‌های شغلی برای زنان سرپرست خانوار فراهم کنند. این پروژه‌ها در منطقه از اهمیت بسزایی برخوردارند و نقش مهمی در تقویت بخش کشاورزی و پیشرفت تولید محلی منطقه ایفا می‌کنند.»

مریم ابراهیم، ٣٧ ساله، در این خصوص اظهار داشت: «من به همراه همسرم در تأمین درآمد خانواده و برآورده ساختن نیازهای فرزندانمان مشارکت دارم. فعالیت در زمین‌های کشاورزی، همانند سایر مشاغل، از دشواری‌های خاص خود برخوردار است. علی‌رغم ماهیت پرزحمت و خستگی‌آور این شغل و قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب، این وضعیت را به درخواست کمک مالی از دیگران ترجیح می‌دهم.»

درباره ماهیت فعالیتش در برداشت سبزیجات، او چنین توضیح داد: «وظیفه من شامل پاکسازی زمین از علف‌های هرز و خارهایی است که مانع رشد و به ثمر رسیدن سبزیجات می‌شوند. همچنین، اطراف محصولات را برای تسهیل آبیاری حفر می‌کنم. علاوه بر این، هنگامی که سبزیجات به مرحله برداشت می‌رسند، مسئولیت جمع‌آوری آنها را بر عهده دارم. انواع مختلفی از سبزیجات تابستانی از جمله بادمجان، کدو، فلفل، سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی را برداشت می‌کنم. پس از برداشت، محصولات را در جعبه‌های مخصوص قرار می‌دهم تا بعداً توسط کامیون جهت عرضه به بازار منتقل شوند.»

وی اشاره کرد که ایده پروژه کشت سبزیجات در منطقه از اهمیت و سودمندی قابل توجهی برخوردار است: «کشت سبزیجات در این منطقه به تقویت و حمایت از تولید محلی کمک می‌کند و خودکفایی را برای آن به ارمغان می‌آورد. این امر همچنین موجب کاهش هزینه‌ها و بار واردات از مناطق همجوار می‌شود. علاوه بر این، به دلیل حاصلخیزی خاک منطقه، تولید محلی سبزیجات از کیفیت مطلوبی برخوردار است. این در حالی است که محصولات وارداتی از مناطق همجوار، به دلیل هزینه‌های حمل و نقل و صادرات، قیمت‌های بالاتری دارند.»