ژوان کرمی

شاباد - اینجا بزرگترین شهرستان استان کرماشان و پر جمعیت‌ترین شهر ایل کورد کلهر است. اسم رسمی آن پس از انقلاب ۵۷ به اسلام‌آباد غرب تغییر یافت اما مردم آن همچنان به آن شاباد می‌گویند. البته وجه تسمیه آن بر خلاف تصور تصمیم‌گیران جمهوری اسلامی و این تغییر نام مکان‌ها و شهرها چیزی غیر پروژەی آسیمیلاسیون و ژینوساید فرهنگی نیست.

در شاباد سعی نمودیم با زنان شاغل در بازار و صاحب کسب و کار مستقل خود صحبت کنیم و دربارەی مسائلی همچون اشتغال زنان، موانع بر سر راهشان، وضعیت بازار و غیره از آنان پرسش کنیم. به همین منظور به دو مجتمع تجاری «چهارسو» و «باران» رفته و با «سودابه جعفری، سپیده کریمی و شهناز ملکی‌راد» به گفت‌وگو نشستیم تا واقعیت‌های اجتماعی و اقتصادی را از زبان خود ایشان بشنویم.

 

«یک زن باید خیلی قوی باشد که بتواند در این جامعه به صورت سالم کار کند»

سپیده کریمی از تجربەی آغاز به کار در بازار می‌گوید: از سال ۱۳۹۶ شروع به کار کردەام، از آغاز کارم که وارد بازار شدم سعی کردم لباس و چیزهایی که مربوط به زنان می‌شود را فراهم کنم که هم زنان راحت‌تر خرید کنند و هم خودم به درآمدی که می‌خواهم برسم. اگر از لحاظ فرهنگی بخواهم نظرم را بگویم یک زن باید خیلی قوی و محکم باشد که بتواند در این جامعه به صورت سالم کار کند.

وی همچنین به وضعیت بازار و مشکلاتی که کسب و کارهای خرد به ویژه زنان با آن روبرو هستند اشاره کرد: دربارەی اجارەی مغازەها که متٲسفانه از قیمت ۳.۶ میلیون تومان پارسال به ۷.۷۵۰ میلیون تومان در سال جاری رسیده، نمی‌گویم که درآمد مغازه کفاف آن را نمی‌دهد، اما هم قیمت جنس بالا رفته و از طرف دیگر در مغازەی من آنقدر تنوع باید زیاد باشد که مشتری هر چیزی که لازم داشته باشد را بتواند که از پس هزینەها و قسط‌ها بربیاید و مقداری هم برای خودش باقی بماند.

 

«زنان هم باید در اجتماع حضور داشتە باشند»

دیگر گفت‌وگوی ما با شهناز ملکی‌راد بود که در سال جاری اقدام به راەاندازی فروشگاه خود نموده است. وی پس به ضرورت حضور زنان در اجتماع اشاره کرده و می‌گوید: سه چهار ماهی هست که مغازه باز کردەام، به خاطر اینکه کمی اعصابم آرام باشد.  هرچند که فروش و درآمدمان هم پایین است. ولی باز هم کاری می‌کنیم، بە نظر من زنان هم باید کمی زندگی کنند و در اجتماع  حضور داشتە باشند.

شهناز ملکی‌راد در پاسخ به اینکه آیا تفاوتی میان توانایی زن و مرد برای حضور در بازار می‌بینید گفت: میان آدم‌ها تفاوتی وجود ندارد، غیرت به زن و مرد نیست، هر زنی بخواهد هر کاری را انجام دهد، می‌تواند و انجام خواهد داد.

 

«هر انسانی می‌تواند توانایی را بە مرحلە شکوفایی برساند»

آخرین گفت‌وگوی ما با سودابه جعفری اهل گیلانغرب استان کرماشان بود کە کسب و کارش در شهر شاباد است، وی به شرح آغاز به کار و مشکلات و مخالفت‌هایی که سر راهش قرار داشته است پرداخت: از آبانماه سال ۱۳۹۶ شروع به کار کردیم. متٲسفانه ۲۱ آبانماه زلزله آمد و ما با آن شرایط کارمان را ادامه دادیم. با وجود مخالفت‌های خانواده، اطرافیان و حتی خویشاوندان که می‌گفتند که یک دختر چرا باید کار بکند؟ این کار را آغاز کردم. من از کودکی خیلی علاقه داشتم که روی پاهای خودم بایستم و حتی به دیگران هم کمک کنم.

وی در ادامه به وضعیت بد بازار و افزایش اجاره، قیمت اجناس و قدرت خرید پایین مردم اشاره کرد و گفت: اوایل کارمان وضعیت خوب بود، اما بعد از آن تاکنون، هر سال نسبت به سال قبل هم اجاره مغازەها بالاتر رفت و هم اجناس گرانتر شدند. مثلا الان جنسی که ما به مشتری می‌دهیم، مشتری می‌گوید گران است و ما هم می‌گوییم حرف شما درست است، گران است اما ما مقصر نیستیم. شاید دید مردم این باشد که ما هستیم که جنس را گران می‌فروشیم، اما اجناس در واقع از تهران گران می‌آید. با وجود اینکه اجارەی مغازەی ما که یک مغازەی ده متری است، هشت میلیون تومان است بعضی اوقات حتی از آماده کردن اجارەی مغازە عاجزیم.

سودابه جعفری با وجود تٲهل، مغازەدار و معلم نیز هست و جالب اینکه خانواده و اطرافیانش نه تنها وی را حمایت نکردەاند بلکه با ادامه تحصیل و همچنین راەاندازی کسب و کارش مخالفت کردەاند، اما وی بر تصمیم خود اصرار ورزیده و اهداف خود را به واقعیت تبدیل نموده است، وی می‌گوید: من در کنار شغل مغازەداری، سال ۱۳٨۶ با مخالفت‌های خانواده که می‌گفتند دختر باید خانە بماند و درس نخواند، به دانشگاه ایلام راه یافتم. و  بعد اینکه مدرک لیسانسم را گرفتم چندین بار در آزمون استخدامی شرکت کردم و الان معلم هستم. شش هفت سال است که به دو شغل معلمی و مغازەداری مشغول هستم و امسال هم متٲهل شده و کارهای منزل را هم انجام می‌دهم. به نظر من انسان اگر پشتکار داشته باشد و به خدا توکل کند، برای هر گونه کاری هیچ‌وقت دیر نیست. درست است که مشکلات وجود دارد اما باید امید داشتە باشید، پشتکار داشتە باشید و هیچکس نباید هرگز به خودش بگوید که من نمی‌توانم. هر انسانی توانایی خاصی در وجودش هست و این توانایی را باید به مرحلەی شکوفایی برساند. یعنی باید خودش زندگی‌اش را بچرخاند چون با وجود گرانی‌های موجود یک نفر نمی‌تواند هزینەی دو سه نفر را تقبل کند و بتواند مخارج زندگی را تٲمین کند.

 

«از لحاظ توانایی هیچ تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد»

وی با اشارە بە اینکە زنان در برخی جنبەها به خصوص در بازار می‌توانند بهتر از مردان عمل کنند، گفت: درمورد توانایی مردان نسبت به زنان در زمینەی بازار کسب و کار به نظر من هیچ تفاوتی وجود ندارد. یک زن حتی می‌تواند بیشتر از یک مرد توانایی داشته باشد، چه از لحاظ سلیقه برای خرید جنس، چه از لحاظ مدیریت بر کار و سلیقەی طراحی دکوراسیون و همچنین جذب مشتری".

در پایان سودابه جعفری به توضیح دربارەی تٲثیرات کورونا، تورم، اجارەی بالای مغازەها، گرانی اجناس و فروش کم بر بازار پرداخت و گفت: در سال ۱۳۹٨ که بیماری کورونا همەگیر شد، یکی دو سال درگیر این بیماری بودیم، وضعیت بازار افتضاح شد، یعنی حتی نتوانستیم اجارەی مغازه را پرداخت کنیم. الانم که سال ۱۴۰۲ است هر سال اجارەها را بالاتر می‌برند. ما هم نمی‌دانیم به چە کسی شکایت کنیم. به مالک پاساژ که می‌گوییم، می‌گوید هیچ ربطی به من ندارد بلکه دولت و مدیریت کشور مقصر است که تورم و گرانی ایجاد می‌کند. یعنی هر روز هر جنس و کالایی گرانتر می‌شود. حتی نان بعد از دو سال قیمت آن سه برابر شده است. هر کالایی را در نظر بگیریم همین وضعیت را دارد.