رانیا عبداللە

یمن- جنگ یمن بیش از ٨ سال است ادامە دارد و زخم‌های عمیقی بر جای گذاشته است کە با گذشت سال‌ها التیام نمی‌یابد. زنان نان‌آور خود را از دست دادە، مورد آزار و آوارگی قرار گرفتند و شرایط سخت ناشی از جنگ را تحمل کردند، همچنین زندگی کودکان و آرزوهایشان پایمال شدە است.

انیسه محمد، مادر کودک یونس الصبری که در سال ٢٠١۶ بر اثر اصابت ترکش موشک مجروح شد گفت: او در حفظ جان فرزندانش در طی جنگ کوتاهی نکرده است، اما از جنگ راه گریزی نیست. وی در ادامە می‌گوید: فرزندم هنگام برداشتن آب از یکی از آب انبارهای منطقه دست و پای خود را از دست داد، پسرم با همسر خاله‌اش آب می‌آورد ناگهان صدای انفجار مهیبی را در نزدیکی تانک‌ها شنیدیم با عجله خود را به محل رساندیم فاجعه بزرگ بود، پسرم را بدون دست و پا و همسر خواهرم مرمی را یافتم، آنها را مداوا کردیم همسر خواهرم بلافاصله فوت کرد و پسرم دست، پا و چشم چپش را از دست داد.

با وجود شرایط سختی که انیسە محمد می‌گذراند نه معلولیت را پذیرفت و نه در مقابل معلولیت فرزندش منفعل ماند بلکە اصرار داشت که وی را از وضعیت روحی و روانی پس از مجروحیت خارج کند و او را بە ادامە تحصیل تشویق کرد. انیسە محمد می‌گوید: مصدومیت پسرم شوک بزرگی برای من بود، اما این سرنوشت ما بود، سعی می‌کنم جبران کنم و او را تشویق به ادامه تحصیل کردم و با او به عربستان و مصر سفر کردم برای اینکه بتواند پروتز بگیرد یا بینایی خود را به دست آورد، درمان شود و من او را به کار با ماشین حساب تشویق کردم.

 

یافتن درمان

انیسە محمد با اشارە بە ایکنە زمان زیادی را صرف یافتن درمانی برای پسرش کرد تا بتواند با پروتزهای متناسب با وضعیتش راه برود، اما تمام تلاش‌های او و جست‌وجوی درمان مناسب برای پسرش بی‌نتیجه ماند، گفت:  برای پسرم پروتز تهیه کردند اما درمان نشد و آموزش و توانبخشی او را کامل نکردند، چون در مرکزی در عربستان سعودی بودیم که بیش از ٣٠٠ مجروح داشت و هیچ کدام از آنها وقت خود را برای درمان بە ما ندادند. در سال گذشته دو عمل روی چشم او انجام دادند اما مشخص شد که او دچار آتروفی اعصاب چشم شده و درمان بی فایده است.

 

آمار کشتە شدگان ومعلولین جنگ در یمن

بر اساس گزارش صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف)، از سال ٢٠١۵ و زمان تشدید درگیری‌ها در یمن، بیش از ١١ هزار کودک کشته و معلول شده‌اند که معادل چهار کودک در روز است.

همچنین دستکم ٧۴ کودک در میان ١۶۴ نفری هستند که بین ژوئیه تا سپتامبر ٢٠٢٢ بر اثر مین‌ها و مهمات باقی ماندە از جنگ و درگیری کشته یا زخمی شدەاند.

بر اساس گزارش یونیسف،  ٢.٢ میلیون کودک از جمله حدود ۵۴٠ هزار کودک زیر پنج سال در یمن از سوء تغذیه حاد شدید رنج می‌برند.

به گفته انیسە محمد، یونس الصبری آرزو دارد برای بازی با همسالانش بیرون برود اما این کار دشواری است، زیرا کودکان هم سن و سال او در کنار او نمی‌مانند آنها سرگرم بازی، دویدن و ورزش هستند، اما جاەطلبی یونس باعث شد بر مقداری از غم و اندوه و ناامیدی غلبه کند و به دستاوردهای عملی ادامه دهد، او آرزوی خانه، کار و زندگی جدیدی را دارد که بە این شکل نباشد.

انیسە محمد نمی‌خواهد حادثه فرزندش برای هیچ کودکی تکرار شود، به همین دلیل از سازمان‌های بشردوستانه و حقوق بشری می‌خواهد که به وضعیت کنونی کشور نگاه کرده و برای حل آن تلاش کنند، زیرا بیشترین گروه‌هایی که آسیب دیده‌اند زنان و کودکان هستند.

 

قربانیان و سوء استفاده‌ها

به گفته قاضی اشراق المقطری، یکی از اعضای کمیته ملی تحقیق، وضعیت حقوق بشر در یمن به دلیل عدم رعایت میثاق‌های بین‌المللی که این کشور تصویب کرده است، به ویژه در دوران جنگ چندین دهه حقوق بشر نقض شدە است. سرعت نقض حقوق بشر در یمن به طور کلی در طول دوران جنگ افزایش یافت که این تلخ‌ترین واقعیت بود و متأسفانه میزان عدم حمایت را به ویژه برای اقشار آسیب‌پذیر نشان داد و این موضوع به ویژه در دوران جنگ و یا در پرتو سایر موارد نقض حقوق شهروندی، آزادی تردد، حیثیت، برابری و حقوق مختلف اقتصادی و اجتماعی قربانیان بسیاری بە همراە داشتە است.

وی افزود: اعداد و ارقام سرسام‌آور که از طریق کمیته و سازمان‌های جامعه مدنی جمع آوری کردیم، توصیف واقعی جنگ در یمن و بخش‌هایی است که در معرض تخریب، آسیب‌پذیری و محرومیت از حقوق قرار گرفته‌اند و از طریق مستندسازی و بررسی موارد نقض حقوق بشر، کشتار و زخمی شدن غیرنظامیان مشاهده شد.

اگرچه زنان به دلیل غیرنظامی بودن تحت حمایت عمومی قرار می‌گیرند، اما علاوه بر محافظت ویژه به عنوان زنانی که در جنگ شرکت نکرده‌اند و طرف درگیر نیستند، بیش از ٩٧۵ مجروح مستند و بررسی شده است، علاوه بر این ۵٨٣ زن یمنی در استان‌هایی که جنگ در آن رخ داده است کشتە شدەاند کە استان تعز در صدر این آمار قرار دارد و پس از آن سایر استان‌ها از جملە: مأرب، البیضاء، لحج عدن، الضالع، شبوه.  بیش از ٢١٠ زن بر اثر مین‌گذاری در مناطق اطراف خود در مکان‌های جمع‌آوری هیزم، آبی و منابعی که زنان به آنها دسترسی دارند کشتە و زخمی شدەاند،  زیرا این مناطق مین گذاری شدە و در نتیجه آنها و خانواده‌هایشان از مراقبت و حقوق محروم شدەاند.

بیش از ٩١ زن در استان‌های مختلف بازداشت و ناپدید شدند و صنعا پایتخت یمن در صدر قرار دارد و پس از آن الحدیده، وحجه، المحویت و ذمار شاهد بازداشت‌های اجباری بودە است چون تحت کنترل حوثی‌ها می‌باشند.