نزیهه بوسعید

تونس - آزار و اذیت زنان کشاورز هر سال شکل‌های تازه‌تری به خود می‌گیرد. به تازگی ۲۵ زن کشاورز در شهرهای قصرین و کاف قربانی حوادث خطرناک شده‌اند. طی سال ۲۰۲۴، در ۱۴ مورد تصادف کامیون‌های حمل و نقل کشاورزی، ۸ کارگر زن، از جمله یک نوجوان، جان باخته‌اند و ۱۴۷ نفر زخمی شده‌اند.

آمارها نشان می‌دهد زنان کشاورز با انواع گوناگون آزار روبرو هستند: ۸۷ درصد در مسیر رفت و آمد به محل کار، ۶۴ درصد خشونت کلامی، ۱۰ درصد تعرض جنسی و ۵ درصد خشونت فیزیکی را تجربه می‌کنند.

ناپایداری شغلی در بخش کشاورزی و ضعف عملکرد دولت در سه حوزه کلیدی شامل سازماندهی، ساختاردهی و نظارت، مشکلات این زنان را دوچندان کرده است. از سوی دیگر، نگرش مردسالارانه حاکم بر جامعه و باورهای جمعی تبعیض‌آمیز، باعث شده آزار و بهره‌کشی از زنان کشاورز به امری عادی تبدیل شود.

منیره بن صالح، هماهنگ‌کننده کارگران کشاورزی در جبنیانه، اظهار می‌کند: «زنان کشاورز با همه شکل‌های آزار روبرو هستند. علی‌رغم وجود قوانین حمایتی و تلاش برای کاهش خشونت، متأسفانه روز به روز شاهد افزایش آن هستیم.» به گفته او، واسطه‌ها انواع فشارهای اقتصادی، روانی، کلامی و فیزیکی را علیه این زنان اعمال می‌کنند و آنها را وادار به سکوت و پنهان‌کاری می‌کنند.

این فعال کارگری تاکید می‌کند دولت باید مسئولیت حل این مشکل را بر عهده بگیرد و با وضع قوانین مناسب، کارفرمایان را به پایان دادن به آزارهای روزانه علیه زنان کارگر وادار کند. او می‌افزاید: «زنان روستایی با فشارهای چندگانه روبرو هستند؛ از ستم کارفرما گرفته تا خشونت خانگی و فشارهای روانی.» با این حال، زنان روستایی امروز نسبت به گذشته آگاه‌تر شده‌اند و می‌توانند با پیوستن به اتحادیه‌ها از حقوق خود دفاع کنند.

 

 

یمینه السنوسی، از کارگران و اعضای اتحادیه کشاورزی، روایت می‌کند: «سال‌هاست در این بخش کار می‌کنم. ما روزانه زحمت میکشیم اما دستمزدمان ناچیز است و همان را هم کامل نمی‌گیریم. واسطه‌ها همیشه بخشی از حقوق ما را به بهانه پرداخت در نوبت بعد نگه می‌دارند. از طرفی، کشاورز هم هیچ‌وقت از کار ما رضایت ندارد.» او در ادامه تصریح می‌کند: «واسطه‌ها برای جلوگیری از تأثیر ما بر دیگر کارگران، از استخدام اعضای اتحادیه خودداری می‌کنند. وقتی به حمل ۴۰ کارگر با یک کامیون یا اعمال خشونت علیه کارگران اعتراض می‌کنیم، نگرانی و نارضایتی آنها از حضور ما بیشتر می‌شود.»

این عضو اتحادیه درباره فعالیت‌های صنفی می‌افزاید: «در جلسات متعددی شرکت کرده‌ایم و طرح ایجاد صندوق تأمین اجتماعی برای کارگران کشاورزی در حال پیگیری است. همچنان منتظریم مشکل حمل و نقل و دستمزدها که در کنترل واسطه‌هاست و نه کشاورزان، حل شود.» او از دولت می‌خواهد به خشونت‌ها پایان دهد و از کارگران سراسر کشور نیز دعوت می‌کند عضو تشکل‌های کارگری شوند.

 

 

نزیهه دبابی، کارگر کشاورزی و عضو اتحادیه از آزار جنسی واسطه‌ها، به‌ویژه نسبت به کارگران جوان پرده برمی‌دارد. او خواستار پایان این تعرض‌ها، افزایش حداقل دستمزد، اجرای قانون و مجازات کسانی است که میان کارگران زن و مرد تبعیض قائل می‌شوند.

با این همه، تا زمانی که آگاهی کارگران، کشاورزان و کارفرمایان نسبت به حقوق یکدیگر افزایش نیابد، این اقدامات به نتیجه نخواهد رسید؛ هرچند جامعه مدنی در تلاش است راه‌حل‌هایی برای کاهش مشکلات این زنان بیابد.