سوزان ابوسعید

بیروت - وکلای دادگستری و متخصصان زنان و زایمان در لبنان، افزایش چشمگیر موارد سقط جنین غیرقانونی در این کشور را تأیید کرده و از عواقب آن برای سلامت زنان هشدار داده‌اند. آنها بر ضرورت اصلاح فوری قوانین مربوط به سقط جنین و اعطای حق تصمیمگیری به زنان درباره بدن خود تأکید کرده‌اند.

سقط جنین غیرایمن و مخفیانه، جان زنان را به خطر می‌اندازد و آنها را در معرض مجازات‌های قانونی قرار می‌دهد، زیرا این عمل در لبنان غیرقانونی است. همچنین احتمال سوءاستفاده مالی نیز وجود دارد.

وکیل دادگستری سوزان اسماعیل در این باره می‌گوید موضوع سقط جنین و پیگرد قانونی آن، یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی در لبنان به شمار می‌رود، زیرا این کشور ترکیبی از انواع مذاهب و ادیان است و دیدگاه‌ها در این زمینه متفاوت است.

سوزان اسماعیل توضیح داد که سقط جنین غیرقانونی معمولاً با کمک افرادی همچون پزشک یا ماما انجام می‌شود یا اینکه خود زن آن را انجام می‌دهد.  او اشاره کرد که بر اساس مواد ۵۳۹ تا ۵۴۶ قانون مجازات لبنان، سقط جنین جرم محسوب شده و زن بارداری که آن را انجام دهد به حبس از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم می‌شود. همچنین هر کسی که زن را در انجام سقط جنین یاری کند، حتی با رضایت او، به حبس تا پنج سال محکوم خواهد شد. فروشندگان، ترویج کنندگان یا تسهیل کنندگان ابزار سقط جنین نیز مشمول مجازات هستند. اگر مرتکب پزشک، جراح، داروساز یا کارمند آنها باشد، مجازات شدیدتر خواهد بود. سوزان اسماعیل تأکید کرد که قانون بین سقط جنین اجباری و سقط جنین با رضایت زن تفاوت قائل شده است. در صورت رضایت زن، جنحه تلقی و مجازات آن تا ٣ سال حبس و جریمه است. اما اگر اجباری باشد، جنایت محسوب و مجازات آن بیش از ۵ سال حبس خواهد بود.

همانطور که سوزان اسماعیل توضیح داد، قانون لبنان تنها در دو مورد استثنایی اجازه سقط جنین میدهد: در صورتی کە ادامه بارداری جان مادر را به خطر بیندازد . و دوم در صورت مرده‌زایی جنین.

در هر دو مورد، باید گزارش پزشکی مبنی بر خطرناک بودن ادامه بارداری ارائه شود.  اما سوزان اسماعیل می‌پرسد آیا این محدودیت‌ها کافی است؟ این یک مشکل بزرگ به شمار می‌رود. انجمن‌های فمینیستی و حقوق بشر خواهان گسترش استثناها و اعطای حق سقط جنین به زنان در موارد بیشتری هستند.

سوزان اسماعیل درباره مشکلات ناشی از محدودیت‌های قانونی می‌گوید: برخی بارداری‌ها ناشی از تجاوز اقوام نزدیک است که در جوامع محافظه‌کار برای مادر باردار ننگ‌آور بوده و ممکن است منجر به قتل یا خودکشی زن شود. همچنین بارداری‌های ناشی از تجاوز جنسی، صدمات روحی و جسمی شدیدی به زن وارد می‌کند. در این شرایط چگونه انتظار داریم این زن با این کودک رفتار مناسبی داشته باشد؟

او بر لزوم گسترش استثنائات قانونی تأکید کرده و می‌افزاید: دختران ۱۲ تا ۱۶ ساله‌ای هستند که قربانی تجاوز شده و باردار می‌شوند، در حالی که نه از نظر جسمی و نه روحی و نه اخلاقی آمادگی مادر شدن ندارند.

او خواستار اصلاح فوری قانون مجازات لبنان شد که با پیشرفت‌های علمی و مشکلات امروز جامعه همگام نیست و یادآور شد کە متأسفانه هیچ پیشنویس یا پیشنهادی برای اصلاح این قانون وجود ندارد.

سوزان اسماعیل معتقد است وجود ناهنجاری‌های جنینی که طی آزمایش‌های پزشکی تشخیص داده می‌شود، بر زندگی کودک پس از تولد و خانواده‌اش تأثیرگذار خواهد بود. از این رو، باید این مورد نیز به عنوان یک استثناء در قانون گنجانده شود.

وی خاطرنشان کرد که بر اساس مطالعات اخیر، تعداد موارد سقط جنین غیرقانونی در لبنان افزایش یافته است. از جملە علل آن میتوان به افزایش قیمت وسایل پیشگیری از بارداری اشارە کرد.

وی تأکید کرد که افزایش سقط جنین غیرقانونی منجر به افزایش مرگ و میر زنان شده است و علت اصلی را سقط جنین غیرایمن در مطب‌ها و درمانگاه‌های غیرمجاز دانست که فاقد شرایط بهداشتی و استریل لازم هستند و اصول صحیح پزشکی را رعایت نمی‌کنند. حتی اگر سقط جنین غیرایمن منجر به مرگ فوری زنان نشود، احتمال بروز مشکلات بعدی و کاهش باروری در آینده را افزایش می‌دهد.

وی بر حق زنان در تصمیم‌گیری درباره بدن خود تأکید کرد و گفت آنها حق دارند در توافق با همسر یا شریک زندگیشان در مورد بچه‌دار شدن یا نشدن تصمیم بگیرند.

او افزود: به نظر من باید تنظیم خانواده و پیشگیری از بارداری تشویق شود تا زنانی که نمی‌خواهند باردار شوند، مجبور به سقط جنین غیرقانونی نشوند. علاوه بر این، سقط جنین باید قانونمند شود و دایره استثنائات قانونی برای پوشش مسائل روحی ناشی از تجاوز و آزار جنسی و حتی بارداری در سن کم گسترش یابد. با این کار از موارد بارداری ناخواسته و سقط جنین‌های غیرقانونی کاسته خواهد شد.

وجیهه جابر، متخصص جراحی زنان و زایمان و بیماری‌های زنان، سقط جنین را اینگونه تعریف کرد: سقط جنین به معنای پایان دادن به بارداری از طریق خروج یا خارج کردن جنین از رحم، قبل از اینکه جنین قادر به ادامه حیات باشد.

او افزود: سقط جنین ممکن است به طور غیر عمدی به دلیل بروز عوارض حین بارداری رخ دهد که به آن سقط جنین خودبه‌خودی گفته می‌شود. همچنین ممکن است به منظور حفظ سلامت مادر، سقط جنین القا یا مصنوعی انجام شود.

وی ضمن تأکید بر ضرورت آموزش زنان در خصوص عوارض خطرناک ناشی از سقط‌های غیرقانونی از جمله خونریزی شدید و مرگ، اظهار داشت: خانواده‌های فقیر در این بحران اقتصادی بیش از همه آسیب دیده‌اند، زیرا زنانی که در وضعیت نامساعد معیشتی به سر می‌برند، به دلیل ناتوانی در تأمین زندگی مطلوب برای فرزند آینده و همچنین کمبود امکانات مالی برای مراجعه به پزشک، انجام آزمایش‌ها و مصرف داروهای لازم، دست به سقط جنین میزنند.

وی در ادامه با اشاره به خطرات سقط‌های مکرر، هشدار داد که این امر می‌تواند منجر به بروز عفونت‌های درمان ناپذیر، تشکیل توده‌های فیبروئیدی یا کیستی، خونریزی‌های شدید، برداشتن رحم و حتی مرگ، به ویژه در موارد بارداری پیشرفته شود.

به گفتەی دکتر النا عمرو، متخصص جراحی زنان و زایمان و ناباروری، سقط جنین عوارض زیادی در بدن زن ایجاد می‌کند. این تغییرات شامل متابولیسم، ترشحات غدد و حتی وضعیت روانی است که ممکن است منجر به افسردگی شود.

دکتر عمرو تصریح کرد: پایان ناگهانی بارداری فشار زیادی بر تیروئید و هیپوفیز وارد می‌کند. همچنین التهاب در بافت رحم ایجاد می‌شود که اگر درمان نشود، می‌تواند به ناباروری منجر شود. عدم تمیزکاری کامل رحم نیز خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.

وی تأکید کرد که استفاده از روش‌های ایمن و صحیح سقط جنین و اجازه دولت به زنان برای انجام آن بدون هیچ محدودیتی، برای حفظ سلامتی زنان ضروری است.