در پروسه‌ی وارد بازار کار شدن و مداوم کارکردن، زنان با موانع زیادی روبرو می‌شوند که می‌تواند به شکست شغلی یا دست کشیدن از کار منجر شود. همچنین محدودیت‌های قانونی، تبعیض از طرف کارفرما، مردانه بودن محیط کار و محدودیت رفت‌وآمد از سایر موانع حضور زنان در بازار کار محسوب می‌شود. طبق آخرین آمار در فضاهای عمومی از هر سه زن یک نفر مورد خشونت کلامی و از هر پنج زن یکی مورد خشونت فیزیکی قرار گرفته است.

 

غفران الراضی

بغداد- زنان عراقی برای حضور در بازار کار با موانع قانونی و فرهنگی روبرو هستند و مورد تبعیض جنسیتی قرار می‌گیرند. در سیستمی که اوضاع معیشتی و کاری در حال بدتر شدن است.

طبق آخرین آمار حکومتی که مورد تایید بانک جهانی هم قرار گرفته نسبت زنان شاغل در عراق زیر ۱۵ درصد می‌باشد که کمترین مقدار در میان تمام کشورها است .(ی.ل) شاغل در انبار دارو می‌گوید: مدت ۱۰ سال هست که مشغول به کار هستم و با وجود حسن سابقه و توانایی اگر به فکر بچه‌دار شدن بیفتم موقعیت شغلیم به خطر می‌افتد. همچنین نوع نگاه مردسالارانه‌ی جامعه اوضاع را بغرنج‌تر می‌کند که گاهی اموری که اصلا زنانه نیست به من سپرده می‌شود.

 

"زنان باید برای کارکردنشان رضایت خانواده و یا همسر خود را نیز کسب کنند"

کم نیستند والدینی که به بهانه‌ی بارداری زنان را از کارکردن منع می‌کنند. هرچند هیچ قانونی در این رابطه وجود ندارد که زنان را از کارکردن محدود کند. طبق ماده‌ی ۱۱ اداره‌ی کار تبعیض کاری در مورد زنان منع شده و طبق ماده‌ی ۸۷ زنان حق دارند ۱۴ هفته مرخصی زایمان داشته باشند.

یک کارمند زن می‌گوید: زنان با چالش بزرگی روبرو هستند در مجاب کردن خانواده یا همسرانشان برای اجازه‌ی کارکردن. در مرحله‌ی بعد نیز با جامعه و سیستمی روبرو می‌شوند که کارکردن زنان را شایسته نمی‌داند و لازم است زنان سیاست‌های سازشکارانه دربر بگیرند.

با وجود تمام مشکلات و موانع (ی.ل) معتقد است که کارکردن و اقتصاد مالی باعث قدرت و عزت نفس زنان می‌شود و نباید استعدادهای خود را نادیده بگیرند.

 

"موانع در عراق چشمگیرتر است "

در پروسه‌ی آغاز یا تداوم کارکردن زنان در عراق با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند که ممکن است باعث عدم ورود یا شکست مالی در بازار کار شود. قوانین دست‌وپا گیر، تبعیض‌های جنسی از طرف کارفرما، محیط‌های مردسالار و محدودیت در رفت وآمد از جمله این عوامل است.

(ف.س) یک معلم افتخاری است که چند مدتی است استخدام شده و داستان او کاملا متفاوت است، چون بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته‌ی هنر به فرا گرفتن زبان انگلیسی پرداخته است. تلاش‌های او در مجاب کردن برادرانش برای کارکردن در ادارات مربوط به تخصصش با وجود سختی‌ها پیدا کردن چنین موقعیت شغلی بی‌فایده بود. اما در اینجا متوقف نمی‌شود و در یک آموزشگاه نزدیک به محل سکونتش به صورت افتخاری شروع به کار معلمی می‌کند و به این ترتیب سابقه‌ی شغلی مناسبی فراهم می‌کند.

پس از سه سال و بعد از اعتراضات و راهپیمایی از طرف معلمان غیر رسمی در اکثر استانهای عراق به صورت قراردادی با حداقل حقوق استخدام شده‌اند.

 

"برای کارکردنم باید رضایت برادرم را جلب کنم"

در ادامه افزود: مراحل سختی را باید پشت سر بگذارم که در کنار آن استقلال مادی من به حقوق تامین اجتماعی از وزارت کار بسته است و همچنان مصمم هستم. واقعا سخت است شرایطی را که در آن هستم توصیف کنم از یک طرف بدون اجازه‌ی برادرانم حق کارکردن ندارم و از طرف دیگر در اداره‌ی زندگی و مخارج فرزندانم کمکی به من نمی‌کنند.

گزارش بانک جهانی به این اشاره دارد که زنان به قدرتی برای عبور از مرحله‌ی تحصیل به مرحله کار نیاز دارند. تعداد فارغ‌التحصیلان دختر دوره‌ی ابتدایی در حدود نیمی از دختران را شامل می‌شود که این مقدار در پسران ۳ چهارم می‌باشد. در سن ۱۳ سالگی ۸۰ درصد پسران به تحصیل ادامه می‌دهند که این مقدار در دختران ۴۰ درصد است.

 

"اهمیت کارکردن برای زنان"

وَسان حافظ، روزنامه‌نگار و فعال مدنی با اشاره به این که کار باعث توانانی و حمایت از زنان می‌شود، افزود: "باید والدین زمینه‌ساز حضور دخترانشان بعد از اتمام تحصیل در بازار کار و تولید باشند. زنان بخاطر دیدگاه مردسالاری با تبعیض و خشونت روبرو می‌شوند، چون هنوز مردان آنها را همانند کالایی می‌بینند."

وی تأکید کرد که زنان در عمل موفق بوده وخودشان را ثابت کرده‌اند و ادامه داد: "نمونه‌های زیادی از زنان موفق را سراغ داریم، ما زنان را در مراحل مختلف کاری و اداری می‌بینیم که موفقیت کسب کرده‌اند اما برای این مهم به حمایت خانواده و همسر احتیاج دارند. اگر پدری یا برادری بخواهد از دختر یا خواهر خود مراقبت کند، باید قبل هر چیزی راهی برای ادامه‌ی تحصیل و اتمام آن بیابد. به هر طریقی شغلی برای خود انتخاب کرده تا در زندگی آگاه و هوشیار باشد و از مسائل پیرامونش اطلاع داشته باشد."

با همه‌ی این تفاسیر وجود زنان درکنار مردان باعث رشد جامعه و ایجاد جامعه‌ای سالم‌تر می‌شود.