حنان حارت

مراکش- یاسمین زاکی، فعال حقوق بشری، معتقد است که عوامل مختلفی وجود دارد که دسترسی زنان مراکشی قربانی خشونت، به عدالت را دشوار می‌سازد، از جمله دشواری اثبات خشونت که به عنوان باری سنگین بر دوش قربانیان است، به‌ویژه اینکه بسیاری از مجرمان دخیل در این مسائل ممکن است از شکاف‌های قانونی سو استفادە کنند و با انتخاب زمان‌ها، مکان‌ها و روش‌های مناسب از مجازات فرار کنند.

یاسمین زاکی، رئیس انجمن دموکراتیک زنان مراکش، معتقد است که روزهای جهانی ۱۶ روزه مبارزه با خشونت علیه زنان، فرصتی است برای هشدار در مورد افزایش نرخ‌های خشونت و همچنین فرصتی برای بررسی مشکلات و موانعی که زنان قربانی خشونت در طول فرایند گزارش‌دهی و دسترسی به عدالت با آن مواجه هستند.

او گفت: با توجه به کار روزانه‌مان با زنان مراجعه‌کننده به انجمن، مشاهده می‌کنیم که زنان مراکشی که درباره موارد خشونت گزارش می‌دهند بسیار کم هستند و علت عدم گزارش‌دهی زنان را به عوامل مختلفی نسبت می‌دهد که در آن هم جنبه‌های فرهنگی و هم جنبه‌های قانونی دخیل هستند.

او توضیح داد که زنان قربانی خشونت برای خارج شدن از دایره خشونت دچار مشکل هستند، به‌ویژه اگر از استقلال مالی برخوردار نباشند. او اشاره کرد که توانمندسازی اقتصادی یکی از ابزارهای مبارزه با خشونت علیه زنان است و افزود: زمانی که همسر (مرد) در کنترل دسترسی همسرش به منابع اقتصادی باشد، نتیجه آن عدم توانایی زن در حمایت مالی از خود است و به این ترتیب مجبور می‌شود به‌طور اقتصادی به سرپرست وابسته باشد، که این امر باعث می‌شود او در برابر خشونت تسلیم شود و قادر به گزارش‌دهی نباشد.

او اشاره کرد که تعدادی از زنان قربانی خشونت ممکن است تحت تأثیر یک بحران روانی شدید قرار گیرند، که این نیز می‌تواند یکی از دلایل عدم گزارش‌دهی باشد. او تأکید کرد که عدم گزارش قربانیان باعث می‌شود تا متهم بتواند از مجازات فرار کند، زیرا پرونده‌های خشونت و تجاوز جنسی علیه زنان معمولاً تحت قوانین مرور زمان قرار دارند. «عامل دیگری که باعث می‌شود زنان قربانی خشونت از گزارش‌دهی خودداری کنند، دشواری در اثبات است، به‌ویژه اگر تجاوز در فضاهای خصوصی رخ داده باشد.»

او توضیح داد که اثبات یکی از موانعی است که مانع از انصاف بسیاری از زنان قربانی خشونت در تمام اشکال آن می‌شود. «بیشتر موارد خشونت توسط همسر (مرد) صورت می‌گیرد و در مکان‌های خصوصی اتفاق می‌افتد، بنابراین در چنین مواردی شاهدی وجود ندارد و برای قربانیان اثبات آنچه که تجربه کرده‌اند، دشوار است.»

او اشاره کرد که فشارهای جامعه و خانواده باعث می‌شود که قربانیان در بسیاری از مواقع ترجیح دهند سکوت کنند و از گزارش‌دهی درباره برخی از رفتارها خودداری کنند.

او گفت که یک مشکل مطرح است و آن عدم فعال‌سازی برخی از مؤسسات برای ایجاد واحدهای مقابله با خشونت علیه زنان و کودکان است و این مشکل در سطح ایستگاه‌های پلیس، ژاندارمری، بیمارستان‌ها و دادگاه‌ها وجود دارد.

او افزود که عدم آگاهی از قانون و فرایندها نیز یکی از دلایل عدم گزارش‌دهی زنان مراکشی است. «بیشتر قربانیان آگاهی ندارند که به کدام مؤسسات باید مراجعه کنند تا انواع خشونتی که تجربه کرده‌اند را گزارش دهند.»

یاسمین زاکی، رئیس انجمن دموکراتیک زنان مراکش، از زنان قربانی خشونت خواست تا از ترس رهایی یابند و سکوت خود را بشکنند. او بر لزوم فعال‌سازی قوانین و ایجاد واحدهایی برای حمایت و حفاظت از شاکیان تأکید کرد. «باید فضاهایی برای پذیرش زنان قربانی خشونت و فرزندانشان فراهم شود، همچنین باید مراکز و واحدهایی برای دریافت شکایات و اعتراضات زنان ایجاد گردد.» او تأکید کرد که باید تمام شرایطی که به زنان قربانی خشونت اجازه می‌دهد تا خشونت را گزارش کنند، فراهم شود تا زنان بیشتر تشویق شوند و آنچه را که برایشان اتفاق افتاده است فاش کنند.