مهاباد-  ماشین اعدام جمهوری اسلامی از آغاز حاکمیتش تاکنون ادامە دارد، با شروع خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» و در ماه‌­های پایانی ٢٠٢٢، شمار اعدام­ها در ایران افزایش یافت بطوریکه در سال ٢٠٢٣ صدور احکام اعدام ۶٨ درصد نسبت به سال ٢٠٢٢ افزایش داشته است. هم اکنون بیشترین آمار اعدام‌ها در روژهلات کوردستان و سیستان و بلوچستان و مربوط به مسائل سیاسی عقیدتی و  یا اتهام مواد مخدر می‌باشد.

 

 اعدام­ها در روژهلات

پس از ٢٧ مرداد ۵٨ به دستور خمینی مداخله­ نظامی تمام عیار در کوردستان شروع شد و بە دلایل سیاسی، حکم اعدام بصورت آشکار و پنهانی در تمام شهرهای روژهلات جان صدها شهروند کورد را گرفت؛ بیشتر این حکم­ها نیز در دادگاه­های فلەای و بدون امکان دفاع، صادر و در بیشتر موارد همان جا اجرا می‌شد.

ایجاد فضای رعب آور و ترس اجتماعی در فضای روژهلات از عمده دلایل این اعدام‌ها است تا فریاد آزادیخواهی خلق کورد را در خفقان و ظلمت به سکوت مبدل کند زیرا آزادیخواهی روژهلات و مبارزه‌ی مردم آن در تمام ابعاد،  برای جمهوری اسلامی رعب­آور بوده است اما با این وجود نیز مقاومت روژهلات تاکنون رنگ نباخته و حتی اعتراض به این حکم غیر انسانی نیز به بخشی از مبارزات تبدیل شده و بر تجربه­ی مبارزاتی آن افزوده است.

 

  اعدام زنان

زنان در ایران همچون مردان با حکم غیر انسانی اعدام مواجە هستند. در سال میلادی گذشته دستکم  ٢٠ زن اعدام شده­اند. هیچ کشوری به اندازه ایران زنان را اعدام نمی‌کند و بالاترین آمار اعدام زنان به جمهوری اسلامی اختصاص دارد. زنان کورد بسیاری نیز از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون قربانی احکام اعدام شده‌اند.

شیرین علم­هولی، نرگس بهاردوست، مهناز بیگدلی، نسرین کعبی، شهلا کعبی، فرح آزاد، مهوش آثار، فخری آزموده، نیره استادی، صفیه اسدنژاد، مژگان اسدی، فرشته اسکندرپور، پروانه(مرضیه) اسکندری،  فرشته امینی، فریبا المی پناه، مرضیه آل­طاهر، زهرا آقاجانپور، ناهید افشار، کبری اشکوری، پروین اشراقی، شهلا بالا خانپور، فهیمه پور معتمد، نسرین پاک­نیا، مهناز بیگدلی، فاطمه خزایی، عاطفه(شیرین) خزائی، الهه رامیانی، خدیجه سروستانی و... نمونه­ای از زنانی هستند که به دلایل سیاسی در زندان­های جمهوری اسلامی اعدام شدەاند. لازم به ذکر است اسامی بسیاری از مبارزان زن اعدام شده به ویژه در دهه­ی شصت هنوز در سازمان­های بین­المللی ثبت نشدە است.

 

اعتراض زنان روژهلات به صدور و اجرای حکم اعدام

اعتراض به اعدام‌ها در جامعه و فضای مجازی اشکال مختلفی به ‌خود گرفته است. از اعتراض با پلاکارد‌ها جلوی درب زندان گرفته تا هشتگ‌های اعتراضی در فضای مجازی و کمپین‌های اعتراضی که بسیاری از خانواده‌‌های دادخواه و فعالان سیاسی و مدنی، فعالان حقوق بشر و.. به آن پیوسته‌اند.

 

سمیرا شریفی، معلم و کارشناس ارشد جامعه‌شناسی در اعتراض به صدور احکام اعدام، می‌گوید: در ایران محکومین به اعدام به ویژه زندانیان سیاسی  از حق دسترسی عادلانه  دادرسی، حق داشتن وکیل انتخابی و همچنین حق دفاع برخوردار نیستند  و می‌توان افزایش احکام اعدام را حتی در موارد مرتبط با مواد مخدر از سیاست‌های جمهوری اسلامی برای عادی سازی این نوع از مجازات دانست چرا که در همان ماه‌های ابتدایی شورش انقلابی ژن ژیان ئازادی، با اعدام‌های غیر سیاسی در تلاش بود تا اذهان عمومی را برای پذیرش این حکم آماده کند تا در صورت اجرای اعدام‌های سیاسی عقیدتی خشونت و اعتراضات را به شیوه‌ی سیستماتیکی‌تری کنترل نماید.

وی می‌گوید: ما به عنوان زنان روژهلات تمام اقدامات جمهوری اسلامی را در راستای صدور و اجرای این حکم، محکوم می‌کنیم و برای مبارزه با این احکام غیر انسانی در تمام ابعاد دست به مبارزه می‌زنیم. مبارزه‌ی من به عنوان یک معلم در ‌کلاس درس است زمانی که به دانش‌آموزانم یاد می‌دهم اعدام غیر انسانی است و باید متوقف شود. اعدام یک حکم غیر انسانی است و برای هیچ جرم و عقیده‌ای نباید وجو داشته باشد.

کبری.خ مادر یکی از اعدامیان دهه‌ی ۶۰  مهاباد، در اعتراض به حکم اعدام می‌گوید: زمانیکه جسد پسرم را دیدم هیچ قسمتی ازبدنش قابل شناسایی نبود، بخش‌هایی از بدنش را از هم جدا کرده بودند و تنها از روی چشم‌هایش توانستم او را بشناسم. همسرم به خلخالی گفته بود فرزندم بی گناه بوده است و خلخالی جلوی چشم همه یک گربه را کشته بود و به همسرم گفته بود این گربه را کشته‌ام اگر بی‌گناه باشد به بهشت می‌رود و اگر گناهکار باشد به سزایش رسیده است. بعد از آن سال‌ها هنوزم هم دیکتاتوری جمهوری اسلامی بر سرکار است و جان جوانان ما را بدون هیچ عدالتی می‌گیرد. من امروز مادر تمام زندانیانی هستم که برایشان حکم اعدام صادر کرده‌اند و قلبم قلب مادران چهار زندانی سیاسی کورد است که فرزندانشان در خطر اعدام هستند و باز هم شجاعانه جلوی در زندان اعتراض می‌کنند. جهان باید پاسخگوی ما مادرانی باشد که با خون و جان خودمان این بچه‌ها را پرورش دادیم. من خواهان توقف حکم اعدام برای همه‌ی زندانیان هستم و تا زمان مرگم دادخواه خون پسرم خواهم ماند .

شرمین.ل در اعتراض به احکام اعدام می‌گوید:«به محسن مظلوم،پژمان فاتحی، محمد فرامرزی و وفا آذربار حکم اعدام به بهانه برهم زدن امنیت ملی داده‌اند و در خطر اعدام هستند این جوانان بی گناه هستند فقط چون کورد و فعال هستند ایران آنها را شکنجه می‌کند وحتی آنها را از تماس و ارتباط با خانواده محروم می کند که این با کنوانسیون‌های حقوق بشری در تضاد است. حکومت به اشکال مختلف درصدد پاکسازی، کشتار و حذف فیزیکی است و حتی بعد از خیزش انقلابی ژن ژیان ئازادی، بیشتر اعدام می‌کند تا به جامعه بگوید در صورتی که اعتراض کنید سرنوشت شما هم مرگ است.

وی در ادامە می‌گوید:  حکومت ایران به جامعه این پیام را می‌دهد که با اعدام می‌توانم هر کاری کنم. ولی رعب و وحشت بر آزادیخواهی مردم تأثیری نخواهد گذاشت، روژهلات در اعتراض به اعدام‌های سالهای گذشته در یک حرکت نمادین کل بازار را تعطیل کرد و در صورت تداوم اعدام‌های حکومت دوباره اعتراض می کنیم و بازار را تعطیل می‌کنیم این جوانان هم فرزند کسی هستند حکومت حق ندارد آنها را بکشد، دیکتاتوران وقتی که در حال نابودی هستند بیشتر دست به کشتار می زنند.

این زنان در پایان صحبت‌های خود با تأکید بر اینکە علیە صدر مجازات‌های غیرانسانی مبارزە خواهند کرد از جامعە بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری درخواست کردند تا نسبت بە ماشین کشتار جمهوری اسلامی واکنش نشان دادە، بە اعتراض خانوادەهای دادخواە توجە کردە و مانع اعدام زندانیان سیاسی شوند.