قسمت اول

در مدت ۱۸ سالی که حزب عدالت و توسعه (آ.ک.پ) حاکم بوده، حداقل ۶ هزار و ۷۵۹ زن کشته شدند. تعداد کشته‌شدگان تا دقیقه‌ایی که این گزارش آماده می‌شود، رو به افزایش بوده است. اما در مقابل چنین تصویر و وحشتی که در ملاعام و در کوچه‌و محله‌ها این عمل انجام می‌شد، کسی هیچ عکس‌العملی نشان نداده و نمی‌دهد. دفاع دولت تنها روی کاغذ باقی می‌ماند. وقتی که به طور مشکوکی آمار کشته شدن زنان افزایش می‌یابد،‌ در این مورد به طور کافی مورد بازرسی قرار نمی‌گیرد. همچنین خیلی از دستاوردهای زنان بعنوان نمونه توافق استامبول که با مبارزه‌ی زنان به امضا رسیده بود را لغو کردند. اقتدار دولت با سیاست خود زنان را مورد هدف قرار می‌دهد. در ترکیه زنان کشته می‌شوند! در این متن در مورد خشونت مردان بر علیه زنان بخصوص قتل‌عام زنان که در شهرهای کوردستان و ترکیه انجام می‌گیرد، به بحث پرداخته‌ایم. در قسمت اول، به طور مختصر در مورد اتفاقاتی که افتاده، سخن می‌گوییم، در قسمت دوم و پایانی به طور مفصل به پایمال کردن حق و حقوق زندگی زنان در شهرهایی همچون آمد، ماردین و باتمان خواهیم پرداخت.

مدینه مامداوغلو

قدر، اسما، فاطمه، اوزگَجان، گلستان، معزز، گیزم، سمیهه، تورکان، ویولت، نسلیهان، مَلتَم، چیدم، شیدا، گلزار، یلدز، آنگل، عایشه، زینب، فلیز، مدینه، حلیمه، اویا، رحیمه، نجله، گولتن، شریفه،‌ حسیبه، الیف، لیلا، فاخیره، هولیا، آرزو، آیسل، اسرا، پیپا، ملکه و ... اسامی زنان و هستند زنان دیگری که در ترکیه به قتل رسیده‌اند و نوشتن اسم آنها صفحات کاغذ شاید کافی نباشد. چرا زنانی که کشته می‌شوند، می‌گویند "به قتل رسید"؟ زیرا در ۱۸ سال گذشته که حکومت (آ.ک.پ) حزب عدالت و توسعه در این کشور بر اریکه‌ی قدرت بود،  مردان هزاران زن را کشته‌اند.

 

"در طول ۱۸ سال هزاران زن به قتل رسیده‌اند"

در۸ مارس ۲۰۲۱  "گزارش نقض حقوق زنان در ترکیه" منتشر شد که در ۱۸ سال گذشته ۶ هزار و ۷۳۲ زن از طرف مردان کشته شده‌اند. بر اساس گزارشی که دو ماه قبل منتشر شد، و بر اساس آمار خشونت خبرگزاری زن (زن‌نیوز) در ماه مارس امسال  ۲۷ زن به قتل رسیده‌اند و  تعداد کشته‌شدگاه ماه آوریل هنوز انتشار نشده است. در ۱۸ سال گذشته تعداد زنان بقتل رسیده در ترکیه در ماه مارس به ۶ هزار و ۷۵۹ نفر رسیده است. برای همین نه ده‌ها، نه صدها بلکه هزاران زن به قتل رسیده‌اند. اگر سریع متوقف نشود،‌ این تعداد به صورت تصاعدی افزایش می‌یابد. در طول ۱۸ سال گذشته زنان به نشانه‌ی اعتراض در میدان‌ها بوده و در مقابل چنین حملاتی مقامات دولتی را فرا خوانده‌اند. صدا و ندایی که روز به روز بلندتر می‌شد اما کسی آن را نشیند و نخواستند که بشنوند. زنان در زندگی روزمرگی خویش همیشه با تهاجمات مردان فامیل نزدیک در کوچه، محله و منازل خویش و مکان کار و کافه‌ها با خشونت مواجه شده و  زندگی‌شان از هم می‌پاشد.

 

"توافق‌نامه‌ی جلوگیری از کشتار لغو شد"

ترکیه یکی از امضا‌کنندگان توافق استامبول بوده که امیدبخش بود، اگر چه توافق تنها در سطح امضا باقی مانده بود، اما در این اواخر با تصمیم رئیس جمهوری لغو شد. بخصوص بعد از لغو توافق‌نامه‌ی استامبول بصورت آشکار خشونت بر علیه زنان در ترکیه بیشتر از گذشته شد. قبل از آن درب‌های بسیاری از سازمان‌های زنان از طرف قیوم شهرداری‌های آمد، ماردین، الح و شرناخ قفل و پلمب شد. سازمان‌های زنان انواع حمایت‌ها را از زنان انجام می‌دادند و در صورت لزوم از آنها حمایت می‌کردند. تغییراتی که در سطح شهرها آغاز شد، با مراکز مشاوره‌ی زنان در منطقه، با بستن این سازمان‌ها نتیجه‌ی عکس داد. امروزه نیز متوقف کردن سازمان‌های زنان ادامه داشته، کارمندان را بازداشت و دستگیر می‌کنند. به همین سبب می‌توان این نمونه را بعنوان بارزترین نمونه‌ی اشغالگری بیان کرد. در این گزارش که در سه قسمت به آن پرداخته‌ایم، زنان در طول ۱۸ سال گذشته،‌ چه فشارهایی را متحمل شده‌اند، پاسخی به بحث‌ها و سیاست‌هایی فمنیستی در جامعه دیده است، زنان چه مبارزه‌ایی علیه همه‌ی گرایش‌های ظالمانه انجام داده‌اند؟ بدنبال پاسخ این سوالات خواهیم بود. در قسمت اول این گزارش، با دیرن الیف وورگون،‌ عضو هیات مدیره‌ی مرکز انسجام و اجرای حقوق زنان کانون وکلای دادگستری آمد صحبت کردیم.

 

"با چنین سیاست‌هایی به مردان جسارت می‌بخشند"

دیرین الیف اشاره کرد که نابرابری جنسیتی، معیارهایی که باعث افزایش خشونت می‌شود، سیاست‌هایی که نابرابری را افزایش می‌دهد، و  دلایل دیگری که مسبب اساسی خشونت بر علیه زنان می‌باشد و بایستی بر علیه خشونت بر اساس برابری مبارز نمود. دیرن الیف وورگون اطلاعات قبلی مربوط به ۲۸۴زنی که به قتل رسیده بودند و ۲۵۵ زنی را که مرگشان مشکوک بود، به اشتراک گذاشت و  اظهار داشت که این تعداد در سه ماه اول سال ۲۰۲۱، ۹۱ نفر بوده است. دیرن الیف وورگون، که درگیر سیاست و بحث‌های دولت بوده است،‌ لغو توافق‌نامه‌ی استامبول را مثال زد.

 

"به عاملان جسارت می‌دهند"

دیرن الیف وورگون، در ادامه‌ی سخنانش گفت:‌ "توافق‌نامه‌ی استامبول ابتدا در مورد جنایات و خشونت علیه زنان و سیاست‌های مصونیت از مجازات امضا شد و سپس ما برای اجرایی شدن آن تلاش کردیم. این توافق‌نامه با تصمیم‌گیری یک شبه خاتمه یافت. این مصوبه خلاف قانون بوده، جهل به قوانین است. در برابر این تصمیم، ما بعنوان کانون‌های وکلا سازوکارهای قانونی را وارد عمل ساختیم. هنگامی که لغو این فرمان اعلام شد، اظهار شد که دولت آزار و اذیت، تجاوز و خشونت علیه زنان توسط عاملان را توجیه می‌کند. دولت با سیاست‌های خود خشونت علیه زنان را به حد مشروعیت رسانده است. ما زنان نیز بر علیه این خشونت عقب نخواهیم نشست، در برابر نابرابری ایستادگی خواهیم کرد.

 

"درب‌ها را پلمب کردند"

دیرن الیف وورگون، وکیل، می‌گوید در منطقه بعلت اینکه درب نهادهای وابسته به زنان قفل و پلمب شده، خشونت بر علیه زنان رو  به افزایش یافته است. با قرار گرفتن قیوم در شهرداری‌ها ده‌ها نهاد زنان بسته شد. در این مدت زنانی که با خشونت روبرو شده،‌ قادر به مراجعه به هیچ نهادی نبوده، چون نهاد زنان کاهش یافته و مجبور به خودکشی شده‌اند و چنین به سخنانش ادامه داد:‌ "در حال حاضر در آمد (دیاربکر) نهادهایی همچون نهادهای حقوق بشر، کامر، مجتمع زنان رزا و کانون آمد وجود دارد، زنانی که با خشونت روبرو هستند، می‌توانند به این نهادها مراجعه نمایند. حمله به همه‌ی دستاوردها در ارتباط با سیاست‌های نظارتی اعضای انجمن زنان رزا بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است. این همان ذهنیتی‌ست که خواستار تقسیم و از هم پاشیدن جنبش‌های زنان و خلق کورد است. سعی دارد که کوردها و زنان را مجازات کند. در برابر اینها با اراده و قوه‌ای خستگی‌ناپذیر در برابر خشونت ایستادگی می‌کنیم."

 

"به جای انتحار از مرگ مشکوک استفاده می‌کنند"

 

دیرن الیف وورگون خاطر نشان می‌کند که مرگ مشکوک زنان با شیوع پاندومی کرونا همچون مرگی معمولی گزارش داده شده و با افزایش تعداد خودکشی‌ها، این موارد بدرستی بررسی نمی‌شود و با بستن‌ پرونده‌ها زنان را به انصاف سرنوشت‌شان گذاشته و ادامه داد:‌ "از آنجا که مقامات برنامه‌های خارج از آن زنانی را که قتل می‌شوند و قاتل آنها مشخص است، نمی‌پذیرند، ما آمار دقیق داده‌ایی در دسترس نداریم. تحت نام خودکشی پرونده‌ها بسته می‌شود. زنانی که با تصمیم خانواده‌هایشان کشته می‌شوند، بعنوان پرونده‌ی انتحار ثبت می‌شود. بخصوص وقتی قاتل یکی از اعضای خانواده باشد،‌ ما نمی‌توانیم پرونده را دنبال کنیم. از آنجا که می‌خواهند پرده‌پوشی از قتل شود، ما نیز نمی‌توانیم برای پی‌جویی پرونده وکالت بگیریم. خیلی از مواقع پیشنهادات ما برای بررسی پرونده‌ها توسط دادگاه رد می‌شود."

 

"تحقیق باید به سرعت و به طور جامع انجام شود"

دیرن الیف وورگون یادآوری کرد که برای جلوگیری از جرایم جنسی، مرگ مشکوک و خودکشی زنان، اتحاد زنان در یک مرکز امن لازم است. در چنین موقعی نیز موظف است کاری که بر دوشش قرار گرفته، انجام دهد و گفت:‌ "باید عرصه‌های آموزش و پرورش، رسانه‌ها و قانون از نو مورد بازبینی قرار گیرد. همچنین لازم است که پلیس و کلیه‌ی اعضای دادگستری و کلیه‌ی شعبات دادگستری در تحقیقات در مورد قتل زنان آموزش ببینند. نهادهای جامعه‌ی مدنی نیز در مواجهه با مظنونین به قتل زنان و علیه خودکشی‌ها، باید جدی مورد بررسی قرار دهد، برای یافتن قاتلان، کار گزارش دهی افزایش یابد. وقتی به اطلاع آنها می‌رسد که زنی به قتل رسیده، بایستی با شواهد این قتل را به اثبات برساند. جرایم زنان در حد بسیاری افزایش یافته، هنگام بررسی تمام حوادث مرگ زنان، حال جنایی باشد یا سیاسی، باید این احتمال که خودکشی نباشد، در نظر گرفته شود".

فردا:‌ زنان ماردین، الح، سیرت و رحا:‌ مردسالاری دارای نهادی نابرابر است.