قطع آلت تناسلی زنان بە عنوان یک معضل فرهنگی

نگاهی بە قطع آلت تناسلی زنان بە عنوان یک معضل فرهنگی در کوردستان و اقدامات زنان فعال در این زمینە و کاهش این مسئلە در سال‌های اخیر.

مرکز خبر

ناقص‌سازی جنسی زنان یا مثلە کردن آنان، یکی از معضلات فرهنگی و اجتماعی جوامع مرد سالار است، این معضل، در ادوار مختلف وجود داشتە است، در کشورهای مختلف، آلت تناسلی زنان بریدە می‌شود، این ناقص‌سازی بە منظور کنترل هیجانات جنسی زنان انجام می‌شود و تأثیر منفی در زندگی زناشویی آنان دارد.

کودکانی کە از همان کودکی زیر تیغ جراحی رفتە و آلت تناسلیشان بریدە می‌شود، در بزرگسالی با مشکلات جنسی مواجە می‌شوند و توانایی جنسیشان را از دست می‌دهند.

زنانی کە چنین تجربەای داشتەاند علاوەبر اینکە بخشی از بدن آنها عمدا و توسط فردی دیگر، ناقص می‌شود از نظر روانی تحت تأثیر قرار گرفتە و شاید همین سبب شدە است کە اختلافات زناشویی آنان خصوصا  در مورد روابط جنسی، بیش از مناطق دیگر باشد.

نگاهی بە قطع آلت تناسلی زنان در طول تاریخ

نظریات مختلفی در مورد تاریخ ناقص‌سازی جنسی زنان وجود دارد، برخی تاریخ آن را  بە دوران مصر باستان بازمی‌گردانند، اما بسیاری دین را عامل بە وجود آمدن این عمل می‌دانند، هرچند هیچ‌کدام از ادیان آسمانی بە این عمل اشارەای نداشتەاند اما مذاهبی همانند مذهب شافعی در دین اسلام، ختنە یا همان بریدن آلت تناسلی زنان را واجب دانستەاند.

در مناطق مختلفی از کوردستان، از جملە شرق و جنوب کوردستان، همانند، مناطقی از کرکوک، هورامان، کلار و مناطقی از مهاباد و ارومیە، این عمل تحت نام سنت یا ختنە انجام می‌شود. هرچند آمار دقیقی در این مورد در دسترس نیست اما برخی از آمار بە  وجود ٣٠ تا ٥٠ درصد ختنە در میان دختران خردسال اشارە کردەاند.

کتاب "تراژدی تن "

تا دهەی هشتاد، سخن گفتن در مورد این معضل، تابو بود، اما از این دهە بە بعد، کنشگران حوزە زنان بە مسائل اجتماعی و فرهنگی خصوصا،  بریدن آلت تناسلی زنان پرداختند و توانستند تا حدودی در مناطقی از کوردستان آگاهی‌سازی را بە وجود آورند.

زنان فعال مدنی با گشتن در روستاها و شهرهای مختلف  بە آگاەسازی زنان پرداختند، بسیاری نیز این معضل را بە عنوان موضوع پایان‌نامەی دانشگاهی خود انتخاب کردند تا بتوانند از این طریق این امر مهم را بە یکی از موضوعات روز در ایران تبدیل سازند و از طریق مراکز آموزشی و قانون، گام‌های جدی برای حل این موضوع بردارند.  

کتاب "تراژدی تن" نوشتەی، فاطمە کریمی،  فعال حقوق زنان، نخستین  کتاب در مورد ختنەی زنان است کە در ایران بە چاپ رسید، این کتاب بە دلایل ختنەی زنان و یا بریدن آلت تناسلی زنان پرداختە است و سعی داشتە از این طریق، جامعە و خصوصا زنان را با عوارض ختنە آشنا سازد.

آغاز فعالیت فاطمە کریمی در مورد قطع آلت تناسلی زنان در کوردستان

فاطمە کریمی در این مورد بە ژنها گفت: " من در دوران کارشناسی ارشد با قطع آلت تناسلی زنان، بە عنوان یک مسئلە آشنا شدم، وگرنە در منطقەای کە بزرگ شدە بودم این مسئلە خیلی عادی بود و خیلی‌ها دختران خردسالشان را تحت این عمل قرار می‌دادند، زمانی کە دانشگاە رفتم و  با مسائل زنان آشنا شدم متوجە شدم کە این امر امری عادی نیست، برعکس آنجە گفتە می‌شد پیامد مثبت برای زنان دارد، یک خشونت آشکار علیە زنان و خصوصا کودکان خردسال است و تقریبا از سال ١٣٨٧ روی این مسئلە کار کردم و تحقیقاتم را در مناطقی از پاوە و هورامانات آغاز کردم، چون این مسئلە در این مناطق بسیار شایع بود، تصمیم گرفتم بە جای سخن گفتن با ملاها و کسانی کە ازنظر دینی مرتبط با این مسئلە بودند با خود زنان کە این عمل روی آنها انجام شدە است صحبت کنم و توانستم با حدود ٣٠ نفر از زنان این منطقە صحبت کنم، من این مسئلە  رو برای پایان نامەی دانشگاهم انتخاب کردم اما با این مسئلە مخالفت شد، اما  بعد از پایان نامە دانشگاە، بار دیگر بە این مسئلە پرداختم و نتیجە کارم بە عنوان یک کتاب بە نام "تراژدی تن" منتشر شد. "

دلایل مخالفت با پروژەی پایان نامەی فاطمە کریمی در دانشگاە

در مورد دلایل مخالفت با پروژەی فاطمە بە عنوان پایان نامەی دانشگاە، وی گفت: مسئلەی زنان در ایران مسئلەای حساس است و هر مسئلەای کە بە زنان مربوط می‌شود یک مسئلەی سیاسی است، خصوصا در مورد زنان کورد و در مورد قطع آلت تناسلی زنان کە موضوع را حساس‌تر می‌کرد، این مسئلە برای استادم و حتی دانشجوهای دیگر شوک آور بود و من  تلاش کردم رضایت آنها را برای همکاری در این زمینە جلب کنم با توجە بە آماری کە از کوردستان باشور(عراق) بە دست آرودە بودم،  اما سیسستم دانشگاە بعد از انتخابات و بر سر کار آمدن دولت احمدی‌نژاد سیستمی محافظەکارتری بود و با بهانەی اینکە مسئلەای فرهنگی و حساس است از انجام پژوهش من در این زمینە جلوگیری شد.

قوانین ایران در مورد مسئلە قطع آلت تناسلی زنان

در مورد اینکە قوانین ایران با این مسئلە چگونە برخورد کردەاند، فاطمە گفت: هیچ قانونی در این زمینە وجود ندارد و با بهانەی اینکە یک سنت است کە در این منطقە وجود دارد، با اینکە حقوق هیچ‌کدام از اقلیت‌ها را در نظر نگرفتە و بە آن احترام نمی‌گذارد، این مسئلە کە مسئلەای ضد زن است در موردش سکوت می‌کند. من و بسیاری از دوستانم سعی کردیم از نظر قانونی بە این مسئلە رسیدگی شود و قانونی در مورد آن وجود داشتە باشد.

زمانی از ایران بەصورت کلی و خصوصا کوردستان صحبت می‌کنیم، سخت است کە بتوانیم آماری ارائە بدیم، اما آنچە کە می‌دانم زمانی کە من کودک بودم سخن گفتن از این مسئلە بسیار رایج بود و بسیاری از کودکان تحت عمل قطع آلت تناسلی قرار می‌گرفتند، اما امروزە بە لطف رسانەهای جمعی، خصوصا رسانەهای کوردی من معتقدم کە یکی از مسائلی کە بهش پرداختند مسئلە قطع آلت تناسلی زنان است از طریق رسانەای کردن آن و آموزش بە مردم، همچنین فعالین حقوق زنان در منطقە و فعالین مدنی در روستاها بە آموزش این مسئلە می‌پرداختند. در سال‌های اخیر زنان بسیاری بە دانشگاە راە یافتند و در این مورد آگاە شدند و این مسائل تاثیر بسزایی درکاهش این عمل داشتە است.