شنه علی، علت افزایش خشونت‌ّها و قتل زنان را به ضعیف‌بودن نقش دادگاه‌ها ربط داده که قتل و کشتن زنان را توجیه می‌کنند. همزمان متذکر شد اگر زنان در رابطه با پرونده‌ها همبستگی داشته باشند،‌ نتیجه‌‌ی پرونده‌ی زنان مثبت خواهد بود.

 

سلیمانی

شنه علی، معلم و فعال حقوق زنان، خشونت‌های اعمال شده بر علیه زنان از گونه‌های مختلف برخوردار است. یا اینکه زنان خودکشی کرده و یا تشویق به خودکشی می‌شود. علل آن را هم به ضعف آموزش و تحصیل ربط داده که به کودکان یاد نمی‌ٔدهند که بدون تبعیض به یکدیگر نگاه کنند.

علت دیگر را نیز آموزش کودکان در خانواده می‌داند، به جای اینکه کودک را با دیدگاهی مساوات‌طلبانه آموزش دهند،‌ مابین فرزندان پسر و دختر تبعیض قائل می‌شوند و همزمان عادات و رسومی که جامعه‌ی کورد بر اساس آن رشد یافته است.

وی می‌گوید:‌ "زنان در جامعه‌ایی زندگی می‌کنند که آداب و رسوم آن زنان را سرکوب کرده، از گذشته‌ّها یاد گرفته که زنان همیشه در خانه بمانند، بچه بزاید و به انجام کارهای منزل بپردازد. مهمان‌دار باشد و همزمان برای جامعه بردگی نماید."

وی گذار از چنین مرحله و طرز تفکری را لازمه‌ی پیشرفت دانسته،‌ چنانچه زنان از بعضی وظایف برخوردارند از حق و حقوق شخصی نیز برخوردار بوده و باید این مسئله به جامعه تفهیم شود،‌ همچنان مورد احترام قرار گیرد و مورد خشونت واقع نشود و می‌گوید، تبعیض و کینه‌ی مابین دو جنس از آداب و رسوم نشات گرفته از تاریخ نشات می‌گیرد و تمام خشونت‌های اعمال شده نیز از اینجا سرچشمه می‌گیرد.

شنه علی قانون اجرایی و قانونگذاری اقلیم کوردستان را که پیگیر معضلات زنان نبوده را مورد انتقاد قرار داد. در صورت قانونگذاری مجلس،‌ حکومت باید آن را به اجرا بگذارد و بعد از آن مجلس جهت به اجرا درآمدن بتواند آن را تحت تعقیب و بررسی قرار دهد.

وی ادامه می‌دهد که چنین مکانیزمی در اقلیم کوردستان قابل اجرا نیست، "در مجلس قانونگذاری انجام شده اما نه به اجرا می‌رسد و هیچ نهادی هم جهت به اجرا درآوردن آن را تحت تعقیب قرار نمی‌دهد. این نشان‌دهنده‌ی عدم ثبات برنامه‌های حکومتی بوده و مردم نمی‌تواند به آن دلگرم باشد."

شنه علی در ادامه‌ی سخنانش اقتدار دادگستری را نیز مورد انتقاد قرار داد و گفت که در دادگاه‌ها پرونده‌های قتل زنان به انحراف کشیده می‌شوند و تحت نام شرف و سوءتفاهم و یا اینکه به خطا گلوله شلیک شد،‌ برای چنین قتل‌هایی توجیه می‌آورند. و خاطر نشان ساخت که تا بحال چندین پرونده تغییر داده شده‌اند و در برخی موارد چنان بوده که زن گویا دست به خودکشی زده و مرد هم براحتی از مخمصه رها می‌شود. در صورت دستگیری قاتل بعد از چند سال طی یک عفو عمومی آزاد شده و بدین شیوه برای یک قتل دیگر آماده می‌شود.

علیرغم ناهماهنگی مابین مجلس و حکومت اقلیم کوردستان،‌ همزمان مابین حکومت و شهروندان و نهادهای مدنی عدم ارتباط و بی‌تفاوتی موجود است،‌ همچنان که شنه علی هم متذکر می‌شود قسمت زیادی از نهادهای زنان حزبی هستند،‌ آنهایی هم که مستقل هستند،‌ کاری از دستشان برنمی‌آید. تنها کاری که انجام می‌دهند، خواندن اعلامیه جلوی دادگاه‌. همزمان بر اساس قانون سازمان و نهادها حق شکایت ندارند، در حالیکه آراء مجلس در راستای خشونت بر علیه زنان جمع شده، که پشتوانه‌ی خوبی برای پرونده‌ی زنان خواهد بود.

وی گفت:‌ "اگر تجمع آراء وجود داشته باشد،‌ پرونده‌های متعلق به زنان براحتی می‌تواند به روال طبیعی خود ادامه داده و دیگر پرونده‌ّها نیز به جریان می‌افتد. در اینصورت جامعه جسارت یافته،‌ افراد جهت احقاق حقوق خویش صدای خویش را بلند کرده،‌ حتی کسانی هم که بخواهند جرمی مرتکب شوند،‌ دچار ترس خواهند شد چون می‌دانند در صورت عدم شکایت قربانی اما سازمان‌ها حتما شکایت خواهند کرد."