شهلا محمدی

مرکز خبر- پس از تصرف افغانستان توسط گروە افراط گرای طالبان، نگرانی‌ها در مورد وضعیت زنان این کشور افزایش یافت، زنان افغانستان قبلا نیز زمامداری طالبان را تجربە کردە و در آن دوران مورد خشونت‌ قرار گرفتند، اکنون با قدرت گرفتن این گروە برای دومین بار، ترس از دست دادن دستآوردهای زنان کە ٢٠  سال برای آن تلاش کردند فعالین مدافع حقوق بشر و بە ویژە مدافع حقوق کودکان و زنان را فرا گرفتە است.

خبرگزاری زنان در گفت وگو با پروین آزاد فعال مدافع حقوق کودکان و زنان پرداختە و از جنبەهای مختلف بە شرایط کنونی افغانستان، شباهت آن بە ورود خمینی بە ایران و قدرت گرفتن جمهوری اسلامی، وعدەهای طالبان برای عدم تبعیض علیە زنان، همچنین قدرت گرفتن حکومتی افراط گرا در منطقە و نقش دولت‌های منفعت‌طلب در قدرت گرفتن طالبان پرداختە و آن را مورد بررسی قرار دادە است.

پروین آزاد با اشارە بە تسلط طالبان بە افغانستان و اعلام امارت اسلامی از رخداد‌هایی سخن می‌گوید کە اکنون در حال رخ دادن است.

"طالبان خانە بە خانە دنبال خبرنگاران و کسانی هستند کە با خبرگزاری‌های خارجی همکاری کردەاند و در سطح شهر پاکسازی را آغاز و تابلوهای مغازەها و دیوارهایی کە عکس زنان داشتەاند رنگ و تصاویر زنان از در و دیوار مغازەها حذف می‌شوند."

وی در ادامە می‌گوید: "طالبان وسیعا در حال گسترش افراد خودشان در سطح شهرها هستند در جست و جوی دختران ١٢ سالە هستند تا بە نکاح خود دربیاورند."

وی می‌گوید بیکاری و فقر کە اکنون گریبانگیر مردم است و هزاران نفر از مردم افغان برای حفظ جان خود بە کشورهای همجوار همانند ترکیە و ایران مهاجرت می‌کنند.  

 

شباهت بین بازگشت طالبان بە افغانستان و ورود خمینی بە ایران

پروین از شباهت‌های بین بازگشت طالبان و ورود خمینی بە ایران پرداخت، "جمهوری اسلامی اولین داعشی بود کە در ایران شکل گرفت، جمهوری اسلامی هم درست چند هفتە بعد از قدرت گرفتن بلافاصلە قانون حمایت از خانوادە را لغو کرد، قانون حمایت از خانوادە بدین شکل بود کە بە زنان حق طلاق می‌داد و زنان پس از طلاق یا فوت همسر حق حضانت کودک را داشتند، دختران از ١٨ سالگی و پسران از ٢٠ سالگی می‌توانستند ازدواج کنند."

با اشارە بە زن‌ستیزی جمهوری اسلامی همانند طالبان وی ادامه داد، "جمهوری اسلامی نخستین کاری کە انجام داد لغو قانون حمایت خانوادە بود، طوری کە اکنون دختران در سن ١٣ سالگی و پسران در سن ١٦ سالگی ازدواج می‌کنند و حتی دختران زیر ١٣ سال با رضایت ولی و باتشخیص صلاحیت دادگاە ازدواج می‌کنند."

بە گفتەی پروین آزاد"در اصل طالبان الگوبرداری از جمهوری اسلامی است" کە در طول ٤٢ سال حکوت خود زن‌ستیز بودە و تبعیض بین قومیت‌های دینی، مذهبی و زبانی را اساس کار خود قرار دادە است.

وی شباهت و الگوبرداری طالبان از جمهوری اسلامی را از عوامل همکاری و نزدیکی بین این دو می‌داند، "بیخود نیست کە چند ماە پیش شاهد دعوت و استقبال ظریف از نمایندگان طالبان و مذاکرە آنان بودیم." بە گفتەی این مدافع حقوق بشر، اعدام، حجاب اجباری و مشروط بودن کار زنان در صورت رعایت شرع اسلامی از دیگر شباهت‌‌های طالبان کنونی با رژیم جمهوری اسلامی است.

وی با اشارە بە نادیدە گرفتن حقوق زنان توسط طالبان و جمهوری اسلامی می‌گوید: "اگر رژیم یا حکومتی حقوق زنان را  نادیدە بگیرد این حکومت دمکراسی نخواهد بود و نمی‌تواند  پابرجا بماند چرا کە زنان نیمی از جامعەاند و وقتی کە زنان حذف شوند یعنی حکومت براساس انسانیت و برابری و بدون تبعیض شکل نگرفتە است.

 

وعدەهای طالبان در مورد زنان

در روزهای گذشتە و با وجود نگرانی در مورد وضعیت زنان در افغانستان اما طالبان بارها اعلام کرد کە زنان می‌توانند حق تحصیل، کار و آزادی داشتە باشند، "حکومت‌های دیکتاتوری اگر وعدە بدهند، وعدەهایشان پوچ و توخالی و دروغ است و برای رسیدن بە قدرت وعدە می‌دهند."

پروین دادن وعدە را از خصلت نظام‌های دیکتاتوری می‌داند کە پس از بە قدرت رسیدن چهرەی واقعی خود را نشان می‌دهند، "همانگونە کە در جمهوری اسلامی دیدیم اوایل وعدە وعید دادند اما بعد قدرت گرفتن قلع و قمع را آغاز کردند، آزادیخواهان را زندانی و تبعید کردند، پس از قدرت گرفتن جمهوری اسلامی شاهد کودک‌همسری، سنگسار و آزار بودیم."

 

"طالبان می‌خواهد بگوید ما طالبان ٢٠ سال پیش نیستیم"

پروین در ادامە‌ی سخنان خود می‌گوید: "طالبان می‌خواهد بگوید ما طالبان ٢٠ سال پیش نیستیم و تغییر کردەایم، اما مردم یک بار حکومت طالبان را امتحان کردند، می‌دانند کە وعدە‌های آنان پوچ است و خصلت حکومت‌های دیکتاتور و زن‌ستیز این است کە با چنین وعدەهایی کار خود را آغاز کنند."

وی با اشارە بە ارائە‌ی تصویری مناسب از طالبان توسط جمهوری اسلامی می‌گوید، قدرت گرفتن حکومتی شبیە جمهوری اسلامی دستآوردی برای این رژیم خواهد بود و از این طریق بە مردم خواهد گفت اگر آمریکا با حملە‌ی نظامی بە افغانستان نتوانست تغییری ایجاد کند و بر آن تسلط داشتە باشد پس نمی‌تواند در برابر ما نیز کاری انجام دهد و ما ماندگار خواهیم بود. 

سرکوب تظاهرات اعتراضی افغانی‌های در شهرهای مختلف ایران توسط نیروی انتظامی و بە خشونت کشیدن این اعتراضات را از دلایل حمایت ایران از طالبان می‌داند. 

 

تغییرات ایجاد شدە در افغانستان و تاثیرات آن در منطقە

پروین آزاد معتقد است شکل‌گیری رژیمی افراط‌گرا در منطقە سدی برای اعتراضات مردم خواهد بود چرا کە رژیم‌های دیکتاتور حامی و پشتیبان همدیگر خواهند بود و با پشتوانەی هم اعتراضات مردمی را سرکوب خواهند کرد.

بە گفتەی وی، این رژیم‌ها بە مردم خود خواهند گفت "یا رژیم‌هایی همانند ما را قبول خواهید کرد یا اینکە همیشە در جنگ، گریز و فرار، خواهید بود."

در بخش دیگری از سخنان خود خواهان آن است تا همە‌ صدای مردم افغانستان باشند، "این خاصیت رژیم‌های دیکتاتوری است کە از هم حمایت کنند اما ما نباید بگذاریم صدای مردم افغانستان و کل مردم معترض دنیا خفە شود، باید صدای آنان را بە گوش جهانیان و جوامع بین‌المللی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر برسانیم" و با توجە بە تلاش مردم افغانستان برای داشتن زندگی آرام، ادامە می‌دهد "باید بە آنان اعلام کنیم مردم افغان مثل هر مردم دیگەای شایستەی زندگی انسانی، بدون تبعیض و بدور از نابرابری هستند."  

همچنین با اشارە بە تلاش و مبارزەی ٢٠ سالەی زنان افغانستان برای دستیابی بە حقوق خود و حتی جانباختن تعداد بسیاری از مبارزین زن می‌‌گوید "دستاوردهایی کە در طی ٢٠ سال گذشتە بە دست آوردند در طول یک هفتە نابود شد."

وی سیاست‌های غلط دول اروپایی و سیاست‌های منافع‌پذیر دولت‌های خاورمیانە از جملە روسیە و سوریە و چین و ترکیە را عامل همەی این رخدادها می‌داند، " این دولت‌ها حاضرند بە خاطر منافع خود همە‌ی انسانیت و مسائل انسانی را زیر پا لە کنند تا بە وسیلە‌ی حمایت از رژیم‌های دیکتاتوری بە منافع خود برسند."

  در پایان بە نقش آمریکا در شکل‌گیری طالبان و بار دیگر قدر گرفتن آن اشارە کرد "ما می‌دانیم کە آمریکا خود طالبان را شکل داد، از آنها حمایت کرد و امکانات در اختیارش گذاشت. ٢٠ سال پیش و اکنون هم بە شکل دیگری و با کمک کشورهای اروپایی مردم افغانستان را تنها گذاشت تا بە منافع خود برسد."