منجم جوان غزهایی؛ جمان قویدر
غزه ـ جمانه قویدر رویایش را به واقعیت تبدیل کرد، تا بتواند اولین موسس تیم آسترونومی نهاد آسترونومیک فلسطین شود. او به افراد زیادی یاری رساند تا بتوانند در مورد فضا و آسمان چیزهای تازهایی فرا بگیرند.
رفیف اسلیم
داستان جمانه قویدر 29 ساله همانطور که وی گفت، هنگامی این کار شروع شد که وی در سن 16 سالگی در حال تماشای فیلمهای علمی تخیلی از کانالهای تلویزیونی بود و پدرش متوجه اشتیاق او شد و تعدادی کتاب علمی تخصصی در زمینهی مباحث نجوم به او داد. علیرغم تمسخر اطرافیان، اما بدلیل علاقهاش به این زمینه او از آرزوی خود دست نکشید و انتقادات آنها بر عکس اشتیاقیش را جهت رسیدن به شروعی تازه، دیدن ستارهها و یادگیری نام سیارات، چرخهی زندگی آنها و رابطهی آنها با کرهی زمین بیشتر نمود.
«از شور و اشتیاق وافری برخوردار بود»
جمانه قویدر در این باره میگوید که رویاهایش هنگامی تحقق یافت که از طریق ایمیل یکی از دوستانش پیامی دریافت کرد که دکتر سلیمان برکه، منجم فلسطینی در ناسا، قصد دارد تیمی متخصص در زمینهی نجوم در نوار غزه تشکیل دهد و من بلافاصله پیوند را برای ضبط مصاحبههای مرتبط با یکی از مراکز غزه طی دو مرحله و با دقت بالا باز کردم.
جمانه قویدر هنوز هم مصاحبهایی را که در سن 22 سالگی انجام داده بود، به یاد میآورد و به ما گفت که این دو مرحله را پشت سر گذاشته است و در اولین سمپوزیوم علمی سازمان یافته نجوم و علوم فضایی در نوار غزه با سلیمان برکه دانشمند دیدار کرده است. او همچنین اولین تلسکوپ فضایی را دید که به سختی به دلیل محدودیتهای اعمال شده توسط «اشغال اسرائیل» و تمایل به ایجاد سیاست جهل در میان مردم غزه، آوردن آن به نوار غزه بسیار دشوار بود.
در این روز، جمانه قویدر همچون کودک خردسالی که مشتاق کشف بازی جدید خود بود، تلسکوپ را حس کرد. آنها همان قسمتهایی هستند که در تصاویر و فیلمها میبینید، با توجه به صحبتهای او رنگ آن سیاه و ذرهبین است. افزود که تمام این رویدادها در سال ۲۰۱۴ و با مشارکت تیمی ۳۰ نفره اتفاق افتاد، مدت زیادی برای گذراندن با تلسکوپ باقی نمانده بود. تمام آنچه او پس از سالها انتظار داشت، ۵ طول میکشد تا بقیهی اعضای تیم بتوانند این شبها از نزدیک ستارهها را تماشا کنند.
جمانه قویدر اشاره کرد که متقاعد کردن خانوادهاش برای ترک خانه و دیدن ستارهها در شب کار آسانی نبود، زیرا این مساله برای مردم غزه نوعی دیوانگی و غیرممکن است. اما پدرش این را درک کرد و اطمینان کامل وی مبنی بر اینکه او به یکی از بهترین اعضای تیم تبدیل خواهد شد و این همان چیزی است که وی را وادار به رفتن تیم کرده و نشان می دهد كه پس از آن جلسات علمی با دریافت اطلاعات دقیقتر و سازمان یافتهتر انجام شدهاند، به طوری كه تیم علمی تنها چند ماه پس از شکلگیری قادر به همراهی با جهان است.
جمانه قویدر ادامه میدهد که به لطف جلسات مراقبه در ساعات شب، آنها میتوانند نام ستارهها را به طور دقیق تعیین کنند و بسیاری از پدیدههای کیهانی را دربارهی علوم فضایی یاد بگیرند تا به خانوادهاش در مورد آنها بگوید. خاطرنشان کرد که آنها با علاقهی زیادی به او گوش میدهند زیرا آنچه او میگوید آنها واقعاً در حال تماشای آن هستند.
جمانه قویدر خاطرنشان كرد كه تنها پس از یك سال تعداد اعضای تیم سفیران مریخ افزایش یافت، بنابراین آنها تصمیم گرفتند آن را به دو قسمت تقسیم كنند، بخش اول دانشمندان و محققان با سوابق علمی و دانشجویان متخصص در فیزیك و شیمی بودند كه در انجام چندین تحقیق مربوط به نجوم كمك كردند و توسط اعضای نجوم و فضا فراخوانده شدند مرکز تحقیقات. علاوه بر این بخش دیگر مربوط به آماتورها بود و آن را باشگاه آماتور نجوم نامیدند زیرا این مرکز نمیخواست کسی را با عشق و علاقه واقعی به علوم فضایی رد کند.
جمانه قویدر نشان داد که مشکل افزایش تعداد شرکتهای تابعه در مدت زمان کوتاه بود، بنابراین تقسیم آنها و ادغام آنها در کارگاههای آموزشی و دورههای آموزشی نیز دشوار بود. همچنین افزود: آداب و رسوم کشور انجام این کار را دشوار میکند. آنها همیشه در اردوگاههای نجومی در شب فعالیت داشته و برای عزیمت جوانان به کشورهای عربی و خارجی برای شرکت در چادرها و فعالیتها و حتی برخی جلسات آموزشی برای ارائهی تحقیقات، نمایندگان خود را برای شرکت از میان آنها انتخاب میکنند.
«میخواهد در فعالیتها شرکت نماید»
به گفتهی جمانه قویدر، عوارض «اشغال اسرائیل» و عبور از نوار غزه مانع از حضور وی در جلسهایی شد که با دولت عرب مغرب ترتیب داده بود تا تیمی را به نمایندگی از آنها بفرستد و از طریق او پیگیری کند. این از طریق برنامهی بزرگنمایی انجام میشود، نشان میدهد که او هنوز هم مایل است خودش در این فعالیتها شرکت کند و نتایج تحقیقات خود را در مورد واقعیت زمین و همچنین دستگاههای مورد استفاده، ماهواره، ایستگاه پرتاب در فضا و بسیاری دیگر از جزئیات فضانوردان را ببیند. که شما یک بار رویای بودن را در سر می پرورانید.
پس از سازماندهی فعالیتهای انجمن ستارهشناسی، جمانه قویدر با اشاره به اینکه مدارس تمایل دارند به کودکان علاقهمند به فضای خارج آموزش دهند، افزود: او هنگام دریافت اطلاعات مجذوب لبخند گیج شدهی کودکان می شود و هنگام شنیدن تمرکز آنها به ۸۰٪ می رسد. این اطلاعات، با اشاره به اینکه این کودکان پس از چندین جلسه در مورد موضوعات کاملاً علمی در مورد آن بحث میکنند و آنها خواستار ملاقات دائمی با آنها هستند و جای بسی خوشحالیست که تعداد افراد ذینفع تاکنون به ۱۴۰ دانشآموز از مدارس مختلف نوار غزه رسیده است.
«ارتباط ستارهشناسی با تاریخ و تمدن کنعان، مصر و بابل»
جمانه قویدر تلاش میکند تا نجوم را با تاریخ و تمدن کنعانی، مصر و بابل پیوند دهد، تا نقش آن را در زندگی این تمدنها روشن کند و اینکه چرا آنها دیوارهای معابد را با عکس ستارهها ترسیم کردهاند. اهمیت مراحل ماه در برداشت، ستارهها برای ناوبری دریایی و مسیرهای سفر زمینی باستان، افزود که او در تلاش است فضا را با جغرافیا پیوند دهد. محیط، روشهای آرامش و برخی علوم دیگر یک جلسهی غنی و لذتبخش است همزمان.
جمانه قویدر اضافه میکند که برخی از کودکان متعجب میشوند وقتی که متوجه شده که منشاء مواد معدنی مانند آهن و گازها مانند گاز هلیوم که چندین کاربرد دارند، ستارگاناند. با اشاره به اینکه بیماری همهگیر کرونا تمام فعالیتهای ذکر شده در مورد کودکان و بزرگسالان را متوقف کرده است و وی در حال حاضر با همراهی تیم نجومی خود برای تعدادی از فعالیتها و اردوها در داخل و خارج غزه شرکت میکند. امیدوار است که این بیماری از بین رفته یا در چند روز آینده فروکش کند و برای تکمیل فعالیتها نیز اعضای جدید به تیم معرفی کند.