"ایجاد فضای ترس نمی‌تواند صدای زنان افغانستان را خاموش سازد"
شکوفە شورش فعال زن افغان و نمایندەی جمعیت انقلابی زنان افغانستان "راوا"، از زنان افغانستان می‌خواهد صدای خود را بلند کنند و از زنان کورد و زنان ایران درس بگیرند کە چگونە زندان را بە بزرگترین صحنەی نبرد مبدل ساختەاند. وی همچنین تاکید کرد مطالبانت زنان و مردم افغانستان برای کشورهای اروپایی و غربی بە ویژە آمریکا اهمیتی ندارد. کدام دولت پوشالی‌تر و کدام حاکمیت ارتجاعی خوبتر می‌تواند منافع آنها را تامین کند تنها چیزی است کە برای آنها قابل اهمیت است.
شکوفە شورش فعال زن افغان و نمایندەی جمعیت انقلابی زنان افغانستان "راوا"، از زنان افغانستان می‌خواهد صدای خود را بلند کنند و از زنان کورد و زنان ایران درس بگیرند کە چگونە زندان را بە بزرگترین صحنەی نبرد مبدل ساختەاند. وی همچنین تاکید کرد مطالبانت زنان و مردم افغانستان برای کشورهای اروپایی و غربی بە ویژە آمریکا اهمیتی ندارد. کدام دولت پوشالی‌تر و کدام حاکمیت ارتجاعی خوبتر می‌تواند منافع آنها را تامین کند تنها چیزی است کە برای آنها قابل اهمیت است.
شهلا محمدی
مرکز خبر- پس از تسلط طالبان بر افغانستان، زنان این کشور از آزادی‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود محروم شدند. این گروە مرتجع و افراط‌گرا با وضع قوانین زن‌ستیز و اجرای آن، زنان افغانستان را گامی دیگر بە عقب راندە و دستاوردهایی کە در مدت ٢٠ سال در نتیجەی مبارزات خود بە آن دست یافتند یک شبە و یکبارە از آنان گرفتە شد.
خبرگزاری زن بە منظور بررسی هر چە بیشتر وضعیت زنان افغانستان، دستگیری و بازداشت زنان، اهمیت زنان این کشور برای کشورهای منطقە و بەیژە کشورهای غربی و برنامەهای خود زنان افغانستان با مقابلە با ارتجاع، در این مدت تلاش کردە است با فعالین زن چە در داخل افغانستان و چە در خارج افغانستان مصاحبە داشتە باشد تا صدای آنان را بە زنان مدافع حقوق بشر و بە ویژە حقوق زنان برساند.
شکوفە شورش، عضو و نمایندەی جمعیت انقلابی زنان افغانستان، از جملە زنانی است کە در اعتراضات اخیر و سازماندهی زنان نقش برجستە داشتە و با فعالیت‌هایش در چهارچوب جمعیت انقلابی زنان افغانستان "راوا" می‌خواهد انعکاس صدای زنان افغانستان باشد. بە همین دلیل خبرگزاری زن وی را برای مصاحبە انتخاب کردە و این بار وضعیت زنان افغانستان را از دید وی مورد بررسی قرار می‌دهیم.
وضعیت زنان افغانستان در این مقطع زمانی با وجود ترس و ارعابی کە گروە طالبان ایجاد کردە است را چگونە ارزیابی می‌کنید؟
شکوفە شورش: بعد از اولین باری کە طالبان بە خانەی معترضان زن یورش بردند و آنها را دستگیر کردند تعداد زیادی از زنان معترض از این وضعیت وحشت کردند، کوشش کردند خانەهای خود را تغییر بدهند بە مکان‌های امن پناە ببرند و حتی مجبور بە ترک فامیلشان شدند. در این اواخر هم ٢٩ زن توسط طالبان دستگیر شدند کە زنانی بودند بعد از این وضعیت پیش آمدە، این وضعیت وحشتناکی کە طالب بە وجود آوردە بە خانەای امن کە بە احتمال بسیار قوی و بە گفتەی منابع خبری در خانەی امنی منصوب بە ملل متحد بودە و بە آنجا پناە بردە اما باز هم از دست طالبان در امان نماندند و طالبان بە این خانە هم یورش بردند. یکی از زنان را بە همراە دو طفلش دستگیر و ناپدید کردند. ما او را از پیش می‌شناختیم اما اکنون ناپدید شدە و در دست طالبان است.
شکوفە در ادامە بە عدم امنیت زنان افغانستان پرداخت و گفت: واقعا نگران‌کنندە و فاجعە بار است وقتی کە یک دولت کاملا ضد زن در کشور حاکم باشد و زنان در آن کشور نمی‌توانند در امان باشند، نمونەی بسیار واضح آن را امروز در افغانستان می‌بینیم. زنان افغانستان بە خصوص زنان معترض و زنانی کە صدای خود را ضد این وضعیت و ضد طالب بلند می‌کنند اصلا امنیت جانی ندارند و هر لحظە ممکن است طالب آنها را ببرد و شکنجە کند و مدت‌های طولانی فامیلش و هیچ کس از او خبر نخواهد داشت.
دستگیری زنان آن در هم خانەی امن سازمان ملل چگونە انجام می‌شود در حالی کە طالبان تلاش می‌کند در میادین بین‌المللی خود را متفاوت نشان دهد و دولت‌ها نیز ادعا می‌کنند کە طالبان را بە رعایت حقوق زنان وامی‌دارند و سران آن را بە کشورهای مختلف دعوت می‌کنند؟
شکوفە شورش: کشورهای غرب و مخصوصا ناتو از همان روزهای اول کە در افغانستان آمدند و افغانستان را اشغال کردند نیروهای بە شدت ضد زن ائتلاف شمال را بە قدرت رساندند، پس ما از این می‌فهمیم کە آنها بە هیچ عنوان حامی زن افغان نیستند و حقوق زنان افغانستان برای آنها مطرح نیست. در آخرین مورد دو سال پیش، پیش از آمدن طالب و پیش از اینکە دولت را بە صورت کامل در اختیار طالب قرار دهند اینا مذاکرات صلح را در دوحە انجام دادند در اینجا تلاش آمریکا و زنانی کە نقش بسیار خائنانە برای زنان افغانستان داشتند مثل حبیبە سرابی، فوزیە کوفی و کسانی دیگر همین بود کە نشان بدهند طالب تغییر کردە، طالب حقوق زن را بە رسمیت می‌شناسد، اما ما می‌دانیم کە طالب یک نیروی بە شدت بنیاد گرا است و بە هیچ عنوان خواهان این نیستند کە حقوق زن را مراعات کنند.
وی تاکید کرد: چون فکر و ایدئولوژی آنها همان ایدئولوژی است کە در دورەی اول حاکمیت خود بر افغانستان داشتند، یک رژیم بنیادگرا و ارتجاعی نمی‌تواند حافظ حقوق زنان باشد. ما در عمل هم ادعای دروغین از اینا را شاهد هستیم کە هچ کدام از کوچک‌ترین حقوق زنان را قائل نیستند. حال هم دولت‌های جنایت پرور غرب در تلاش این هستند کە طالبان را بە کشورهای مختلف دعوت کنند و زمینەی بە رسمیت شناختن آنها را فراهم آورند و داد از این می‌زنند کە ما در مقابل بە رسمیت شناختن طالب، برای اینا شرایطی را ماندیم کە بە زنان افغانستان حقوق‌شان را بدهند، ولی ما از این مطمئن هستیم کە طالب بە هیچ عنوان این مسئلە را قبول نمی‌کند و برای دولت‌های غرب هم این مسئلە بسیار زیاد اهمیت ندارد.
شکوفە بە نقش کشورهای غربی در منطقە اشارە می‌کند و تاکید می‌کند، "مسئلەی اصلی برای آنها این است کە کدام کشور پوشالی و کدام حاکمیت ارتجاعی خوبتر می‌تواند منافع آنها را تامین کند و چە نوکری خوبتر از طالب‌های جاهل. پس ما از این می‌فهیمیم و بە خصوص از دعوت آخر طالب‌ها در نروژ کە دولت‌های غرب زنان بە شدت ارتجاعی را دعوت کردند. زنانی کە با طالب سر یک میز مذاکرە نشستند، در حالی کە زن افغانستان بە صراحت اعلام کردند کە ما طالب را بە هیچ عنوان بخشیدنی نیستیم و با طالب سر یک میز نشستنی نیستیم."
شکوفە بە نقش زنان در مسائل مهم اجتماعی و سیاسی پرداخت، وی عوامل زن‌ستیزی طالبان و هوادارانش را چنین عنوان کرد،" در این شرایط ما می‌فهمیم کە نە طالب و نە هوادارنش هیچ کدام خواهان از این نیستند کە زنان افغانستان بە آزادی‌هایی دست پیدا کنند چون اگر زن آزاد و باسواد شود، اگر زن در سیاست و اقتصاد نقش پیدا کند دیگر هیچ نیرویی بە شمول طالبان نمی‌تواند در اینجا مداخلات خود را زیاد سازد، نمی‌تواند بە صورت آزاد بە منافع طولانی مدتشان برسند بە همین خاطر اونا همچنین چیزی را نمی‌خوایند."
وی با اشارە بە دستگیری و آزادی زنان و سکوت آنها پس از آزادی در مقابل رسانە تاکید کرد با وجود همەی فضای ترسی کە طالبان ایجاد کردەاند، دستگیری زنان، جنایات و فضای ترس اما نمی‌توانند فریاد عدالت‌خواهی آنان را خاموش سازند.
"طالب در پی این است تا اعتراضات زنان را خاموش بسازد، فریاد زنان را خنثی بسازد و یک ترس را در میان زنان ایجاد کند تا اینا دوبارە صدای خود را بلند نکنند و بدترین عواقبش این است. چیزی کە بسیار واضح است با تمام وحشت و با تمام جنایاتی کە طالبان در حق زنای افغانستان انجام می‌دهند با این کار و با این فضای ترس نمی‌توانند فریاد عدالت‌خواهی آنان را خاموش بسازند."
واکنش زنان افغانستان بە این دستگیری‌ها چە خواهد بود و آیا شما چگونە در چنین فضایی صدای خود را بە جهانیان خواهید رساند؟
شکوفە شورش: از زمان دستگیری چهار زن معترض و فعال زن ما شاهد همدردی تعداد وسیعی از مردم با اینا هستیم. فعالین زن و نهادهای زیادی در تلاش این بودند کە صدای خود را بلند بسازند و کوشش کنند تا صدای خود را بە مردم دنیا برسانند. زنان برای دولت‌های جهان و بە خصوص آمریکا و متحدینش اهمیت ندارند، ما از زنان جهان و مدافع حقوق بشر خواستیم تا آنها سر دولت‌هایشان فشار بیاورند تا بە نوکرای طالب خود فشار بیاورند تا زنان را آزاد کنند.
وی همچنین با اشارە بە فضای امنیتی کە طالبان ایجاد کردە است بە روش‌های فعالیت زنان افغانستان در این مدت پرداخت کە با ابتکاراتی نو صدای اعتراض خود را بە بیرون از افغانستان می‌رسانند. "کلیپ‌های تصویری بیرون دادند، در خانەهای خود شعار دادند بە خاطر مسائل امنیتی چون بە جادە رفتن بسیار مشکل شدە هر کدام از اینا از طریق عکس، کلیپ و هر چیز ممکن صدا بلند کردند تا این زنان آزاد شوند."
وی در ادامە افزود هر جا کە ستم وجود داشتە باشد مقاومت هم وجود خواهد داشت و تاکید کرد: واضح است کەزنان افغانستان صدا بلند می‌کنند وقتی کە می‌گویند طالب نمی‌تواند ما را بترساند ما باز هم صدای خود را بلند می‌کنیم. امروز اگر طالب جادە و خیابان‌ها را از ما می‌گیرد خانەهای ما در اختیار ما است. ما از خانەهای خود استفادە می‌کنیم در خانەهای خود جمع می‌شویم وصدای زنان افغانستان می‌شویم و هر روز هر قدر کە فشار و اختاق بیشتر شود من مطمئن هستم همان قدر ما و زنانی کە تصمیم گرفتند مقاومت کنند مقاومت‌شان را قوی‌تر می‌سازند و نمی‌توانند مانع زنان شوند و آنها را بە سکوت وادارند.
وی همچنین تاکید کرد در مدتی کە خبر آزادی چهار زن فعال از جملە تمنا زریاب منتشر شدە است آنها نتوانستەاند بە ایشان تماس داشتە باشند و نمی‌توانند آزادی این زنان معترض را تایید کنند.
"تا جایی کە ما در تماس بودیم با زنان معترض آنها تنها آزادی پروانە را تایید کردند. ما بارها تلاش کردیم کە با آنها تماس بگیریم، دوستان‌شان کوشش کردند ما از طریق دوستان و فامیلشان سعی کردیم ولی هیچ تماسی با آنها فعلا ممکن نیست و شایدم بە خاطر این ترس و وحشتی باشد کە بە وجود آوردند، در گوشەای پنهان شدەاند ولی فعلا هیچ کس و هیچ منبعی بە آنها دسترسی ندارد تا عملا بخواهیم این مسئلە را تایید کنیم کە بلە تمام زنان آزاد شدەاند."
آگاەسازی و سازماندهی زنان با وجود جو شدید امنیتی
شکوفە در ادامە بە اشارە بە اهمیت تحصیل برای زنان، بە ویژە با بستە شدن درهای مدارس پس از حاکمیت طالبان و قوانین سخت‌گیرانەای کە وضع کردەاند گفت: تعدادی از دختران حتی ترجیح می‌دهند کە در خانەهایشان باشند تا اینکە در این شرایط دشوار بە پوهنتون بروند و همان قسم درهای مکاتب هم بە روی دختران بستە است. این یک تلاش آگاهانە است کە زنان از حق تحصیل محروم شوند و عمدەترین کار کە برای ما مسئلەی اساسی است آگاهی و باسواد سازی زنان افغان است چون ما وقتی ما یک قشر باسواد و آگاە داشتە باشیم مقاومت و مبارزە نیز بە همان اندازە بیشتر می‌شود.
وی از راەاندازی کورس‌های زیرزمینی برای آموزش و تحصیل دختران توسط زنان فعال خبر داد؛ "ما فعلا با توجە بە مسایل امنیتی کورس‌های آموزشی زیرزمینی برای دخترا ایجاد کردیم و در کنارش کورس‌های سیاسی در حلقەهای روابطی کەخودمان داریم تا بتوانیم گروەهای کوچک کتاب‌خوانی از طریق این ایجاد کنیم با زنان تماس بگیریم با آنها در مورد مسائل سیاسی صحبت کنیم تا از این طریق بتوانیم زنان را سازماندهی و بسیج کنیم."
وی در پایان با اشارە بە مقاومت زنان کورد و همچنین زنان ایران از زنان افغان خواست کە از تجارب آنها در مبارزە استفادە کنند و هرگز تسلیم نشوند.
"پیام ما بە زنان افغانستان این است کە هرگز تسلیم نشوند، از زنان مبارز کورد و زنان مبارز ایران بیاموزیم ک در بدترین شرایط آنها زندان ر ا بە بزرگترین صحنەی نبرد بدل ساختە ما از آنها درس شجاعت و ایستادگی یا د بگیریم از آنها یاد بگیریم کە زندان و شکنجە بە هیچ عنوان نمی‌تواند مهر سکوت بر ما بزند."
وی هچنین از زنان فعال جهان خواست صدای زنان افغانستان باشند تا جهانیان آنها را فراموش نکنند.
"زنانی کە در دیگر کشورها و بیرون از افغانستان هستند و زنانی کە برای انسانیت و حقوق زن کار می‌کنند از آنها می‌خواییم در این شرایط دشوار در کنار زنان افغانستان باشند نگذارند کە مثل دورەی اول حاکمیت طالبان، صدای زنان افغانستان خاموش شود و دنیا زنان افغانستان را فراموش کند."