زریوار؛ جایی که زنان با هنر حنا تابوها را می‌شکنند
خورشید کم‌کم بر زریوار می‌تابد و آب دریاچه در هزار رنگ می‌درخشد. در این زیبایی طبیعی، مهناز نامداری با هنر گریم و طراحی حنا، تابوها را می‌شکند و زنان را به فعالیت و خلاقیت در دل طبیعت مریوان دعوت می‌کند.
اسرا عزیزی
مریوان- خورشید کم‌کم خود را پشت درختان و کوه‌های اطراف زریوار نشان می‌دهد و سطح آب را به هزار رنگ طلایی و آبی درمی‌آورد. نسیم خنکی از دره‌ها می‌گذرد و عطر گل‌ها و سبزه‌ها با صدای پرندگان ترکیب می‌شود. زریوار، این دریاچه زیبا در قلب مریوان، تنها یک مقصد گردشگری نیست؛ مکانی است که زندگی مردم با آن عجین شده و برای زنانی چون مهناز، صحنه‌ای برای شکستن تابوها و خلق هنر است.
مهناز نامداری کنار میز کارش ایستاده و ابزارهایش را مرتب می‌کند؛ رنگ‌ها و قلم‌ها آماده‌اند تا بر صورت کودکان نقش ببندند و بر دستان زنان، طرح‌های حنا شکوفه کنند. او می‌گوید: «متولد مریوان هستم و در حوزه گریم و میکاپ کودکان فعالیت می‌کنم. دوره‌هایی را در تهران و مریوان گذرانده‌ام. سال‌ها قبل، چنین خدماتی در اینجا وجود نداشت و برای تولدها و مراسمات کودکان، چیزی در دسترس نبود، در حالی که در شهرهای بزرگ‌تر این هنر رایج بود.»
او به کودکان نگاه می‌کند که با شور و شوق دور میز جمع شده‌اند و ادامه می‌دهد: «چهار سال است که در زریوار مشغول به کار هستم و گریم کودکان انجام می‌دهم. همچنین طرح حنا را برای زنان طراحی می‌کنم. در اینجا من تنها زنی هستم که این کار را انجام می‌دهم. وقتی شروع کردم، بسیاری از مردم نمی‌دانستند این چیست و کنجکاو بودند، اما بعد از مدتی استقبال خوبی شد.»
مهناز دست به قلم می‌برد و رنگ‌ها را بر دست کودکی می‌کشد: «حدود یک سال است که طرح حنا را انجام می‌دهم، چون عاشق تتو هستم. تتو دائمی است و ممکن است فرد از آن خسته شود، اما حنا زودپاک می‌شود و همین باعث شد به آن علاقه‌مند شوم.»
در نگاه او، کار در زریوار با وجود زیبایی‌های طبیعی، آسان نیست: «هر کاری چالش‌های خودش را دارد، مخصوصاً برای زنان در مکانی مردانه مانند زریوار. برای یک زن دشوار است که در چنین فضایی فعالیت کند، اما من این تابوشکنی را پذیرفتم و با علاقه و صبر ادامه دادم. خوشبختانه اکنون مردم استقبال خوبی می‌کنند.»
او به نقوش حنا نگاه می‌کند و می‌گوید: «بعضی اوقات ما نمادهایی که یادآور اتفاقات خوب هستند، طراحی می‌کنیم و زنان استقبال زیادی می‌کنند. طرح‌های کوردی که همیشه بر دستان و صورت زنان کورد بوده‌اند، طرفداران زیادی دارند و من با حنا این نمادها را بازآفرینی می‌کنم. این طرح‌ها نماد زندگی، عشق، مبارزه و ارزش‌های دیگر هستند که برای زنان کورد اهمیت ویژه‌ای دارند.»
مهناز با لبخند به جمع نگاه می‌کند و می‌گوید: «من با هنر خود در زریوار رنگ و بوی تازه‌ای ایجاد کرده‌ام. کودکانی که منتظر گریم هستند و زنانی که برای طرح حنا مراجعه می‌کنند، علاوه بر زیبایی‌بخشی به فضا، نشان می‌دهند که زنان هم می‌توانند در زریوار فعالیت داشته باشند و درآمد کسب کنند. زریوار می‌تواند مکانی اقتصادی و هنری برای زنان باشد.»
حنا، هنری که قرن‌ها در میان زنان کوردستان رواج داشته، نماد زیبایی، شادی و هویت فرهنگی است. از مراسم عروسی گرفته تا جشن‌ها و مناسبت‌های ویژه، زنان از حنا برای تزئین دستان و پاهای خود استفاده می‌کنند و با نقش‌ها و طرح‌های سنتی، داستان‌ها و نمادهای زندگی، عشق و مبارزه را بازگو می‌کنند. این هنر، هم وسیله‌ای برای زیبایی است و هم ابزاری برای تقویت هویت جمعی زنان، پیوند دادن آنان به ریشه‌ها و فرهنگشان و ایجاد فضایی برای ابراز وجود در جامعه‌ای که اغلب مردسالارانه است. مهناز با بازآفرینی این نقش‌ها در زریوار، نه تنها زیبایی و شادی به فضا اضافه می‌کند، بلکه میراث فرهنگی زنان کوردستان را نیز زنده نگه می‌دارد و این هنر را به نسل امروز معرفی می‌کند.