«سنت زنان را از نواختن آلات موسیقی محروم کرده است»
ذهنیت و سنت مردسالارانه حاکم بر جوامع، برخی از زنان را از حضور در عرصهی هنر محروم کرده است و هنرمند تنبورنواز در این مورد میگوید: با وجود موانع، زنان توانستهاند از طریق سازهای موسیقی تاریخی، برای خود در تاریخ هنر جایگاهی ثبت کنند.
شیرین صالح
سلیمانی- هر یک از آلات موسیقی دارای پیشینهای کهن است و هر کدام به تاریخ یک جامعه شهرت دارند. خلق کورد نیز همانند دیگر ملتهای کهن دارای انواع سازهای تاریخی همانند طبل، دهل، دف، ساز و تنبور و.. است، اما به دلیل غلبهی ذهنیت مردسالارانه و سنت بر جوامع از جمله جامعهی کوردی نواختن برخی سازها بخصوص طبل مختص مردان است. اما زنان توانستهاند در نواختن سازهای دیگر همانند تنبور رتبهی بالاتری داشته باشند و فرهنگ کوردی را حفظ کنند.
«جامعه حضور زنان در عرصهی هنر را مایهی شرمساری میداند»
مهشید مشعشعی، نوازندهی تنبور با اشاره به اینکه چهار سال است که ساز تنبور مینوازد وبه دلیل اینکه خانوادهاش به ویژه پدرش یکی از هنرمندان این ساز موسیقی میباشد و از کودکی به شنیدن صدای تنبور عادت کرده است، دربارهی نقش زنان در عرصهی هنر میگوید: ما زنان نقش بزرگی در معرفی سازها و موسیقی کوردی به کشورهای خارجی داریم، اما در باشور کوردستان زمانی که زنان بخواهند در عرصهی هنر حضور داشته باشند با موانعی مواجه میشوند و از دلایل موانع حضور زنان میتوان به حساسیت جامعه نسبت به حضور زنان در عرصهی موسیقی اشاره کرد. اما اگر زنان اراده کنند میتوانند با این موانع روبرو شوند و در عرصهی هنر حضور داشته باشند. برای این منظور، دانشگاهها باید رشتههای مرتبط با هنر را توسعه دهند و سعی کنند با ذهنیت مردسالارانهی حاکم بر جامعه مقابله کنند.
«موفقیت زنان موفقیت جامعه است»
مهشید مشعشعی تصریح کرد که اغلب وقتی زنی به سطح بالایی در هنر دست مییابد، از سوی برخی جوامع و دولتهای اشغالگر طرد میشود و چشم دیدن این موفقیت زنان را ندارند و سعی میکنند سطح هنری زنان را پایین بیاورند، چون میدانند موفقیت زنان موفقیت جامعه است و با آزادی و موفقیت زنان، جامعه آزاد خواهد شد و اینگونه میخواهند از آزادی جامعه جلوگیری کنند.
وی گفت: تنبور و ساز، آلتهای موسیقی هستند که قدمتی تاریخی دارند و صدای آزادی و مبارزه شدهاند و اکنون نوازندگان زن بسیار خوبی وجود دارند و سعی می کنند این سازها را حفظ کنند، اما نوازندگان زن سازهای طبل و دف در باشور کوردستان کم هستند و این به دلیل نگاه سنتی جامعه است که ساز طبل را مختص مردان میداند، پس مسلماً هر زنی که وارد عرصهی هنر شود، زنی مصمم است و میتواند موفق شود.
«تغییر چشمگیری در ذهنیت مردسالاری در باشور کوردستان ایجاد نشده است»
مهشید مشعشعی با بیان اینکه چهار بخش کوردستان از نظر آزادی و حضور زنان در عرصهی هنر شباهتی به هم ندارند، گفت: در سایر بخشهای کوردستان تغییری در ذهنیت مردسالارانه ایجاد شده است اما این تغییر ذهنیت در باشور کوردستان به صورت چشمگیری ایجاد نشده است. اما ما همچنان میبینیم که زنان تلاش میکنند این ذهنیت را تغییر دهند، زیرا این ذهنیت باعث شده است با وجود اینکه زنان توانمندی در این زمینه داریم، اما آنان دیده نشوند. زنان به دلیل داشتن احساسات زیبا با هنر متولد میشوند. من مطمئن هستم که زنان اگر بخواهند و تلاش کنند میتوانند بهترین هنرمند شوند، زیرا هنر مهمترین بخش زندگی هر انسانی است و از آنجا که زنان پایه و اساس جامعه هستند، یک رابطهی مهم این دو را به هم متصل میکند.
مهشید مشعشعی در پایان سخنان خود گفت: یکی از راههایی که ما میتوانیم انقلابهایمان را پیش ببریم، هنر است. زنان پیشرو زیادی در جامعهی کوردی وجود دارند که با ابزارهای موسیقی تاریخی سعی در پیشبرد فرهنگ کوردی داشتهاند. من نیز سعی میکنم برای زنان که میخواهند وارد عرصهی هنر شوند، پیشگام و راهگشا باشم. امیدوارم زنانی که از این کار منع میشوند، با این موانع مقابلە کنند و در عرصهی هنر حضور یابند.